Əhli
Sünnə Vəl Camaat alimlərinin əksəriyyəti təvəssülün qanuniliyində
birləşmişlər və bu mövzuda ayələri və səhih hədisləri dəlil əldə
etmişlər. Ancaq təvəssül anlayışı bəzi müsəlmanların zehinində kitab,
sünnə və bu ümmətin saleh sələfinin təqdim etdiyi formadan fərqli bir
anlayışa bürünmüşdür. Bu kəslər, təvəssülü İslamın ruhu və Allah Rəsulu
sallallahu əleyhi və selləmin medoduyla ziddiyyət təşkil edər bir
tərzdə qəbul edərək zəif və mövzu hədisləri özlərinə dəlil əldə
etmişlər, dahası təvəssül mövzusasıda gələn ayələri səhv anlayışlarıyla
uyaşacak şəkildə şərh etmişlər. Halbuki
bu kəslər, səhabə və Təbii/tabeninin bu anlayışı necə anladıqlarına bir
baxmalı idilər. Çünki bu ümmətin sələfi olaraq bilinən ilk dövr
müsəlmanları, ayələri və hədisləri anlamada insanların anlayış olaraq
ən üstün, düzgünlük baxımından ən etibarlı olanlarıdır. Onlar Allah
Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin bu şahidliyiylə bu ümmətin ən
xeyirliləridirlər.
İnsanların ən xeyirlisi çağımdakılardır. Sonra onları izləyən çağdakılar, sonra bunların arxasından gələnlər..." Allaha və axirət gününə iman edən hər müsəlman, şeytanın əməlindən olan hevaya və şübhələrə tabe olmağı buraxmalı, sələfi salehin getdiyi yola tabe olmalıdır. Bu nöqtədən hərəkətlə bidət və heva əhlinin dilinə doladığı bu mövzuya gücümüz çatdığınca və bu bir neçə sətirin əlverişli olduğu ölçüdə şərh gətirməyi hədəflədik. Kömək Allahdandır.
• Təvəssülün Tərifi:
Vəsilə, lüğət mənasıyla, özüylə başqasına yaxınlaşılandır. Talebedilene yaxın olmaq və ona arzuyla çatmaq mənasına da gəlir. Digər bir mənası da sultanın qatındakı mövqe, yaxınlıq dərəcəsidir. "Şəri istılahta isə, Allah qatında yüksək bir dərəcə əldə etmək, bir fayda vermək və ya bir zərəri sovmaq surətiylə ehtiyac aradan qaldırmaq və ya dünya və axirətdə arzulanan bir şeyi əldə etmək üçün Allaha və Rəsuluna taətdə tapılıb saleh əməl işləmək surətiylə Allaha yaxın olmaqdır. Allaha təvəssüldə tapılmaq ancaq onun çəkdiyi sərhədlər/məhdudlaşdırar içərisində mümkündür. Vəsilə, üç əsasa söykən. a) Özünə təvəssüldə tapılılan. Bu Lütf və Kərəm sahibi Allahdır. b) Təvəssüldə olan. Ehtiyacının aradan qaldırılmasını arzulayan quldur. c) Özüylə təvəssüldə tapılılan. Bu da, özüylə Allaha yaxınlaşılan saleh əməldir.
• Təvəssülün Fayda verməsi, Ehtiyacın Aradan qaldırılması Üçün Güdülməsi Lazım olan Şərtlər:
a) Təvəssüldə olan qul saleh bir mömin olmalı, əməliylə Allahın vəchini güdməlidir. b) Özüylə təvəssüldə tapılılan əməl, Allaha yaxınlığı əldə etmələri üçün, ONun qullarına şəriət etdiyi əməllərdən olmalıdır. c) Edilən əməl qanuni olmalı, Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin sünnəsinə uyğun düşməlidir. Bu əməl ona bir şey əlavə edərək ya da ondan bir şeyi azaldaraq, yaxud edilməsi şəriətlə sabit olan zaman və yerini dəyişdirərək edilməməlidir. Görüldüyü üzrə, necə ki mömin olmayanların əməli Allaha yaxınlıq vəsiləsi olmaz isə, bidət əməllərlə də ONA təvəssüldə tapılılmaz.
