Salət (namaz) bəndədən Allaha bir duadır. Namazın (salətın) bir mənası da duadır. Dua "yardım və dəstək” tələbidir. Dua kəlməsinin özünün də ərəb dilində olmasına baxmayaraq, (salət) sözü də dua kimi işlənir. Namaz duanın fel halına çevrilmiş formasıdır. "Onların mallarından sə də qə götür ki, bununla onları pak edib təmizə çıxarasan. Onlar üçün dua et. Çünki sənin duan onlar üçün bir təskinlikdir. Allah Eşidəndir, Biləndir.” (Tövbə, 103).
Bəndə, başına iş gələndə də səbr edib, dua edərək, namaz qılaraq Rəbbindən yardım diləyər. Allah təala buyurur ki; "Ey iman gətirənlər! Səbr və dua ilə (namazla Allahdan) kömək diləyin.” (Bəqərə, 153). Hallarından şikayət edən İsrail oğullarına da, Allah, namaz qılmaqla, yəni dua etməklə yardım istəməyi buyurmuşdu; "Musaya və qardaşına: "Camaatınız üçün Misirdə evlər tikdirib onları qiblə (namazgah) edin, namaz qılın… ” (Yunus, 87). Namaz (salət) qılmaq, yəni dua etmək, möminlər üçün Məkkədə ölüm-dirim savaşı halında yaşanda da bir səbr daşı idi; "O şəxsləri görmürsənmi ki, onlara (vaxtilə): "(Müharibədən) əl çəkin, namaz qılın, zəkat verin!” – deyilmişdi. ” (Nisa, 77). Namaz insanı dik və diri tutan bir ibadətdir. Belə bir ibadəti, özü, ailəsi, nəsli və bütün ümməti üçün diləyən şəxs Rəbbinə dua edərək belə demişdi; "Ey Rəbbimiz! Mən əhli-əyalımdan bəzisini (İsmaili və anası Hacəri) Sənin Beytülhəramının (Kəbənin) yaxınlığında, əkin bitməz bir vadidə (dərədə) sakin etdim. Ey Rəbbimiz! Onlar (vaxtlı-vaxtında, lazımınca) namaz qılsınlar deyə belə etdim. ……..” "Ey Rəbbim! Məni də, nəslimdən olanları da namaz qılan et. Ey Rəbbimiz! Duamı qəbul buyur!” (İbrahim 37-40). O şəxs atamız, Hz. İbrahim (ə.s) peyğəmbərdir. Namaz (salət) duadır. İnsan niyə dua edər ki?! Özünün qüvvəsi aciz olduğu işlərdə Rəbbindən yardım və dəstək istər. Dua dəstəkdir. Allah insana salat (dua) edərsə demək ona dəstək olar. "Sizi zülmətdən nura çıxartmaq üçün mələkləri ilə birlikdə sizə mərhəmət bəxş edən (salat edən) Odur. (Və ya: mələkləri də Ondan sizin bağışlanmağınızı dilərlər!). Allah möminlərə rəhm edəndir!” (Əhzab, 43). Həm də qeyd olunmalıdır ki, bəndənin namaz qıla bilməsi əvvəla Rəbbin onu müvəffəq etməsidir və sonra da mütləq namazının (salatın) mükafatını ona verəcəkdir. "İman gətirən, xeyirli işlər görən, namaz qılan, zəkat verən şəxslərin Rəbbi yanında mükafatları vardır. Onların (axirətdə) heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər!” (Bəqərə, 277). Salət (namaz) iman ailəsinə, möminlərə bir mənsubiyyətdir. "Əgər tövbə etsələr, namaz qılıb zəkat versələr, onlar sizin din qardaşlarınızdır.” (Tövbə, 11). Bir başqa ayədə də; "Mömin kişilərlə mömin qadınlar bir-birinə dostdurlar (hayandırlar). Onlar (insanlara) yaxşı işlər görməyi əmr edər, pis işləri yasaq edər, namaz