Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Dünyadan qorunun! Qadınlardan qorunun!»(3)
Allah gözlərin xain baxışını və qəlblərin də gizlətdiyini bilir». (Gafir 19). İbn Abbas - radıyallahu anhu – bu ayənin təfsirində deyir: «Bu o, kimsədir ki, bir ev əhlinə qonaq gedər. Orada bir gözəl qadın görərsə ev əhli (ona) baxmadıqları zaman qadına baxar. Ev əhli baxdıqları zaman isə gözlərini çəkər». Sufyan əs-Souri - rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «O, kimsədir ki, bir məclisdə oturar. Yanlarından qadın ötdüyü zaman məclis əhli qafil olarsa qadına baxar. Onlar baxdıqları zaman gözlərini çəkər». Muhəmməd Əmin Şingiti - rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Bu ayədə hədə və təhdid vardır. Əgər bir kimsə gözü ilə xainlik edərsə Allahın qarşısında durduğu zaman hissiyatından soruşular»(4)
» . «(Ey insan!) Bilmədiyin bir şeyin ardınca getmə (bilmədiyin bir sözü demə. Bacarmadığın bir işi görmə). Çünki qulaq, göz və qəlb bunların hamısı sorğu-sual olunacaqdır». (əl-İsra 36). Bu baxış İblisin zəhərli oxudur və şəhvətə aparandır. Haram baxışlar insanın qəlbində pis fikirlər yaradır ki, bu fikirlər böyüyərək şəhvətə, sonra iradəyə, istəyə və qətiyyətə çevrilir və sonda haram iş edilir.

Sən bu ayə barədə düşün: «(Ya Məhəmməd!) Mömin kişilərə de ki, gözlərini haram edilmiş şeylərdən çevirsinlər, ayıb yerlərini qorusunlar. Bu onlar üçün daha yaxşıdır. Şübhəsiz ki, Allah onların nə etdiklərindən xəbərdardır. Mömin qadınlara de ki, gözlərini haram buyrulmuş şeylərdən çevirsinlər, ayıb yerlərini qorusunlar». (ən-Nur 30-31). Haramın əvvəli ilə axırı arasında bağlantı vardır. İbn Kəsir - rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Allahın mömin bəndəsinə olan əmridir ki, onlar gözlərini haram olan şeydən çevirsinlər və yalnız icazə verilən şeyə baxsınlar. Əgər gözü harama baxarsa dərhal gözünü çevirsin». Qasimi - rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Bu ayədə gözü çevirmək ayıb yerini qorumaqdan əvvəl zikr edilmişdir. Çünkü baxış zinaya aparan yoldur. Məhz buna görə də ilk olaraq gözləri qorumaq gəlmişdir». İbn Qeyyim - rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «İnsana baş verən bir çox müsibətlərin əsası baxışdır. Çünki baxış fikirlər, fikirlər böyüyərək şəhvətə, şəhvət iradəyə, iradə isə güclü qətiyyətə çevrilir və nə qədər ki, bir mane yoxdur əməl hasil olur». Ona görə də deyilir ki: «Gözü harama baxmaqdan çevirməyə səbr etmək ondan sonra baş verənlərin ağrısına səbr etməkdən daha asandır».
Baxış insanda yanğı, həsrət hissləri əmələ gətirir. Belə ki, bəndə qadir olmadığı və səbri çatmadığı şeyə baxır və bu da əzabın ən böyüküdür. Məs: İnsan evli qadını görür və qəlbi ona bağlanır. Gözünü ona baxmaqdan çevirə bilmir və onunla evlənə də bilmir. Buna görə də bəzi fasiqlər aşiq olduqları qadınları ərlərindən boşanmalarına səy göstərmişlər.