Təvəssül Növləri
1) Qanuni Təvəssül 2) Bidət Təvəssül
1) Qanuni Təvəssül Və Növləri:
Qanuni təvəssül; söz, hərəkət və ya inanc olaraq Allahın sevib məmnun olduğu vacib və ya müstəhəb əməllərlə Allaha yaxın olmaqdır. Növləri bunlardır:
a) Gözəl Adları və Uca Sifətləriylə Allaha Təvəssül:
Bunlarla təvəssül ən xeyirli təvəssül növlərindən olub, onların ən ucası və ən faydalısıdır. Bu təvəssül növünə dəlil olaraq bu ayəni verə bilərik. "Gözəl adlar Allahındır. Onlarla Allaha duada ol/tapılın" (Ə'RAF, 7/180) Ayədən də aydın olacağı kimi Allaha adlarından və ya sifətlərindən biriylə təvəssüldə tapılmaq Allahın sevib məmnun olduğu əməllərdəndir. Bu səbəblə Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləm bu təvəssül növü ilə təvəssüldə /tapılmışdır. Bizə düşən də Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin səhabələrinin və tabeninin dua etdiyi kimi duada tapılmaq, Allaha yaxınlaşmağa, yaxın olmağa çalışarkən onları özümüzə nümunə götürməkdir.
b) Saleh Əməllə Təvəssül:
Bir müsəlmanın "Allahım! Sənə olan imanım, Rəsuluna eşitdiyim sevgi və inancla məni rahata çatdırmağını səndən diləyirəm" deməsi bu növdəndir. Qulun; namaz, oruc, cihad, Quran tilavəti, zikr, istiğfar, xeyr işləyib haramdan çəkinmək kimi saleh əməllərlə Allaha yaxınlıq axtarışıdır. Buna dəlil olaraq: "Deyərlər ki -Rəbbimiz! İman etdik. Günahlarımızı bağışla və bizi cəhənnəm əzabından qoru..." (əli-İmran, 3/16) ayəsini verə bilərik. Sünnədən gətiriləcək dəlil isə mağara səhabələrinin hekayəsidir. Bu hekayədə keçmiş ümmətlərdən üç adam pis hava şərtlərində bir mağaraya sığınarlar. Deyərkən bir qaya düşərək mağaranın girişini tıxayar. Onlar da etmiş olduqları saleh əməllərlə dua edib təvəssüldə ol/tapılaraq Allahdan kömək diləyərlər. Allah da daşı aralayaraq xilas olmalarını təmin edər.
c) Saleh Kəslərin Dualarıyla Təvəssül:
Qul dara düşdüyündə özünü Allaha qarşı günahkar hiss edərək saleh bir kimsənin duasını tələb edə bilər. Ancaq bu kimsə etiqadı düz, elm və təqva sahibi bir kimsə olmalıdır. Bu təvəssül növünə dəlil olaraq: "Rəbbimiz! Bizi və imanda bizi keçmiş olan qardaşlarımızı bağışla!" (Həşr, 59/10) ayəs(n)i verilə bilər. Ayrıca Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin: "Möminin, müsəlman bir kimsənin gıyabında qardaşı üçün etmiş olduğu dua qəbul edilir" (Müslim) hədisi də bu təvəssül növünə dəlildir. Yenə Ənəs b. Malikdən rəvayət edilən bu hadisə dəlillər cümləsindəndir. "Qıtlıq zamanı Ömər Abbas b. Abdulmuttalib (r.ə.) ilə yağış duasına çıxaraq belə dua etdi: -Allahım! Sənə Peyğəmbərimiz ilə təvəssüldə tapılardıq sən də bizə yağış yağdırardın. (İndi) Sənə Peyğəmbərimizin əmisi ilə təvəssüldə tapılırıq. Bizə yağış endir. Ravi deyər ki-Yağış enmişdir."
