Sizdən
azad mömin qadınlarla evlənməyə maddi imkanı olmayanlar sahib olduqları
mömin cariyələrdən (kənizlərdən) alsınlar…» (ən-Nisa, 25).
Müvəqqəti nigah bağlayan qadın nə zövcə, nə də cariyə adlanmır. Ona icarəyə götürülən qadın (“mustacirə”) deyilir.
Zurara
rəvayət edir ki, o, imam cəfər əs-Sadiqdən müvəqqəti nigah bağlanılan
qadınların icazə verilmiş dörd qadına aid olub-olmamasını soruşduqda, o
belə cavab verib: “İstəyirsən lap mini ilə evlən, axı bunlar icarəyə
götürülən qadınlardır” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/446-447).
Cəfəri
alim Məhəmməd Həsən ən-Nəcəfi izah edir ki, müvəqqəti nigah bağlanılan
qadın –icarəyə götürülən qadındır, ona görə ki, kişi öz ehtirasını
ödəmək üçün onun bədənini icarəyə götürür. O deyir: “Şübhəsiz ki bu cür
icarəyə icazə verilir” (“cəvahir əl-Kəlam”, 30/192 və 202-203).
cariyə
– cihad zamanı əsir götürülən qul qadındır. İcarə edilən qadın isə azad
da ola bilər. Təkcə bu fakt onu cariyələr sırasından xaric edir.
Barələrində
Quranda danışılan zövcələrə gəldikdə isə, Allahın onlara aid etdiyi
çoxsaylı qanunlar sübut edir ki, icarə edilən qadınlar istənilən halda
onlara adi deyil.
Əgər Tanrı övrət yerlərini zövcələrdən və
cariyələrdən başqa bütün qadınlardan qorumağı buyurursa, bu o deməkdir
ki, cinsi əlaqəyə görə qadını icarə etmək olmaz.
Quran arvadlar üçün mirasdan pay təyin edir:
«(Ey kişilər!) Əgər (vəfat etmiş) arvadlarınızın uşağı yoxdursa,
onların vəsiyyəti yerinə yetirildikdən və ya borcu ödənildikdən sonra
qoyub getdikləri malın yarısı sizindir. Onların övladları olduqda isə
mirasın dördə biri sizə çatır. Əgər sizin uşaqlarınız yoxdursa,
vəsiyyətiniz yerinə yetirildikdən və ya borcunuz ödənildikdən sonra
qoyub getdiyiniz malın dörddə biri arvadlarınızın payına düşür.
Övladınız olduqda isə mirasın səkkizdə biri onlara çatır…» (ən-Nisa,
12).
İcarə edilən qadın vərəsəlik hüququndan məhrumdur:
Əhməd
bin Məhəmməd rəvayət edir ki, imam Əbu əl-Həsən Rza deyib: “Müvəqqəti
nigahı əvvəlcədən kəsilmiş şərtdən asılı olaraq, həm vərəsəlik hüququ
ilə, həm də onsuz bağlamaq olar”.
Məhəmməd bin Müslim rəvayət
edir ki, o, imam cəfərdən müvəqqəti nigah zamanı veriləcək mehrin
qədəri haqqında soruşanda o, deyib: “Öz aralarında danışdıqları qədər…
Əgər onlar vərəsəlik barədə razılığa gəlsələr, buna də əməl
etməlidirlər”.
Səid bin Yasər rəvayət edir ki, o, imam
cəfərdən müvəqqəti nigah bağlayarkən qadınla vərəsəlik haqqında heç nə
şərtləşməyən kişi haqqında soruşur. İmam deyir: “Danışılıb, ya yox–
onların buna ixtiyarları çatmır” (əl-Hur əl-Amili, “Vəsail əş-Şiə”,
fəsil 18, müvəqqəti nigah və şərtləri barədə; əl-Xomeyni,“Zubdat
əl-Əhkam”, səh. 248; Mirzə ən-Nuri, “cəvahir əl-Kəlam”, 30/190;
əl-Həsən əl-Hulyi, “Təbsira əl-Mutəallimin fi Əhkam”,səh.258).