Çox təəccüblüdür ki, baxan insanın baxışı oxdur və o ox baxan insanın qəlbinə çatmır. Baxanın özünün qəlbində yer hazırlayır. Bundan da qəribə olan odur ki, baxış qəlbi yaralayır və yaranın üzərinə yara gətirir. Ona görə də deyilir ki, baxışın qarşısını almaq sonra yaranan həsrətin, ağrının qarşısını almaqdan asandır. Sən bu hədis barədə düşün: Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Adəm oğlunun zinadan bir nəsibi vardır. Heç şübhəsiz ki, o buna mütləq düşəcəkdir. Gözlərin zinası baxmaqdır. Qulaqların zinası dinləməkdir. Dilin zinası danışmaqdır. Əlin zinası tutmaqdır. Ayağın zinası addımlamaqdır. O, ki qaldı qəlbə o, arzu və təmənna edir. Övrət yeri ya bunu təsdiq edəcəkdir, ya da inkar» .(5)
Bu hədis gözün də üsyan edib günah edəcəyinə və onun etdiyi günahın zina sayıldığına ən açıq bir dəlildir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – sıralamağı göz zinasından başladı. Çünkü göz zinası əlin, ayağın, qəlbin və fərc zinasının əsli və təməlidir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Gözlər zina edir, əllər zina edir, ayaqlar zina edir, cinsiyyət üzvü zina edir»(6)
Harama baxan insanın halı – Duzlu dəniz suyundan içən insanın halına bənzəyir – görəsən o, kimsə sudan doyarmı? Əlbəttə ki, yox.O, sudan nə qədər içsədə susuzluğu daha da artacaqdır. İbnul Covzi - rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Ey qardaşım! Allah səni qorusun baxışın şərrindən. Baxış neçə-neçə abidi həlak etmiş, neçə-neçə zahidin qətiyyətini pozmuşdur. Baxışdan çəkin, çünki o, bir çox müsibətin səbəbidir. Baxışın müalicəsi başlanğıcda daha asan və yaxşıdır. Əgər o, təkrarlanarsa şərr onun qəlbində yerləşər və onun müalicəsi də çətinləşər».
Bu xəstəlik üçün bir əlac varmı? Bəli, hər nə qədər dərd verilmişsə mütləq onun dərmanı da verilmişdir. Onu bilən bilir, bilməyən də bilməz. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurur: «Allah hər bir xəstəlik üçün dərman göndərmişdir. Onu bilən bilir, bilməyən də bilməmişdir».
Həqiqətən də baxış şeytanın zəhərli oxlarından biridir. Əgər bir kimsə baxışını davamlı edərsə onun həsrəti, peşmançılığı davamlı olar.
----------------
1.Muslim «Həcc» 2/886-893, H. 147, Əbu Davud «Həcc» 2/182-186, H. 1905, İbn Məcə «Mənasik» 3/1022, H. 3074.
2.İbn Əsir «Nihayə fil Ğaribil Hədis» 3/410,411.
3. Muslim «Zikr və Dua» 4/2098, H. 99, İbn Məcə «Fitən» 2/1325, H. 4000, İbn Qeyyim «Ravdatul Muhibbin» 92-96
4.«Ədvanul Bəyan».
5.Buxari 6343, Müslim 2657.
6.Əhməd «Musnəd» 1/412, əl-Albani «Səhihul Cəmi» 4126.