• Hz. Ömərin Sözünün Mənası:
Biz Peyğəmbər sallallahu əleyhi və sellem_den bizim üçün dua etməsini beləcə onun duasıyla Allaha yaxın olmağı nəzərdə tuturduq. Şimdiyse O, Allahın rəhmətinə qovuşduğundan ötəri bizim üçün dua edə bilməz. Bu səbəblə bizim üçün dua etməsini əmisindən istəyirik. Qanuni təvəssülün növləri bunlardır. Bunların xaricindəkilər hər hansı bir dəlilə söykənməkdədir. Qanuni təvəssül növlərinin hökmləri fərqlidir. Allahın adları və sifətləri, iman və tövhid ilə təvəssüldə tapılmaq vacib, saleh əməllər və saleh kəslərin dualarıyla təvəssül isə müstəhəbdir. Hər müsəlmanın çətinlik anında Allahdan qorxaraq, ONdan həya edərək və sırf ONA taətdə tapılmaq məqsədiylə qanuni təvəssül növləriylə Allaha təvəssüldə tapılması lazımdır.
2) Bidət Təvəssül Və Növləri:
Allahın sevmədiyi və məmnun olmadığı söz, hərəkət və inanclarla Allaha yaxınlıq axtarmaq bidət təvəssülün əhatəsinə girər. Bu təvəssül növü ilə məşğul oluşları, bəzi insanları Allahın göstərmiş olduğu qanuni təvəssül şəkillərindən qəflətə salıb, onların bütün səylərinin boşa çıxıb hüsrana uğramalarına səbəb olmuşdur. İndi Müsəlmanları xəbərdar etmək və İslamın bu mövzudakı gerçəyini ortaya qoymaq üzrə bidət təvəssülün bəzi növlərini şərhə çalışaq.
a) Allaha Bir Kimsənin Xatiri Və ya -Mövqesi İlə Təvəssül:
Bidət təvəssül növlərindən biri Allahdan bir kimsənin xatiri, mövqesi ilə istəkdə tapılmaqdır. "Allahım! Peyğəmbərinin və ya qulun filancanın yüzüsünü hörmətinə səndən istəyərəm" demək belədir. Belə bir təvəssül anlayışı İslam dinində yoxdur. Allahu Təalanın "Kitabda heç bir şeyi əskik buraxmadıq" (Ən'am: 6/38) dediyi Quranda, və ya Əbu Hüreyrənin "Allah Rəsulu bizə tualetə girmək daxil hər şeyi öyrətdi" deyərək əhatəsini ortaya qoyduğu sünnədə bu cür təvəssülə dəlil yoxdur. Eyni şəkildə səhabənin həyatında da bu növdən nümunələrə rast gəlmək mümkün deyil. İslamın əmr etdiyi, Allaha gözəl adları və uca sifətləriylə təvəssüldə ol/tapılmaqdır. Bu bidət təvəssül növündə əgər adam Allahın sultanlar, krallar kimi vasitəsilərə ehtiyacı olduğu şəklində bir inanca sahib olsa bu onu böyük şiryə soxar. Çünki bu yaradıcını yaradılana bənzətməkdir. Bu çox pis bir müqayisədir. Halbuki Allah Subhanehu və Təala yaratdıqlarına müqayisə edilə bilməz. Allahın bir qulundan məmnun olması üçün vasitəsi lazım deyil. Bir quluna qəzəb etdiyində də heç bir vasitəsi fayda verməz. Mələk, peyğəmbər ya da hər nə olursa olsun heç bir məxluq Allaha müqayisə edilə bilməz. Yaradılan hər şey yaradana möhtacdır. Yaradan isə nə vasitəsiyə nə də hər hansı bir yaradılmışa möhtac deyil. "Onlar, Allahdan başqa, özlərinə göylərdə və yerdə olan ruzidən heç bir şey verə bilməyən və buna əsla gücləri çatmayan şeylərə ibadət edirlər. İşdə beləcə siz də Allaha bəzi