Ana Səhifə » 2010 » Avqust » 30 » EHL-İ Sünnet'in SAHABE, EHL-İ BEYT və halifelik HAKKINDAKİ İNANCLARI
EHL-İ Sünnet'in SAHABE, EHL-İ BEYT və halifelik HAKKINDAKİ İNANCLARI
05:27
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat olan selef-i Sâlihin akidesinin əsaslarından biri də
Rasûlullah-sallallahu aleyhi və səlləm-'in ashabını sevmək, onlara qarşı
ürəkləri (kin duymakta) və dilləri (pis danışmaq) tutmaktır. Çünki
onlar, iman və ehsan baxımından insanların ən mükemmeli, itaət və cihad
baxımından ən böyükləri idiler.Allah Təala Öz Peyğəmbərini-sallallahu
aleyhi və səlləm-'e onları dost olaraq seçmiştir.Onlar, özlərindən sonra
gələcək olan nə qədər yüksək bir mövqeyə ulaşırsa haqqımızda, əsla yetişemeyeceği
bir xüsusiyyətə malik idiler.Bu isə Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və
səlləm-'i görmə və onunla oturub kalkmak və birlikdə olma şerefidir.
Allah
Təala və Rəsulu Muhəmməd-sallallahu aleyhi və səlləm-'in ədalətsizliyə
olduqlarına şehadet etmələri dolayısı ilə Sahabe-kiramın hamısı
adâletlidirler.Onlar Allahın dostları və seçmə qulları, insanlar
arasında seçdiyi ən xeyirli kimsələr və Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və
s. - 'dən sonra bu ümmətin ən faziletlileridirler.
Necə ki, Allah Təala belə buyurmuşdur:
(والسابقون
الأولون من المهاجرين والأنصار والذين اتبعوهم بإحسان رضي الله عنهم ورضوا
عنه وأعد لهم جنات تجري تحتها الأنهار خالدين فيها أبدا ذلك الفوز العظيم)
[سورة التوبة الآية: 100]
"(Allaha
və Rasûlüne imanda insanları) keçən Muhacir və Ənsar ilə onlara
xoşluqla tabe olanlardan Allah râzı olmuştur.Onlar də Ondan râzı
olmuşlar. (Allah) onlar üçün orada orada əbədi qalmaq üçün ağacları
altından çaylar axan cənnətlər hazırlamışdır bu, ən böyük qurtuluşdur. "[1]
Onların mö'min və fəzilət sahibi olduqlarına şehadet etmek, dinen qəti olaraq bilinən bir esastır. Onları sevmək din və imandır. Onlara buğzetmek isə, küfr və münafıklıktır.
Əhl-i Sünnə vəl-Cemaat, onlardan yalnız xeyir ilə söz edərlər. Çünki Rasûlullah-sallallahu aleyhi və səlləm-onları sevmiş və onları sevməyi əmr etmişdir.
Necə ki Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-bu mövzuda belə buyurmuşdur:
((الله
الله في أصحابي لا تتخذوهم غرضا, فمن آذاهم فقد آذاني, ومن آذاني فقد آذى
الله, ومن آذى الله يوشك أن يأخذه)) [رواه الترمذي وصححه الألباني]
"Ashabım
haqqında Allahdan korkun.Ashâbım haqqında Allahdan qorxun. (O kəslər
ki, əleyhinə qüsur etməyin və onlara sövmeyin. Ashabım və onlara hörmət
duymayı haqqında Allahdan korkmanızı sizə hatırlatırım). Səhv sözdə
göstərmək surətiylə onları hədəf halına getirmeyin. Kim onlara əziyyət etsə,
mənə əziyyət etmiş olur. Kim də mənə əziyyət etsə, Allaha əziyyət etmiş
olur. Allaha əziyyət edəni isə, Allah dərhal onun ruhunu alaraq
cezâlandırabilir. "[2] *
Rasûlullah-sallallahu
aleyhi və səlləm-ilə yoldaşlıq edən və ya onu görən və ona iman edən
hər kəs, dost-ligi bir il və ya bir ay və ya bir gün veyahut qısa bir
müddət belə olsa sahâbedendir.Ağacın altında beyat edən sehabeden heç
kəs Cəhənnəmə girmeyecektir. Əksinə, Allah Təala onlardan râzı olmuş, onlar da ondan râzı olmuşlar. Ədədləri 1400 nəfərdən çox idi.