Diqqət
yetirin ki, Cəfərilərin sözlərini nöqsansız və düzgün saydıqları imam
Rza və cəfər arasında ziddiyət var. Bundan başqa, imam cəfərin özünün
iki müxtəlif fikri olub.
Quran nigaha boşanma ilə son qoyulmasını tələb edib (eyni qadınla) üç dəfə boşandıqdan sonra yenidən evlənməyi qadağan edir:
«(Ya Peyğəmbər!) Örvətləri boşadığınız zaman onları gözləmə müddətlərində (heyzdən pak olduqdan sonra) boşayın… » (ət-Talaq,1).
«Talaq
vermə (boşama) iki dəfə mümkündür, ondan sonra yaxşı dolanmaq (qadını
yaxşı saxlamaq), ya da xoşluqla ayrılmaq (buraxmaq) gərəkdir… Əgər kişi
övrətini yenə də (üçüncü dəfə) boşarsa, o zaman qadın başqa ərə
getməmiş ona (əvvəlki ərinə) halal olmaz…» (əl-Bəqərə, 229-230).
Müvəqqəti nigaha boşanmadan son qoyulur:
Zurarə
rəvayət edir ki, Əbu cəfər müvəqqəti nigah barədə deyib: “Onun müddəti
bitdikdə boşanmadan ayrılmaq lazımdır” (Bax. Şeyx Mirzə əl-Nuri,
“Müstədrak əl-Vəsail”, 14/473, hədis 2).
Əli bin cəfər rəvayət edir
ki, qardaşı imam Musadan kişinin bir qadınla neçə dəfə müvəqqəti nigaha
girə bilməsi haqda soruşduqda o deyib: “Nə qədər istəsən” (Bax: “Vəsail
əş-Şiə”, 14/480, hədis 3,14/466-470; ət-Tusi, “Təhzib əl-Əhkam”,
8/33-34; Abdullah Niam, “Ruh ət-Təşəyyu”).
Bütün bunlar sübut
edir ki, müvəqqəti nigah bağlanılan qadınların Allahın Kitabında
barələrində danışılan qadınlara aidiyyatı yoxdur.
Quran arvadı
ilə cinsi əlaqədə olmuş kişiyə boşanarkən onu kəbin haqqından məhrum
etməyi icazə vermir. Əgər onlar buna qədər boşansalar onda qadına
haqqın yarısı çatır:
«Kəbin haqlarını təyin etmiş qadınları yaxınlıq
etmədən əvvəl boşarsınızsa, təyin olunmuş kəbin haqqının yarısını
onlara verməlisiniz!...» (əl-Bəqərə, 237).
«Əgər bir arvadın
yerinə başqa bir arvad almaq istəsəniz, onlardan birinə (birinciyə)
çoxlu mal vermiş olsanız da, ondan heç bir şey geri almayın! Məgər bu
malı böhtan atmaq və aşkar bir günah iş görməklə geri alacaqsınız?!»
(ən-Nisa, 20).
Kişi qadına verəcəyi haqqın bir hissəsini verməyə bilər:
Ömər
bin Xanzələ imam cəfərdən soruşur: “Mən qadınla bir aylıq evlənmişdim.
O, mənim yanıma bu ayın yalnız müəyyən hissəsini gəlirdi”. O dedi: “O
səndən nə qədər kəsibsə, sən də onun haqqından bir o qədər kəs, ancaq
qanaxma günlərini sayma. Onlar ona bağışlanır” (“Vəsail əş-Şiə”,
14/481-482, fəsil 27).
Quran boşanmış ər-arvada, əgər arvad
bundan sonra başqa kişiyə ərə gedib boşanıbsa, yenidən həmin kişi ilə
evlənməyə icazə verir:
«Əgər (kişi) övrətini yenə də (üçüncü dəfə)
boşarsa, o zaman (qadın) başqa bir ərə getməmiş ona (əvvəlki ərinə)
halal olmaz. (İkinci əri) onu boşadıqdan sonra Allahın (ər-arvadlıq
haqqındakı) hökmlərini yerinə yetirəcəklərinə inamları olduğu tədqirdə,
(həmin qadının əvvəlki əri ilə) təkrar evlənmsində günah yoxdur. Bunlar
anlayan bir qövm üçün Allahın bəyan etdiyi hökmlərdir...» (əl-Bəqərə,
230).