bənzərlər icad etməyin. Çünki Allah hər şeyi bilər. Halbuki siz bilməzsiniz." (Nəhl, 16/73-74) İşdə bu səbəblə səhabə, vəfatından sonra Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləm ilə təvəssül etməyi buraxıb dua etməsi üçün əmisi Abbasa yönəlmişdir. Bu, onların Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin sağlığında "Allahım! Peyğəmbərinin yüzüsünü hörmətinə bizə yağış endir" dediklərini, O vəfat etdikdən sonra isə "Rəsulullahın amcısı Abbasın hörmətinə" deməyə başladıqlarını göstərməz. Bu cür bidət duaların nə Peyğəmbər sallallahu əleyhi və selləmin sünnəsində nə də Allahın kitabında bir yeri olmadığını yaxşı bildikləri üçün belə bir şeyə müraciət etməmişlər. Peyğəmbər sallallahu əleyhi və selləmin vəfatından sonra, bir kimsənin xatiriylə təvəssül caiz olsaydı onun xatiriylə təvəssül prioritet qazanardı. Bu cür təvəssül Məkkə müşriklərinin şiryiylə bənzəməkdədir. "Onlara ancaq bizi Allaha yaxınlaşdırsınlar deyə tapınırıq" (Zumər, 39/3) Mövqes(n)i-mövqes(n)i nə olursa olsun bir yaradılmış ilə hər hansı bir fayda vermək və ya bir zərəri başından sovmaq üçün güc çatdırar olduğuna inanaraq təvəssüldə ol/tapılmaq böyük şirkdir. Allah qorusun insanı dindən çıxarar.
b) Ölmüş Övliya Və Salehlərə Səslənmək, Onlardan Kömək Diləmək, Əhdlər Həsr etmək:
Saleh kəslərə səslənərək, onları çağırmaq, onlara əhd həsr etmək kimi hərəkətlər Allahın dinindən deyil. Bunlar tövhidi ortadan qaldıran, böyük şirk əhatəsinə girən hərəkətlərdir. Bir kimsənin "Ey Seyidim filan, ey şeyxim filan!... Əlimdən tut, bu ehtiyacımı gedər" növündən sözlər sərf etməsi bu növün əhatəsindəndir. Ölmüş kəslərə əhd həsr etmək də qanuni bir təvəssül növü deyil. Bir kimsənin "Ey əfəndim filan! Allah məni ruzi verildirsə... bu diləyim yerinə gəlirsə... sənin üçün bunları edəcəyəm, qurban kəsəcəyəm" vs. sözləri bu məzmundadır. Bunların hamısı ibadət növü olan dua və əhdi Allahdan başqasına sərf etməkdir ki İslam dini bu kimi şeylərdən uzaqdır. "Əkinlərindən, heyvanlarından Allaha pay ayırıb dedilər ki -Bu Allahın (iddialarına görə) bu da ortaq qoşduqlarımızındır. Ortaq qaçdıqları üçün olanlardan Allaha pay düşməz. Allah üçün ayırdıqlarından isə ortaq qaçdıqlarına da köçürərlər. Nə qədər pis hökm verirlər." (Ən'am, 6/136) Allahdan başqasına yönəlmək, onlara duada ol/tapılmaq, onlar üçün türbələr edib içində şam yandırmaq -ki indiki vaxtda bir çox cahil kimsə bunları İslam adına etməkdədir.