Əssalamu aleykum va rahmatullah
Bu hədisdə nəzərdə tutulan "surət" sözü Allahın üzünü ifadə etmir, çünki heç bir yaradılış Allaha bənzəmir. "Onun heç bir bənzəri yoxdur." (Şura, 11). Bu hədisdə nəzərdə tutulan odur ki, Allah hər şeyi Eşidəndir, hər şeyi Görəndir, O, danışır, əlləri var və ayaqları var və Allah Adəmi də bu surətdə yaratdı. Yəni, Adəm eşidir, görür, üzü var, əlləri var, ayaqları var, necə ki Allahın da bu sifətləri vardır. Yəni, burda bənzərlik anlamında nəzərdə tutulmur. Allah Adəmə bu surəti vermişdir və lakin məhdud etmişdir. Allahın Özünə münasib sifətləri vardır və Onun bu sifətləri Mükəmməldir, Səhvsizdir, amma Allah insanı bu sifətlərdən məhdud yaratmışdır, yəni səhv edən, mükəmməl olmayan, çünki heç bir yaradılış Allah kimi ola bilməz, Allaha bənzəyə bilməz. Şiə-rafizilərin Əhli Beyti səhvsiz, məsum saymaları birbaşa Allaha aid olan sifətləri Əhli Beytə aid etməklə nəticələnmiş və beləliklə, onları Allah səviyyəsinə qaldımışlar, halbuki heç bir yaradılış Allahın heç bir sifətinə bənzəyə bilməz.
"Onun bənzəri də yoxdur" (İxlas, 112)
Daha sonra digər bir hədislə yuxarıdakı hədisin mənasını izah etmək olar. Peyğəmbər (səllallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Cənnətə ilk girəcək zümrə ayın 14-cü gecəsindəki surətində girəcəkdir" (Səhih Buxari, 3245. Səhih Müslim, 2178). Burada Peyğəmbərin (səllallahu aleyhi və səlləm) nəzərdə tutduğu məna odur ki, yəni bu zümrə insan formasında olacaq, lakin onların gözəlliyi və paklığı səbəbindən onların sifətləri ay kimi parlaq olacaq. Beləliklə, insanlar aya oxşadılır, lakin ona bənzədilmir. Ona görə də yuxarıdakı hədisdə nəzərdə tutulan, bənzəmə mənasında yox, oxşatma mənasındadır.
"Allah Adəmi öz surətində yaratdı" sözünün mənası odur ki, Allah onu öz surətində yaratdı, yəni, Adəmə üz verdi, göz verdi və s. necə ki, Allahın üzü var, gözü var və s. Lakin bu o demək deyil ki, insanlar Allaha bənzəyir, sadəcə Allah Adəmə öz sifətlərindən verdi. Ona görə də insanlar yaradılmışların ən yaxşısıdır - "Biz insanı ən gözəl surətdə yaratdıq!" (əl-Tin, 4).
Allah Adəmi yaradanda bütün mələklərin ona hörmət üçün səcdə etməsini əmr etmişdir - "Bir zamanlar biz, mələklərə (və Cinlərə) Adəmə səcdə edin, dedik" (Bəqərə, 34). (Şeyx ibn Bəəz, Məcmuu əl Fətava, 4/226 və Şeyx Üseymin, Şərh əl-Əqidətül Vasitə, 1/107)
Tərcümə etdi - Əli Zülfqar