Müvəqqəti nigahın müddəti qurtardıqdan sonra qadın daimi nigahda olduğu əvvəlki ərinin yanına qayıda bilməz.
Məhəmməd
bin Müslim rəvayət edir ki, ya imam cəfərdən, ya da imam Baqirdən
soruşurlar: “Kişi öz arvadından üç dəfə boşanıb. Sonra başqa kişi
onunla müvəqqəti nigah bağlayır. Əvvəlki əri onunla yenidən evlənə
bilər?” O, cavab verir: “Yox” (Əl-Küleyni, “əl-Kafi”, 5/425, hədis 2).
Quran ər-arvada məhəbbət və anlaşma şəraitində yaşamağı tövsiyə edir:
«Sizin
üçün onlarla ünsiyyət edəsiniz deyə öz cinsinizdən zövcələr xəlq
etməsi, aranızda (dostluq) sevgi və mərhəmət yaratması da Onun qüdrət
əlamətlərindəndir…» (ər-Rum, 21).
İcarə edilmiş qadına ehtram bəsləmək vacib deyil.
Əl-Qasım
bin Məhəmməd deyir ki, kimsə (!) ona imam cəfərdən bir cinsi akt
müddətinə nigah bağlamağın mümkünlüyü barədə soruşduqda onun belə cavab
verdiyini rəvayət edib: “Olar. Amma kişi, cinsi əlaqədən sonra üzünü
qadından çevirməlidir ki, onu görməsin” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/479-480,
fəsil 25).
Qurana əsasən kişi qadını evlə təmin etməlidir:
«Onları
(boşadığınız, lakin gözləmə müddətləri sona yetməmiş qadınları)
imkanınız çatdığı qədər öz yaşadığınız yerdə sakin edin…» (ət-Talaq, 6).
İcarə edilmiş qadın öz evində yaşayır.
İshaq
bin Əmmar imam Rzadan soruşur: “Qadın müvəqqəti nigaha girərkən öhdəlik
götürür ki, o hər gün gəlib öz vəzifəsini yernə yetirəcək… Kişi,
qadının onun yanına gəlmədiyi günlərə görə onun haqqını kəsə bilərmi?”
O cavab verir: “Bəli” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/481-482, fəsil 27).
Quran dörddən artıq qadınla evlənməyi qadağan edir:
«… o zaman sizə halal olan başqa qadınlardan iki, üç və dörd nəfərlə nigah bağlayın!…» (ən-Nisa, 3).
Müvəqqəti nigahı isə eyni zamanda istnənilən sayda qadınla bağlamaq olar.
Əbu
Basır rəvayət edir ki, imam cəfərdən dörd qadınla kifayətlənməyin
vacibliyi bərədə soruşublar. O deyib: “Nə dörd, hətta yetmişlə”
(“Vəsail əş-Şiə”, fəsil 4).
Quran təyin edilmiş İDDƏ müddəti bitdikdən sonra boşanmağa icazə verir.
«Boşanan qadınlar üç dəfə (heyz görüb təmizlənincəyə qədər – başqa ərə getməyib) gözləməlidirlər» (əl-Bəqərə, 228);
«Ey
iman gətirənlər! Əgər mömin qadınlarla evlənib onlara toxunmadan əvvəl
talaqlarını versəniz, artıq onlar üçün sizə gözləmə müddəti saymağa
ehtiyac yoxdur» (əl-Əhzab, 49);
«Sizdən ölənlərin qoyub getdiyi qadınlar dörd ay on gün (başqa ərə getməyib) özlərini gözləməlidirlər» (əl-Bəqərə, 234).
Müvəqqəti nigahlarda İDDƏ müddəti şəriətə uyğun nigahlardakından iki dəfə qısadır.