- nə peyğəmbərimizin nə də Sələfi Salehin etmədiyi İslama zidd davranış formalarıdır. Çünki onlar duanın yalnız Allaha edilməsi lazım olduğuna inanan kəslər idi. Bu ayələ əmr olunduqları kimi; "Qullarım sənə məndən soruşsalar bilsinlər ki mən yaxınım. Dua etdiyində mənə dua edənə cavab verərəm. Elə isə çağırışıma cavab versinlər və mənə iman etsinlər ki doğru yolu taparlar." (Bəqərə, 2/186) Və Muvahhidlerin İmamı Sallallahu əleyhi vəsəlləm də onlara bunu öyrətmişdir: "Dua, ibadətdir." Dua ibadət ikən necə olar da Allaha məxsus bir ibadət forması ONdan başqasına sərf edilə bilər?... "Əgər onları çağırsanız, sizin çağırmanızı eşitməzlər. Faraza eşitsələr belə sizə cavab verə bilməzlər. Qiyamət günü də sizin (onları Allaha) ortaq qaçmanızı rədd edərlər. (Bu gerçəyi) sənə, hər şeydən xəbəri olan (Allahdan) başqa heç kim xəbər verə bilməz." (Fatır, 35/14) Bil ki, bu əməllərin bütünü tövhidlə, peyğəmbərlərin göndəriliş məqsədi ilə ziddiyyət təşkil etməkdədir. Peyğəmbərlər, Allahdan başqasına ibadəti ortadan qaldırıb, ibadəti yalnız bir olan Allaha yönəltmək üçün göndərilmişlər. Yenə peyğəmbərlər, Allahın əməlləri qəbulu üçün bu iki şərtin yerinə gəlməsi lazım olduğunu bəyan etmişlər. Bu şərtlər: 1) Əməlin saleh olması 2) Allahın şəriətinə uyğun olmasıdır. Allah şirkdən başqa hər şeyi bağışlayar/hədiyyələr. "Şübhəsiz Allah, şirkdən başqa hər şeyi dilədiyi kimsədə bağışlayar/hədiyyələr. Allaha şirk qaçan kimsə böyük bir böhtanda ol/tapılmışdır." (Nisa, 4/48)
c) Vəlilərin Ruhlarına Qurban kəsmək Və Qəbirləri Ətrafında Təzimdə tapılmaq:
İndiki vaxtda cahillərin etdiyi işlərdən bəziləri, vəlilərin türbələri qarşısında qurban kəsmək, müəyyən zamanlarda ətrafında toplanıb təzimdə ol/tapılmaq, şəfa ümidiylə xəstələri onlara daşımaq, oralarda geceleyip ölmüş olan vəlilərdən şəfaət istəmək, onlara səslənib dua tələb etmək, onlardan meded ümid etmək kimi şeylərdir. Bunların hamısı Allahın şəriətində tapılmayan cahiliyye işi pozğunca bidətlərdir. Allaha, ibadətdə başqalarını ortaq qaçmaqdır. Allah, bu cür şirklərdən qullarını çəkindirmişdir. "Allaha ibadət edin. Ona heç bir şeyi ortaq qaçmayın" (Nisa, 4/36) "Bilə-bilə Allaha ortaqlar qoşmayın" (Bəqərə, 2/22) Bu işləri edənlə, edilməsinə razılaşan hökm baxımından eyni mövqedədir. Bu hökm şirkdir, iman etdikdən sonra küfrə sapmaqdır. Allah cümləmizi bundan qorusun... Çaşdırıcı bir gerçəkdir ki, bu cür bidət təvəssüllərə müraciət edən kəslər qanuni təvəssül növlərini istifadə etmək cəhətdən çox zəifdirlər. Quran və sünnə qaynaqlı qanuni təvəssül növlərini buraxıb öz uydurduqları dualar və bidət təvəssül növləriylə Allaha yaxın olmağı ümid etməkdədirlər. Halbuki Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin və səhabələrinin tətbiqləri bu mövzuda ən xeyirli və ən faydalı olanıdır. "Xeyirli olanı daha aşağısıylamı dəyişirsiniz" (Bəqərə, 2/61) İnkar edilmələri dində əsl olan, böhtan yolu ilə ona əlavə olunmağa cürət edilən bu kimi bidətləri ilk dəfə rədd edən biz deyilik. Əksinə bu, Səhabə, Təbii/tabenin və Dörd İmam ilə qiyamətə qədər onlara uyğun gələn kəslərin yoludur.
