1.
Bayram namazının müekked sünnet (sabit olmuş bir sünnet) olduğunu
söyleyenler. Bu reyin terefdarları İmam Malik ve İmam Şafidir.
2. Bunun ferzi ayn olduğunu söyleyenler. Bu İmam Ehmedin reyidir. (Allah ona rehmet etsin)
3.
Bu her bir müselmana vacibdir ve her bir kişi bu bayram namazında
iştirak etmelidir reyi. Heç bir üzr olmadan bunu terk edenler günah
qazanırlar. Bu İmam Ebu Henifenin (Allah ona rehmet etsin) reyidir ve
hemçinin İmam Ehmedden revayet olunmuşdur. Bu reye hemçinin Şeyx İslam
İbn Teymiyye (Allah ona rehmet etsin) üstünlük vermişdir.
Üçüncü reyin terefdarları bu barede bir neçe delili sitat getirmişdirler. Bu deliller aşağıdakılardır:
1.
Allah tealanın aşağıda buyurduğu aye: “Ona göre de (bu nemetlere şükür
ederek) Rebbin üçün namaz qıl ve qurban kes!”. (el-Keuser 108:2)
İbn Qudame “El-Muğni” eserinde demişdir: “Bu barede meşhur tefsir odur ki, ayede qesd olunan Bayram namazıdır”.
Elm
ehlinden bezileri bele reye gelmişdirler ki, ayede nezerde tutulan mena
ümumiyyetle namazdır, sadece bayram namazına xas deyil. Ona göre de,
ayenin menası namazda ve qurban ibadetinde Allah Tealanı
tekleşdirmekdir (ibadeti yalnız Ona mexsus etmek). Bu aye, aşağıdakı
aye kimidir:
“De: “Şübhesiz ki, menim namazım da, qurbanım da, heyatım da, ölümüm de alemlerin Rebbi Allaha mexsusdur!”. (el-Enam 6:162)
İbn Cerir (12/724) ve İbn Kesir (8/502) ayenin menasına dair bu reye üstünlük vermişdirler.
2. Peyğember sallallahu aleyhi ve sellem insanlara Bayram namazına çıxmalarını, hetta qadınların da çıxmalarını emr etmişdir.
Buxari
(324) ve Müslim (890) Ümmi Atiyyenin (Allah ondan razı olsun) bele
dediyini revayet etmişdirler: “Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem
Fitr Bayramı (Ramazan) ve Qurban Bayramında heddi-büluğa çatmış qızlar,
heyzli qadınlar ve bakirelere bayrama gelmelerini, lakin heyzli
qadınların namaza durmamalarını, bununla bele müselmanların xeyirine ve
camaatına şahid olmalarını emr etmişdir. Men dedim: “Ey Allahın Resulu,
bizden kiminse cilbabı yoxsa ne etsin? O dedi: “Qoy bacısı ona öz
cilbabını versin”.
Bayram namazının vacib olmasına dair bu hedis yuxarıda sitat getirilen ayeden daha güclüdür.
Şeyx ibn Üseymin “Mecmu el-Feteeve” (16/124) eserinde demişdir:
“Menim
reyim budur ki, Bayram Namazı ferzi ayndır ve kişilerin bunu terk
etmesi icazeli deyil, eksine onların bayram namazında iştirak etmeleri
vacibdir. Çünki Peyğember sallallahu aleyhi ve sellem bunu emr
etmişdir. Daha doğrusu, qadınlara- heddi-büluğa çatmış qızlar, bakire
qızlara Bayram Namazına gelmeyi emr etmiş ve heyzli qadınlara Bayram
Namazına gelmeyi, lakin namazgaha gelmemelerini emr etmişdir. Bundan
elave, heyzli qadınlara bayram namazı üçün çıxmalarını lakin namazgaha
yaxınlaşmamaları nı emr etmişdir. Bu (bayram namazının) müekked (tekid)
olduğuna delalet edir.
Hemçinin demişdir (16/217):
Delillerden
menim reyime göre racih (haqqa daha yaxın, üstün) olanı bayram
namazının ferzi ayn olmasıdır ve üzr istisna olmaqla her bir kişinin
Bayram Namazında iştirak etmesi vacibdir”.
Şeyx ibn Baz “Mecmu el-Feteeve, 13/7” eserinde bayram namazının ferzi ayn olması reyi barede söylemişdir:
“Bu rey delillere göre daha aydın, haqqa daha yaxındır”.