Добавлено (04.09.2008, 19:42)
---------------------------------------------
GÖZÜ HARAMDAN ÇEVİRMƏYİN FAYDALARI

1.Gözü haramdan çevirməyin birinci faydası Allahın əmrinə tabe olmaqdır. Allahın əmrinə tabe olmaq isə bəndənin dünyada və axirətdə səadətinin qayəsidir. Bəndənin də dünyada və axirətdə Rəbbinin əmrlərini yerinə yetirməkdən daha mənfəətli bir şey yoxdur. Dünyada və axirətdə xoşbəxt olan yalnız Allahın əmrlərini yerinə yetirdiyinə görə xoşbəxt olmuşdur.

Dünyada və axirətdə bədbəxt olan da yalnız Allahın əmrlərini zay etdiyinə görə bədbəxt olmuşdur. Abdullah - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Ey gənclər zümrəsi! Sizdən kimin evlənməyə gücü çatırsa evlənsin. Çünki evlənmək gözü haramdan daha çox qoruyar və iffəti də qoruyar. Kim evlənməyə müqtədir olmazsa oruca sarılsın. Çünki oruc onun üçün şəhvəti qıran bir şeydir»(Müslim 1400.)

2. Əgər bir kimsə gözünü haramdan çevirərsə o, zəhərli oxun qəlbə çatmasına (təsir etməsinə) mane olar. Ola bilər ki, o zəhərli oxda onun həlakı vardır. Cabir b. Abdullah - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – dən qəflət (təsadüfü) nəzər barəsində soruşdum o, gözümü çevirməyimi buyurdu»(Muslim «Ədəb» 3/1699, H. 45, 2159, Tirmizi «Ədəb» 8/18, H. 2777, Əbu Davud «Nigah» 2/246, H. 2148, İmam Əhməd 1/159.)
Qəflət nəzər odur ki, insanın qəsdi olmadan baxmasıdır. Əvvəlində günah yoxdur, lakin davamlı edərsə artıq günah qazanmış olar. Bureydə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Əli - radıyallahu anhu – ya buyurdu: «Ey Əli! Sən baxışın ardınca baxış etmə. Həqiqətən birinci sənin leyhinə, ikinci isə əleyhinədir». Çünkü ikinci baxış sənin ixtiyarınladır. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Cərir - radıyallahu anhu – ya baxışını davamlı etdirməyib, gözünü çevirməsini əmr etmişdir. Çünkü baxışı davam etdirmək təkrar-təkrar baxmaq kimidir. Cabir rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – bir qadın görmüş və yoldaşı Zeynəb nin yanına gələrək (dəri işi ilə məşğul idi) ehtiyacını ödədikdən sonra səhabələrin yanına çıxdı: «Şübhəsiz ki, qadın şeytan surətində gəlir və gedir. Biriniz qadın gördükdə həmən ailəsinin yanına getsin. (Başqa rəvayətdə: Birinizin bir qadın xoşuna gələr və könlünə düşərsə, həmən öz yoldaşının yanına gedərək onunla yaxınlıq etsin). Çünkü belə etməsi nəfsində olanı müalicə etməyə bərabərdir»(Muslim «Nigah»2/1021, H. 1403, Əbu Davud «Nigah» 2/246, H. 215)

3. Gözü haramdan çevirmək insanın qəlbində Allahla ünsiyyət yaradır ki, bu da qəlbin Allaha yönəlməsini (toplanmasını) yaradır. Gözü sərbəst harama baxmaqda buraxmaq qəlbi dağıdar, parçalayar. İnsanın qəlbini Allahdan uzaqlaşdırır və qəlb üçün gözü buraxmaqdan daha zərərli bir şey yoxdur. Həqiqətən harama baxmaq insanla Rəbbi arasında sıxıntı yaradır.

4. Gözü haramdan çevirmək insanın qəlbini gücləndirir və onu fərəh (sevinc) içində edir. Gözü harama baxmaqda buraxmaq qəlbi zəiflədir və qəlbi kədərləndirir. Əbu Səid - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Kişi, başqa bir kişinin övrət yerinə baxmaz, qadın da başqa bir qadının övrət yerinə baxmaz. Bir kişi başqa bir kişi ilə, qadın da başqa bir qadınla bir tək yorğan altında olmaz (yatmaz)»(Müslim 338. )

5.Gözü harama baxmaqdan çevirmək qəlbdə nur yaradır. Bu gözə, üzə, və digər orqanlara da yayılar. Harama baxmaq isə qəlbdə də, orqanlarda da zülmət yaradır. Buna görə də Allah Nur ayəsini gözü haramdan çevirmək ayəsindən bir başa sonra gətirmişdir. «(Ya Məhəmməd!) Mömin kişilərə de ki, gözlərini haram edilmiş şeylərdən çevirsinlər, ayıb yerlərini qorusunlar. Bu onlar üçün daha yaxşıdır. Şübhəsiz ki, Allah onların nə etdiklərindən xəbərdardır. Mömin qadınlara de ki, gözlərini haram buyrulmuş şeylərdən çevirsinlər, ayıb yerlərini qorusunlar». (ən-Nur 30-31). Allah ayıb yeri qorumazdan əvvəl gözü qorumağı əmr etdi. Çünki insanın zinaya düşməsi gözü səbəilədir. Sonra bu ayənin ardıyca «Allah göylərin və yerin nurudur» (ən-Nur 35). Əgər qəlb nurlanarsa bütün xeyirlər hər bir tərəfdən ona yönələr. Həmçinin də əgər qəlb zülmətləşərsə bütün bəla buludları, şər ona gələr. Qəlb zülmətləşəndən sonra ora bidət, zəlalət, nəfsə tabe olmaq, düz yoldan uzaqlaşmaq, xoşbəxtçilik səbəblərindən üz döndərmək, bəd-bəxtçilik səbəbləri ilə məşğul olmaq kimi xəstəliklər yönələr. Bunun da qarşısını alan nurdur. Əgər o, qəlbdəki nur yoxa çıxarsa o, qəlb sahibi kor kimi olar. Zülmət içərisində gedən birisi kimi.