Necə ki Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-bu mövzuda belə buyurmuşdur:
((لا يدخل النار أحد ممن بايع تحت الشجرة)) [رواه أبو داود و الترمذي وصححه الألباني]
"Ağac altında beyat edənlərdən (Rıdvan beyat) heç kəs Cəhənnəmə girmeyecektir." [3]
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat, sahabe arasında meydana gəlmiş anlaşılmazlıqlar
haqqında irəli geri danışmır [4] və bu mövzunu Allaha həvalə edirlər. Onlardan üz gətirənlər üçün iki əcr söz mövzusudur. Aralarından
səhvli olanlar üçün də bir əcr vardır, xətası da inşaallah
bağışlanmıştır.Onlardan heç kəs başqasına sövmez, əksinə onları haqq
etdikləri gözəl övgülerle anarlar.
Necə ki Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-bu mövzuda belə buyurmuşdur:
((لا تسبوا أصحابي, فوالذي نفسي بيده لو أن أحدكم أنفق مثل أحد ذهبا ما بلغ مد أحدهم, ولا نصيفه)) [رواه البخاري ومسلم]
"Ashâbıma
küfretmeyin. Nefsim əlində olan Allaha and olsun ki, sizdən biriniz
Uhud dağı qədər qızılı (Allah yolunda) infak etsə (harcasa), yenə də
onlardan (ashâbımdan) birisinin infak etdiyi bir Müd, hətta müddün
yarısının sevabına belə çata bilməz." [ 5] *
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat, sahabenin hatadan qorunmuş (günahsız) olmadıklarına
inanırlar.Onlara görə Allah Təala tərəfindən qorunmuş, rəsullarını
seçdiyi kəslər üçün təbliğ hususundadır.Ayrıca Allah Təala, fertleri
deyil də ümmətin daxilində hatadan qorumuşdur.
Necə ki Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-bu mövzuda belə buyurmuşdur:
((إن
الله لا يجمع أمتي أو قال أمة محمد صلى الله عليه وسلم على ضلالة ويد الله
مع الجماعة ومن شذ شذ إلى النار)) [رواه الترمذي وصححه الألباني]
"Şübhəsiz
ki, Allah, ümmətimin və ya Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-'in
ümmetini zəlalət üzərində bir yerə artırmaz. Allahın əli camaatla
üzərindədir. Kim (cemaatten) ayrılacaq, Cəhənnəmə doğru ayrılmış olar."
[6]
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat, Əbu Bəkir, Ömər, Osman və Əli-Allah onlardan razı
olsun-deyə bildiyimiz dörd Sahabiler, Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və
səlləm-'den sonra bu ümmətin ən hayırlıları olduqlarına inanırlar. Raşid və hidayət tapmış üzünün varisləri sırası bunlardır.Nübüvvet yolu üzrə halifelik Hasen b. Əli-Allah ondan və atasından razı olsun-halifeliği ilə birlikdə otuz il müddət ərzində onlarla birlikdə davam etmişdir.
Necə ki Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-bu mövzuda belə buyurmuşdur:
((الخلافة في أمتي ثلاثون سنة, ثم ملك بعد ذلك)) [رواه الترمذي وصححه الألباني]
"Xilafət ümmetim arasında otuz ildir. Bundan sonra isə mülk (krallıq, şəriəti dərindən bilmək) olacaq." [7]
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat, Rasûlullah-sallallahu aleyhi və səlləm-'in bunlardan
sonra adlarını verdiyi cennetle müjdelenen on adamın digərlərindən
fəzilət olduğunu qəbul ederler.Bu on adam bunlardır: Əbu Bəkir Sıddîk,
Ömər Faruk, Osman Zinnureyn, Əli b.Ebî Tâlib, Talha b. Ubeydullah, Zübeyr b.Avvâm, Sad b.Ebî Vakkas, Saîd b. Zeyd, Abdurrahman b. Avf və bu ümmətin əmin Əbu Ubeyde b.Cerrâh 'tır.-Allah onların hamısından razı olsun-.