Müsəlmanların Təvəssül Mövzusunda Səhvə Düşmə Səbəbləri
1) Ən əhəmiyyətli səbəb təqliddir. Təqlid, bir kimsənin hər hansı bir dəlilə söykəmədiyi bir fikirini, qəbul etməkdir. Bu, şəri baxımdan səhv bir tutumdur və qadağandır. Mukallid, dəlilini bilmədən təqlid etdiyi kimsənin fikirini əksinə sabit olsa da fanatikcə müdafiə edən kimsədir. Allah bir çox ayədə bu tutumdan çəkindirmişdir. "Onlara -Haydı, Allahın endirdiyinə və Rəsula gəlin, deyildiyində deyərlər ki- atalarımızı üzərində tapdığımız şeylər bizə yetər. Ya ataları bir şey bilməyən, doğru yola çatmamış kəslər idisə?..." (Maidə, 5/104) Sələf alimləri və müctəhid imamlar eyni şəkildə təqliddən çəkindirmişlər. Çünki təqlid, çəkişmə, zəiflik və saflar/tərəflərdə bölünmə səbəbidir. Bu səbəblə bütün məsələlərdə tək bir adamı təqlid edən bir səhabəyə rast gəlmək mümkün deyil. Dörd İmam da fikirlərində fanatik bir tutum içərisinə girməyib özlərinə Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və selləmin səhih bir hədisi çatdığında dərhal fikirlərini tərk etmişlər. Ayrıca istifadə etdikləri dəlilləri bilmədən özlərini təqlid etməkdən başqalarını çəkindirmişlər, bu ayənin mənasını haqqıyla anlamış olduqlarını ortaya qoymuşlar. "Sizə endirilənə yatıl. Ondan başqasını dost əldə edib də uyğun gəlməyin. Nə qədər də az öyüd götürürsünüz!..." (Ə'raf, 7/3) 2) Bir mövzunu qiymətləndirərkən ayə və hədislərin bir qisimini al/götürüb bir qisimini götürməmək. Bununla birlikdə, dəlil əldə etdikləri ayə və hədislər də, halbuki nə onların isbat etmək istədiklərinə dəlil ola bilər, nə də fikirlərini dəstəklər mahiyyətdədir. Ancaq qəti olan budur ki; onlar nasların dəlalət etdiyi doğru təfsiri bilmirlər, ya da onları dəlalət etdiyindən çox uzaq mənalara şərh edirlər. Bu ayədə olduğu kimi. "Ey iman edənlər! Allahdan çəkinin və ona doğru vəsilə axtarın" (Maidə, 5/35) Bu ayədə "vəsilə" deyil murad, taət və məmnun olduğu əməllərlə Allaha yaxın olmaqdır. Təfsirçilər arasında bu mövzuda ixtilaf yoxdur. Halbuki bəzi kəslər bu ayəs(n)i Allahdan başqasından meded ümid etməyə dəlil gətirməkdədirlər. Bu, Allahın kəlamını təhrif etməkdir. Allahın əmr etdiyi vəsilə, təfsirçilərin ittifaq etdiyi kimi saleh əməllər vasitəsiylə Allaha yaxın olma tələbidir. Yenə hədislərdən isə bəzi kəslərin bəhsi keçən Yağış Duası hədisində Hz. Ömərin Hz. Abbasla etdiyi təvəssülü, Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləminə yaxınlığı səbəbiylə şəxsiylə etmiş bir təvəssül olaraq qiymətləndirmələri buna nümunədir. Yaxşı o zaman, Hz. Müaviyənin və digər müsəlmanların Yezid b. Esved əl Cüreşi ilə etdikləri təvəssülə nə buyurular?... Cureşi dua edər etməz yağış yağmağa başlamışdır. Bu mövzuya nümunə olaraq Kor hədisini də verə bilərik. Amanın biri Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləminə gələrək "Mənə nuş verməsi üçün Allaha dua et" deyər. Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləm ona "Diləsən dua edərəm. Diləsən səbr edərsən. Bu sənin üçün daha xeyirlidir" deyər. Kor da "dua et" deyə israrını bildirər. Bunun üzərinə Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləm ona gözəl bir şəkildə dəstəmaz al/götürüb bu duanı söyləməsini əmr edər. "Allahım sənə peyğəmbərin rəhmət peyğəmbəri Məhəmməd sallallahu əleyhi və səlləm ilə yönəlirəm. Ey Məhəmməd! Ehtiyacımın aradan qaldırılması üçün səninlə Rəbbimə yönəlirəm. Allahım! Mənim haqqımda onu şəfaətçi et!" Adam deyiləni edər və gözləri açılar. Hədisdə görüldüyü kimi Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləmindən dua tələbi vardır. Eyni zamanda Allahın peyğəmbərinin duasını qəbulu üçün kor da dua etməkdə "Allahım! Mənim haqqımda onu şəfaətçi et" deməkdədir. 3) Əsli astarı olmayan hətta bəzən dinin əslləriylə ziddiyyət təşkil edən uydurma hədislərlə və Allah Rəsulu sallallahu əleyhi və səlləminə nisbəti qətilik qazanmamış zəif hədislərlə əməl etmək. Nümunə olması hasebiyle bunlardan bir neçəsini zikr edək. - "Mövqemlə təvəssüldə ol/tapılın. Şübhəsiz Allah qatında mövqem böyükdür" Bu hədis uydurmadıyar, batildir. - "Adəm günah işləyincə dedi ki -Ya Rəb! Məhəmmədin haqqı üçün səndən məni bağışlamağını diləyirəm. Bunun üzərinə Allah Təala -Ey Adəm! Hələ yaratmadığım halda Məhəmmədi necə bilirsən? deyə soruşdu. Adəm -Ya Rəb! Məni əlinlə yaradıb mənə ruhundan üfləyincə başımı qaldırdım və ərşin dirəkləri üzərində bu yazını gördüm: La ilahə İlləllah Muhamməd-ur Rəsulullah. Bildim ki Sən adının yanına ancaq ən/en sevdiyin kimsənin adını yazarsın Allah da belə buyurdu -Səni bağışladım Məhəmməd olmasaydı səni yaratmazdım." İmam Zehebi "Mizan" adlı əsərində deyər ki Bu xəbər batildir, uydurmadıyar. -"Hər kim evindən namaza çıxıb -Allahım! Səndən istəyənlər haqqı üçün bu gedişim haqqı üçün səndən istəyərəm, dərsə/desə diləyi qəbul olar." Bu hədis zəifdir. İbn Teymiyye və Zehebi bu hədisi zəif görmüşlər.
• Son Olaraq:
Muvahhid bir qula düşən, adamı böyük şiryə, kiçik şiryə və ya haram olan bir bidətə salan bidət təvəssül növlərindən çəkinməkdir. Çünki bu, duada həddi aşmaqdır və duanın qarşılıqsız qalmasını tələb edir. Çünki Allah azze və celle ancaq şəri ölçülər içərisindəki duaları qəbul edər. Ayrıca mömin qul, dualarını Quran və Sünnədən seçməyə diqqət göstərməlidir. Çünki bu, qəbul edilmə baxımından daha etibarlıdır və də adama savab qazandırar. Allahım! Gözəl adların, uca sifətlərin; sənə olan imanımız, Rəsuluna eşitdiyimiz sevgi və sünnəsinə olan bağlılığımız; ancaq sənin vəchini güddüyümüz saleh əməllərimiz və içimizdən saleh kəslərin duasıyla sənə yaxınlıq ümid edər; bizləri yolunda səy göstərən, yoluna çağıran Peyğəmbər sallallahu əleyhi və selləminin sünnəsinə bağlı, haqqdan ayrılmayan muvahhid kəslər etməyini, bizi düşmənlərimizə qalib gətirib əziz Dinin İslamı ucaltmağı bizlərə nəsib faktoru Səndən diləyərik.
| Baxılıb: 2115 | Tarix: 