6.Gözü haramdan çəkmək insanda doğru-düzgün fərasət yaradır. İnsan onunla haqqı batildən, yalanı doğrudan ayırd edə bilir. Sələflər deyərdilər: «Əgər bir kimsə zahirini Sünnəyə tabe olmaqla təmin edərsə, batinini daima Allahın nəzarəti altında hiss edərsə, gözünü haramlardan çevirərsə, nəfsini şübhələrdən qoruyarsa və halal ilə qidalanarsa onun fərasəti boşa çıxmaz». Allah əməlinə görə ona ya mükafat verir, ya da cəzalandırır. Əgər bir kimsə Allah rizası üçün bir şeyi tərk edərsə Allah ondan da xeyirlisi ilə onu əvəz edər. Əgər bir kimsə gözünü Allahın haram etdiyi şeylərdən (naməhrəmdən) çevirərsə Allah onun bəsirətinə nur verər, gözünü həps etdiyinə görə. Çünkü fərasətdə nurun nəticəsidir. Allah o, kimsə üçün elm və bəsirət qapısını açar, düzgün fərasət qapısını açar, bu fərasət də yalnız qəlbin bəsirəti ilə bilinir (gözlə deyil). Bunun da əksini Allah Lut qövmünü korluqla, bəsirətin korluğu ilə vəsf etmişdir. Necə ki, Allah and içir ki: «And olsun ki, onlar öz sərxoşluqları içərsində çaşqınlıq içərisindədirlər». (Allah onları sərxoşluqla vəsf etdi. Bu da ağlın korlanması, həmçinin də AMƏH – bəsirətin korlanmasıdır. İnsanın şəkillərlə bağlanması ağlın korlanmasını, bəsirətin və qəlbin korlanmasını vacib edir.

7. Gözü haramdan çevirmək qəlbdə sabitlik, şücayət və qorxmazlıq yaradır. Allah o, kimsədə zahiri gücü cəm edir. Sələflər deyirlər: «O, kəs ki, nəfsi istədiyinə zidd çıxar şeytan onun kölgəsindən də qorxar». Sən bunun əksini nəfsi istədiyinə tabe olanda görürsən. Nəfsin zəlil olması, alçaq olmasını Allah özünə qarşı çıxanda qoymuşdur. Kim Allaha qarşı çıxarsa zəlillik onda olmalıdır. Həsənul Bəsri – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Onlar nə etsələr də bu asiliyin zəlilliyi onların boyunlarındadır. (Vəzifəsindən, gücündən və şəxsiyyətindən aslı olmayaraq). Allah özünə asi olanı mütləq zəlil edər». Allahın izzəti, şərəfi özünə itaətdə yanaşı tutmuşdur. «İzzət, sadəcə Allahın, Peyğəmbərin və möminlərindir. Lakin münafiqlər bunu bilməzlər». (əl-Munafiqun 8). «Ruhdan düşməyin və qəmgin olmayın. Halbuki əgər möminsinizsə siz çox yüksəkdə durursunuz». (Ali İmran 139). Zəlillik isə günahla yanaşıdır. Bir kimsə izzəti, şərəfi istəyirsə bunu Allaha itaətdə, zikr etməkdə, saleh əməl işləməkdə axtarsın. «Hər kəs izzət-qüdrət, şərəf-şan istəsə, bütün izzət-qüdrət, şərəf-şan ancaq Allaha məxsusdur. Pak söz Ona tərəf yüksələr və pak sözü də yaxşı əməl qaldırar». (Fatir 10). Kunut duasında da gəlmişdir ki: «Sənin dost tutduğun kimsə zəlil olmaz, Sənin düşmən kəsildiyin kimsə də izzətli olmaz». Əgər bir kimsə Allaha itaət edərsə artıq Allah onu dost tutmuşdur və onun itaətinin miqdarında da izzətdən payı vardır. Əgər bir kimsə Allaha qarşı çıxarsa Allah onu düşmən tutmuşdur asilik etdiyinə görə. Onun günahının miqdarına görə də onun zəlillikdən payı vardır. Günah nə qədər çox olarsa zəlillik də bir o, qədər artar.