Daha sonra Bədr müharibəsində katılanlar, sonra Rıdvan bey'atinde, ağac altında beyat gətirənlər, sonra da digər sahabe gəlir. -Allah onların hamısından razı olsun-.
Kim onları sevər, onlara dua edər, hüquqlarına riayət gətirib, faziletlerini bilirse, nicat tapanlar da olur. Hər kəs də onlara buğzedip, onlara söverse, məhv olanlardan olur.
Əhl-i Sünnə vəl-Cemaat, Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-'in bu əmri gərəyi Əhl-i Beyti də sevərlər:
((و أهل بيتي, أذكركم الله في أهل بيتي, أذكركم الله في أهل بيتي)) [رواه مسلم]
"Əhli-i beytimdir yaxşı davranmanız barəsində sizə Allah Teâlâ'dan korkmanızı hatırlatırım." [8]
((إن
الله اصطفى من ولد إبراهيم إسماعيل واصطفى من ولد إسماعيل بني كنانة
واصطفى من بني كنانة قريشا واصطفى من قريش بني هاشم واصطفاني من بني هاشم))
[رواه الترمذي وصححه الألباني]
"Şübhəsiz
ki, Allah, İbrahim-aleyhisselam-'ın oğullarından İsmail-aleyhisselam-'ı
seçdi. İsmail-aleyhisselam-'ın oğullarından, Kinâne oğullarını
seçti.Kinâne oğullarından Qureyşin seçti.Kureyş 'ten Haşim oğullarını
seçdi. Haşim oğulları arasından da məni seçdi. "[9] *
Quran-ı
Kərimin nassıyla mö'minlərin anaları mövqeyində olan
Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-'in zövcələri-Allah hamısından
razı olsun-onun əhl-i beytindendir.
Necə ki, Allah Təala belə buyurmuşdur:
(يا
نساء النبي لستن كأحد من النساء إن اتقيتن فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي في
قلبه مرض وقلن قولا معروفا * وقرن في بيوتكن ولا تبرجن تبرج الجاهلية
الأولى وأقمن الصلاة وآتين الزكاة وأطعن الله ورسوله إنما يريد الله ليذهب
عنكم الرجس أهل البيت ويطهركم تطهيرا) [سورة الأحزاب: 32-33]
"Ey
Peyğəmbər zövcələri! Siz qadınlardan hər hansı biri kimi
değilsiniz.Eğer (Allahdan) korkuyorsan, (xarici kişilərə qarşı)
cazibədar bir edâ ilə danışıq-yın.Sonra ürəyində mərəz olan kimsə
umutlanır. Siz həmişə uyğun söz söyleyin.Evlerinizde oturun. ( ehtiyac
xaricində evlərinizdə çölə çıkmayın). (islamdan əvvəlki) köhnə
cahiliyyə qadınlarının açılıb saçıldıkları kimi açılıb saçılmayın
(güzelliğinizi göstermeyin). Namazı qılıb qılın, zəkat (Allahın vacib
buyurduğu şəkildə haqq edənə) verin, (əmr və yasaklarında) Allah ' a və Rasûlüne itaət edin.Ey Əhli-beyt! Allah sizdən, sadəcə günahı aradan qaldırmaq və sizi tərtəmiz etmək istəyir. "[10]
Huveylid'in qızı Hatice, Əbu Bəkirin qızı Aişə, Ömər b. Hattab'ın qızı Hafsa, Əbu Süfyan'ın qızı Ümmü Habibe, Əbu Ümeyye b. Muğîre'nin qızı Ümmü Seleme, Zem'a b. Kays'ın qızı Sevde, Cahş qızı Zeynəb, Haris qızı Meymûne, Haris b. Əbu Dırâr qızı Cuveyriye və Huyey b. Ahtab qızı Safiyye da onlardandır.