İmam Rza rəvayət edir ki, Əbu cəfər deyib: “Müvəqqəti nigah zamanı İDDƏ müddəti 45 gündür. Ehtiyat üçün 45 gecə gözləmək olar”.
Zurara rəvayət edir ki, Əbu cəfər deyib: “Əgər onda aybaşı olursa, o zaman İDDƏ – bir aybaşı müddəti, olmursa – 45 gündür”.
Əli
bin Yaktın rəvayət edir ki, imam Rza deyib: “Əgər qadınla müvəqqəti
nigah bağlamış kişi ölübsə, o zaman qadın 45 gün gözləməlidir”.
Əli
bin Ubeydullah rəvayət edib ki, onun atası kimdənsə (!) imam cəfərin
müvəqqəti nigahda olan, əri ölmüş qadının nə qədər gözləməli olduğu
haqda soruşduqda onun belə cavab verdiyini eşidib: “65 gün” (“Vəsail
əş-Şiə” 14/473, fəsil 22).
Quran ərdə olan qadınla evlənməyi qadağan edir.
«(cihad
vaxtı əsir olaraq) sahib olduğunuz (cariyələr) müstəsna olmaqla ərli
qadınları almaq Allahın yazısı (hökmü) ilə sizə (haram edildi)
(ən-Nisa, 24).
Kişi ərdə olduğunu gizlədən qadınla müvəqqəti nigah bağladığına görə məsuliyyət daşımır.
Məysar
rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən soruşub: “Əgər mən kimsəsiz bir
səhrada qadın görüb ondan ərdə olub-olmadığını soruşsam və o mənə “yox”
cavabını versə, mən onunla evlənə bilərəm? (Mətndən hiss olunur ki,
söhbət müvəqqəti nigahdan gedir). O, cavab verir: “Bəli. Belə ki, sən
ona inanmalısan” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/456-457).
Fazil imam cəfərə
deyib: “Mən, qadınla müvəqqəti nigah bağladım və mənə elə gəldi ki,
onun əri var. Mən onun haqqında öyrəndim və aydın oldu ki, həqiqətən,
onun əri var”. O dedi: “Sən onun barəsində niyə öyrənirdin ki?”
Mehran
bin Məhəmməd rəvayət edir ki, kimlərsə (!) ona imam cəfərə– “Bir kişi
müvəqqəti nigah bağlayarkən qadından ərinin olub-olmadığını soruşur”–
deyəndə, onun belə dediyini çatdırıblar: “O, bunu niyə soruşurdu ki?”
(“Vəsail əş-Şiə”, 14/456-457; əl-Məclisi, “Bihar əl-Ənvar”, 100 və ya
103/10).
Diqqət yetirin ki, cəfəri toplularında göstərilən
hədislərin çoxu «hansısa adamlardan» rəvayət olunur. Bu, o deməkdir ki,
onları danışan məlum deyil. O, yalançı, hətta İslamın düşməni də ola
bilər. Sünnü alimlər bu cür hədisləri qətiyyən qəbul etmirlər.
Qurana
əsasən arvadını xəyanətdə günahlandıran kişi, bu barədə dörd dəfə and
içməli və haqlı olduğunu təsdiq etmək üçün bir dəfə yalan danışına
lənət deməlidir.
«Arvadlarına zina isnad edib özlərindən başqa
şahidləri olmayanların hər biri sözünün doğru olduğuna dair dörd dəfə
Allahın adı ilə (Əşhədu billəhi – Allahı şahid gətirirəm, deyə şəhadət
verməlidir). Beşinci dəfə: “Əgər yalan deyirsə, Allah ona lənət
eləsin!” (– deməlidir). Qadının da (hakimin hüzürunda) ərinin yalan
deməsi barədə dörd dəfə Allahı şahid tutması əzabı ondan dəf edər.
Beşinci dəfə: “Əgər yalan deyirsə, Allah ona lənət eləsin!” (–
deməlidir)» (ən-Nur, 6-9).
Bunlar müvəqqəti nigaha aid deyil.