qılıb zəkat verər, Allaha və Peyğəmbərinə itaət edərlər.” (Tövbə, 71). Deməli möminlərdən olmaq üçün, namaz qılmaq şərtdir. Bu da öz formasında bir sertifikatdır, cəmiyyətdə tanınmaqdır. Amma namaz olaraq hansı namaz, necə qılınan namaz? "O kəslər ki, namazlarında (hər şeyi unudaraq ruhən və cismən yalnız Allaha) müti olub (Ona) boyun əyərlər!” (Möminlər, 22). Namazı tərk edib, öz keflərinə uyanlara Allah təala bildirmişdir ki; "Onlardan sonra namazı tərk edib şəhvətə uyan bir nəsil gəldi. Onlar (Cəhənnəmdəki) Ğəyy dərəsinə düşəcəklər. (Yaxud, onlar da öz əməllərinin cəzasını alacaqlar)” (Məryəm, 59). Amma namazı tərk etmək yalnız onun qılınmaması ilə izah oluna bilməz. Namazı lazımınca qılmamaq, onu zay etmək özü də onu tərk etmək sayılır. Bu hal da bir münafiqlikdir. Necə ki, Rəbbimiz münafiqlərini bir neçə sifətini qeyd edərək Quranda bildirib ki; "Onların xərclədiklərinin qəbul olunmasına mane olan yalnız Allahı və Onun Peyğəmbərini inkar etmələri, namaza tənbəl-tənbəl gəlmələri və istəməyə-istəməyə xərcləmələridir.” (Tövbə, 54). Əgər onlar namazı tərk etmişdilərsə, namaza ehtiyac duymurdularsa, onlar üçün namzın bir əhəmiyyəti yox idisə, onda daha namazı niyə qılırdılar ki? Bu sualımıza da Rəbbimiz belə cavab verir; "Münafiqlər Allahı aldatmağa çalışırlar. Halbuki əslində (Allah) onları aldadır. Onlar namaza durduqları zaman (yerlərindən) tənbəlliklə (könülsüz) qalxar, özlərini (yalandan) xalqa göstərər və Allahı olduqca az yad edərlər.” (Nisa, 142). Həm də unutmayaq ki, namaz, müttəqilərin əlamətlərindəndir. Bunu Rəbbimiz bizə Quranın lap başında bildirmişdi; "Bu, qətiyyən şübhə doğurmayan, müttəqilərə doğru yol göstərən bir Kitabdır. O kəslər ki müttəqilər ki, qeybə iman gətirir, namaz qılır və Bizim onlara verdiyimiz ruzidən (Allah yolunda) xərcləyirlər.” (Bəqərə, 2-3). Namaz (salət) iqamə edilincə qiyməti olar. İqamə nədir? Qurani Kərimdə namaz qılmaq buyurulan, namaz qılanlar haqqında danışan ayələr məhz namazı iqamə etmək kimi bildirilmişdir. Namazı qılmaq buyurulursa namaz qılmayanlara aiddir, namazı iqamə etmək buyurulursa namaz qılanlara aid bir buyuruqdur. İqamə ərəb dilində, düz tutmaq, qaldırmaq, dik və doğru saxlamaq, yıxmamaq mənasında işlənir. Həm də "iqamə” edilən namaz sahibini doğruldar. Deməli sadəcə namazı qılmamaq deyil, namazı doğru-dürüst davam etdirməmək problemi də var ki, Allah təala bunu dəfələrcə Qurani Kərimdə bildirir. Namaz qılmaq haqqında olan ayələri bir-bir oxuyun və diqqətlə fikir verin, bir çox ayələrdə namaz sözü varsa yanında onu (iqamə) doğru dürüst əda etmək vardır. Namazı doğru və haqqıyla əda etməyənlər isə həm Allahın haqqını itirmiş həm də qulların da hüquqlarını tapdalamış olurlar. Buna ən gözəl misal Məun surəsidir.
| Baxılıb: 647 | Tarix: 