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat, Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-'in
hanımlarının hamısının hər cür pisliklərdən pak və arındırılmış
olduqlarına, onların dünyada da, axirətdə də Peyğəmbər-sallallahu aleyhi
və səlləm-'in zövcələri olduqlarına inanırlar.-Allah onların hamısından
razı olsun-.
Əhl-i
Sünnə vəl-Cemaat, Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-'in
hanımlarının ən faziletlisinin Huveylid'in qızı Hatice ilə Allah
Təalanın yenilməz qüvvət sahibi olan kitabında iftirada təmizə çıxardığı
sıddîk'ın qızı Aişə Sıddîka olduğunu qəbul edirlər. Hər kəs, Allah Təalanın təmizə çıxardığı halda ona iftirada tapılsa, kafir olar.
Necə ki Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-Aişə barəsində belə buyurmuşdur:
((فضل عائشة على النساء كفضل الثريد على سائر الطعام)) [رواه البخاري ومسلم]
"Âişe'nin digər qadınlara üstünlüyü, teridin [11] digər yemeklere üstünlüyü kimidir." [12]
Selef-i Salehin, doğrudan da akidesi - Əbu Məhəmməd Abdullah ibn Abdulhamid b. Abdulmecid əl-Əsər
[1] Tövbə surəsi: 100
[2] Tirmizî rivâyet revayet etmiş, Elbânî də hədisin düzgün olduğunu bildirmişdir.
* Abdullah ibn Məsud
(ra) deyər ki: "Əbu Bəkir və Ömərin sevmək və onların üstünlüklerini
qəbul etmək sünnettendir." İmam Malik-Allah 'ın rəhməti üzərinə
olsun-deyər ki: "Selef, uşaqlarına Kur'ân-ı Kerim'in bir
surəsini öğretircesine Əbu Bəkir və Ömərin sevmeyi də öğretiyordu. "Bu
iki rəvayəti də əl-Lalekaî," Şerhu Usul İ'tikadi Əhl-i Sünni "adlı
əsərində zikrindən.
[3] Əbu Dâvûd və Tirmizî rivâyet etmiş, Elbânî də hədisin düzgün olduğunu bildirmişdir.
[4] Ashabı böyük əksəriyyəti fitnəyə karışmamıştır. Fitnə
alevlendiği sırada Peyğəmbər-sallallahu aleyhi və səlləm-'in səhabələri
onbinleri geçiyordu.Bu fitnəyə onlardan üz adam dahi qatılmış deyil,
hətta otuz adamı dahi bulmazlar.Nitekim İmam Əhməd, Müsned'inde sahih
bir sənəd ilə İbn-i Sîrin'den Abdurrezzak da Musannef'inde, İbn-i Kəsr də əl-Bidâye vən-Nihaye "adlı əsərində belə rəvayət etməkdədirlər.
[5] Buxari və Müslim
* Ubeydullah b. Ömər ilə Mikdad arasında bir müzakirə meydana gəlmişdi. Ubeydullah,
Mikdad'a ağır söz söylemişti.Bunun üzərinə Ömər-Allah ondan râzı
olsun-belə demişdi: "Mənə ustura gətirin, bunun dilini keseyim. Bundan
sonra Rasûlullah-sallallahu aleyhi və səlləm-'in ashabından kimsəyə dil
uzatmaq cesaretini gösteremesin. "(Əl-Lâlekaî, Əhl-i Sünnə İtikadi
Əsasları Şərhi)
[6] Tirmizî rivâyet etmiş, Elbânî də hədisin düzgün olduğunu bildirmişdir.
[7] Adı çəkilən əsər.
[8] Müslim
[9] Tirmizî rivâyet etmiş, Elbânî də hədisin düzgün olduğunu bildirmişdir.
* Hər namazda Rasûlümüze salat və salam gətirdikdən sonra onlara salat və salam getirdiğimize görə onları necə olur da Sevmeyin!
[10] Ahzab surəsi: 32-33
[11] Ekmeği ovxalayıb havaya et suyuna qatılaraq edilən bir növ etli yemektir. (Tərcüməçi)