İbn
Əbi Yafur rəvayət edir ki, imam cəfər deyib: “Müvəqqəti nigahda olan
kişi və qadın günahsız olduqlarını təsdiq etmək üçün xüsusi and
içməməlidirlər” (əl-Hulyi, “Şərai əl-İslam”, səh 2/306; “cəvahir
əl-Kəlam”, 30/189 və s.)
Quran arvadlarını analarına oxşadaraq bununla onlardan imtina edən şəxslər bərədə bəzi qaydalar müəyyən edib.
«Sizdən
öz qadınları ilə zihar (qanuni nigahlarını özlərinə haram edib) edən
kimsələrin zövcələri (əslində) onların anaları deyillər. Onların
anaları ancaq özlərini doğan qadınlardır…» (əl-Mücadələ, 2).
Ayədə
ondan danışılır ki, kişi öz arvadını özü üçün anası kimi toxunulmaz
elan edir. İslama qədər bütpərəstlər məhz belə boşanırdılar. Uca Allah
deyib ki, bu cür hərəkət edən hər kəs, arvadıyla qovuşmazdan qabaq, bir
qul azad etməli və ya iki ay fasiləsiz oruc saxlamalıdır və ya əgər
bunu bacarmasa, 60 kasıbı yedizdirməlidir.
Bu da, həmçinin müvəqqəti nigaha aid deyil.
Əl-Fudalın
dediyinə görə kimsə (!) ona agah edib ki, imam cəfər belə deyib: “Öz
arvadını anasına oxşadan ondan boşanmış olur”. “Vəsail əş-Şiə”
kitabının 16-cı fəslində deyilir: “Öz arvadlarını analarına bənzədənlər
haqqında olan qərar müvəqqəti nigaha şamil edilmir” (“Vəsail əş-Şiə”,
19 və 20-ci fəsillər; “cəvahir əl-Kəlam”, 30/189; Abdullah Niam, “Ruh
ət-Təşəyyu”, səh. 460).
Quran kişinin üzərinə arvadıyla yaşadığı müddətdə və boşandıqdan sonra gözləmə müddətində onu saxlamaq məsuliyyətini qoyur.
«Kişilər
qadınlar üzərində ixtiyar sahibləridirlər. Bu, Allahın onlardan birini
digərinə üstün etməsi və (kişilərin) öz mallarından (qadınlar üçün)
sərf etməsinə görədir…» (ən-Nisa, 34);
«Varlı-karlı olan öz varına görə (südd haqqı) versin. İmkanı az olan isə Allahın ona verdiyindən versin…» (ət-Talaq, 7).
Kişi icarəyə götürdüyü qadının qayğısını çəkməyə məcbur deyil.
Hişam
bin Səlim rəvayət edir ki, imam cəfər müvəqqəti nigah haqqında deyib:
“Sən onun saxlanılmasına heç nə xərcləməməli və İDDƏ-ni gözləməməlisən”
(“Vəsail əş-Şiə”, 14/495-496, hədis 1; “cəvahir əl-Kəlam”, 30/303).
Quran cinsi münasibətləri yalnız cinsi orqanlar vasitəsilə qurmağa icazə verir.
«Səndən
heyz (aybaşı) barəsində sual edənlərə söylə: “Heyz əziyyətli bir
haldır. Heyz zamanı qadınlardan kənar olun, (heyzdən) təmizlənməyənə
qədər onlarla yaxınlıq etməyin, təmizləndikdən sonra isə Allahın sizə
əmr etdiyi yerdən (buyurduğu qayda üzrə) onlara yaxınlaşın!…”»
(əl-Bəqərə, 222).
İcarə edilmiş qadın intim münasibətdən imtina edə bilər.
Əmmar
bin Mərvan rəvayət edir ki, imam cəfərdən müvəqqəti nigah bağlayarkən
qadının ona belə dediyi kişi haqqında soruşurlar: “Mən, yalnız o şərtlə
sənə gedərəm ki, sən istədiyin yerə toxuna və baxa bilər, kişilərin öz
arvadlarından aldıqları istənilən həzzi məndən ala bilərsən, yalnız bir
şeydən başqa,– sən mənim uşaqlıq yoluma toxunmamalısan, mən
biabırçılıqdan qorxuram». İmam deyir: “Sənə yalnız şərtləşdiyiniz
şeylərə icazə verilir” (“Vəsail-əş Şiə”,15/45; Yusif əl-Bəhrani,
“əl-Hədaiq ən-Nadıra fi Əhkam əl-İtra ət-Tahira”, 24/197).
Quran bütün insanlara öz ismətlərini gözləməyi tövsiyyə edir.
«Sizdən azad mömin qadınlarla evlənməyə maddi imkanı olmayanlar sahib olduqları mömin cariyələrdən alsınlar…» (ən-Nisa, 25);
«Evlənməyə
qüvvəsi çatmayanlar (maddi imkanı olmayanlar) Allah Öz lütfü ilə onlara
dövlət verənə qədər iffətlərini qoruyub (özlərini zinadan)
saxlasınlar…» (ən-Nur, 33).
İcarəyə götürülmüş qadın, hətta o müvəqqəti nigahda olsa belə, istədiyi kişi ilə yata bilər.
Həfs
əl-Buxtari rəvayət edir ki, kimsə (!) ona imam cəfərdən qadının
müvəqqəti nigahda ikən ismətini qorumasının (yəni ərinə xəyanət
etməməyin) vacibliyi haqda soruşarkən onun belə cavab verdiyini deyib:
“Yox. Bu yalnız daimi nigaha aiddir” (“Vəsail əş-Şiə”, 18/351-355).
Quran çoxallahlılarla evlənməyi qadağan edir.
«Allaha şərik qərar verən qadınlar imana gəlməyincə onlarla evlənməyin!…» (əl-Bəqərə, 221).
Onlara görə hətta atəşpərəstlə də müvəqqəti nigah bağlamq olar.
İbn
Sənan rəvayət edir ki, Mansur əs-Seykaldan imam cəfərin belə dediyi
rəvayət olunuır: “Kişi, atəşpərəst qadınla müvəqqəti nigah bağlaya
bilər” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/462, hədis 5).
Cəfəri şeyx Cəfər bin
əl-Həsən əl-Hulyi, “Şərai əl-İslam fi əl-Həlal və əl-Həram” kitabında
yazır: “Müvəqqəti nigahın şərtlərindən biri də budur ki, gərək qadın
müsəlman və ya Kitab əhlindən – yəni yəhudi, xaçpərəst və ya atəşpərəst
(!) olsun” (“Şərai əl-İslam fi əl-Həlal və əl-Həram”, 2/303).
Atəşpərəstlər
çoxallahlılar kimi, heç vaxt Kitab əhlinə aid edilməyiblər. Alimin belə
deməsi çox təəccüblüdür. Görəsən o harda oxuyub ki, atəşpərəstlər Kitab
əhlindəndir? Güman ki, onun niyyəti öz xalqından olan atəşpərəstləri
yüksəltmək olub. Axı məlumdur ki, İslama qədər farslar atəşpərəst
olublar.
Quran zinakar qadınla evlənməyi qadağan edir.
«Zinakar
kişi ancaq zinakar, yaxud müşrik bir qadınla evlənə bilər. Zinakar
qadən da yalnız zinakar, yaxud müşrik bir kişiyə ərə gedə birər. Bu
(belə bir evlənmə), möminlərə haram edilmişdir» (ən-Nur, 3).
Amma onlarla müvəqqəti nigah bağlamaq olar.
İshaq
rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən soruşub: “Bizim Kufədə bir əxlaqsız
qadın yaşayır. Mən onunla evlənə bilərəmmi?”. O soruşur: “O, bayraq
asıb (özünün zina ilə məşğul olduğunu bəyan etmək üçün)?”. Mən dedim:
“Yox. Əgər o bayraq assaydı sultan onu həbs edərdi”. Bu zaman imam
dedi: “Onda onunla müvəqqəti evlən”. Sonra o nökərinə tərəf əyilib ona
nə isə dedi. Sonralar mən o nökəri görüb ondan soruşdum: “O sənə nə
demişdi?”. Nökər dedi: “O, mənə dedi ki, əgər qadın bayraq assa da,
onunla evlənməkdə günah yoxdur. Axı sən bununla onu haramdan qurtarıb
halala təhrik edirsən” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/454-455, fəsil 9).
Bu
fətvanı təsdiq edən cəfəri alimlər çoxdur (“Hədaiq ən-Nadıra”, 24/133;
“cəvahir əl-Kəlam”, 30/159-160; əl-Məclisi, “Mulaz əl-Əhyar”, 20/35;
əl-Xomeyni, “Təhrir əl-Vəsilə”, 2/261; İbn İdris əl-Hulyi, “əs-Sərir
əl-Hava li təhrir əl-Fətava”, 2/621).
Şəriət qadına vəli və iki şahid olmadan nigaha girməyi qadağan edir.
Allahın
Rəsulu -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- edib: “Qadının vəlisi
olmadan kəbin kəsdirmək olmaz. Vəlisi olmayan gəlinə isə əmir vəlidir”.
Bu səhih hədisi İbn Abbasdan və Əbu Musa əl-Əşaridən -radıyallahu
anhum- Əhməd rəvayət edib. (Bax: Həmçinin şeyx əl-Albani, “İrvə
əl-Qəlil”, 1839).
Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və
səlləm- həmçinin deyib: “Qadının vəlisi və iki ədalətli şahid olmadan
kəbin olmaz”. Bu səhih hədisi Beyhəqi “əs-Sünən”də rəvayət edib (Bax:
Həmçinin şeyx əl-Albani, “İrvə əl-Qəlil”, 1839, 1858, 1860).
Qadın hətta o bakirə olsa belə, atasının razılığı və iki şahidi olmasa da müvəqqəti nigaha girə bilər.
Əbu
Səid əl-Qulam rəvayət edir ki, kimsə (!) ona imam cəfərdən belə
soruşulduğunu deyib: “Əgər kişi tanımayan qız, valideynlərindən gizli
məni öz yanına çağırırsa, mən onun yanına gedə bilərəmmi?” (Müvəqqəti
nigah nəzərdə tutulur). O deyib: “Bəli, amma cinsi əlaqədən çəkin”.
Ondan soruşurlar: “Əgər o razıdırsa?”. İmam deyir: “O razıdırsa, bu –
qız üçün biabırçılıqdır” (“Şərai əl-İslam fi əl-Halal və əl-Haram”,
2/306, “cəvahir əl-Kəlam”, 30/186; Şeyx Məhəmməd bin əl-Həsən ət-Tusi,
“ən-Nəhayə”, səh. 490).
Məysar rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən
soruşub: “Əgər mən kimsəsiz bir səhrada qadın görüb ondan ərdə
olub-olmadığını soruşsam və o mənə “yox” cavabını versə, mən onunla
evlənə bilərəm? (Mətndən hiss olunur ki, söhbət müvəqqəti nigahdan
gedir). O, cavab verir: “Bəli. Belə ki, sən ona inanmalısan” (“Vəsail
əş-Şiə”, 14/456-457).
Bütün bunlardan ancaq bir nəticə çıxarmaq olar:
- müvəqqəti kəbinli qadın nə cariyə, nə də daimi arvaddır.
Uca
Allah deyib: «O kəslər ki, ayıb yerlərini (zinadan) qoruyub
saxlayarlar; Ancaq zövcələri və cariyələri istisna olmaqla. Onlar
(zövcələri və cariyələri ilə görəcəkləri bu işdən ötrü) qınanmazlar.
Bundan artığını istəyənlər (halaldan harama addayaraq) həddi aşanlardır
(Allahın əmrini pozanlardır)...» (əl-Muminun, 5-7).
Beləliklə,
müqəddəs Quran müvəqqəti nigahı müsəlmanlara qadağan edir, ona görə ki,
bununla insan Tanrının icazə verdiklərinin həddini aşmış olur.
|
| Baxılıb: 1510 | Tarix: 