8. Gözü haramdan çevirmək şeytanın qəlbə olan girişinin qarşısını alır. Çünki şeytan qəlbə baxışla daxil olur. Küləyin boş yerə daxil olmasından da sürətli şeytan harama baxmaqla insanın qəlbinə daxil olar, nüfuz edər. Şeytan o, baxdığı insanın surətini (şəklini) onun qəlbində bəzəyər. Onun baxdığı qadını onun qəlbində bir bütə çevirər. İnsanın qəlbi də o, bütə qapanar. Sonra şeytan ona vəd (arzu) verər. Onun qəlbində şəhvət alovunu yandırar. Ona günahların odununu atar. Elə bir od ki, əgər bu şəkillər (surət) olmasaydı ona çata bilməzdi. Artıq bununla qəlb alov içərisində olur. Həmçinin o, odun təsirindəndir ki, insanda ağrılar, acılar olur. Qəlbi hər tərəfdən od bürümüşdür. Təndirin içərisində olan bir qoyun kimi. Buna görə də haramlara baxan şəhvət sahiblərinin cəzası bərzəx həyatında onlar üçün oddan bir təndir olacaqdır. Səmura b. Cundəb - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – sübh namazını qıldıqdan sonra hər dəfə səhabələrdən soruşardı: «Sizdən yuxu görən varmı?» Görən öz yuxusunu Allahın izni ilə ona danışardı. Bir gün səhər o, bizə buyurdu: «Həqiqətən bu gecə mənim yanıma iki nəfər gəldi və mənim onlarla getməyimi xahiş etdilər. Mən də onlarla getdim. (Bir müddətdən sonra) təndirə oxşar bir yerə gəldik. (Ravi deyir: «Zənn edirəm ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu:) Oradan uğultulu və dəhşətli səslər gəlirdi. Biz içəri baxdıqda orada lüt kişi və qadınlar gördük. Aşağıdan atəş onlara yaxınlaşdıqca onlar bağırırdılar. Mən: «Subhənəllah! Bunlar kimlərdir?» dedim. Onlar: «Gedək! Gedək!» dedilər… Mən onlara: «Bu gecə qəribə mənzərələr gördüm. Bu gördüyüm şeylər nədir?» dedim. Onlar: «İndi sənə onları başa salarıq» dedilər. Təndir içində gördüyün kişi və qadınlar isə zinakar kişi və qadınlardır. Bu da onların Qiyamətə qədər görəcəyi əzabdır»(Buxari. )

9. Gözü haramdan çevirmək insanın qəlbinin öz xeyirləri üçün fikirləşməyə və o, xeyirləri ilə məşğul olmağa yönəldir. Əgər gözünü haramlardan çevirərsə insan xeyirli işlər barəsində fikirləşər və o, işlərlə məşğul olar. Lakin insanın haramlara baxması ona öz xeyirlərini unutdurur. Bir baxış bu xeyirlər arasında bir maneə olur. Bununla harama baxan insanın işləri zay olur. Artıq öz nəfsi istəklərinə tabe olur və Rəbbinin zikrindən də qafil olur. «Qəlbini bizi xatırlamaqdan qafil etdiyimiz, nəfsinin istəklərinə uyan və (hər) işində ifrata varan bir kimsəyə itaət etmə!». (əl-Kəhf 28). Gözü harama baxmaqda buraxmaq bu üç işi vacib edir. İnsanın işi zay olur, nəfsinə tabe olur və Rəbbinin zikrindən qafil olur.

10. Həqiqətən də göz ilə qəlb arasında bir yol vardır. Onun saleh olması ilə düzəlir, korlanması ilə də korlanır. Əgər qəlb korlanarsa göz də korlanar, əgər baxış korlanarsa qəlb də korlanar. Həmçinin düzəlmək tərəfdən də belədir. Göz korlandıqda qəlb də korlanır, zay olur və artıq qəlb (nəcasət) atılan bir zibilliyə çevrilir. Artıq o, qəlb Allahın bilgisi, sevgisi, Allaha qayıtmaq üçün bir yaşayış yerinə çevrilmir. Bu qəlbdə bu kimi şeylərin yalnız ziddi yerləşir. Alimlər bu bədəndə olan üzvləri (göz, qulaq, dil, əl, ayaq) çaylara, qəlbi isə bir hovuza bənzədiblər. Əgər insan bu əzalarını xeyirli şeylərdə istifadə edərsə hovuza (qəlbə) təmiz su axar. Əgər haramlara istifadə edərsə o, hovuza çirkab sular axar və hovuz da zibilliklə dolar.

11. Gözü haramdan qorumaq qəlbi şəhvətin əsarətindən qurtarar. Əsil əsir şəhvəti və havasının əlində əsir olandır.
12. Gözü haramdan qorumaq ilə qəlb həsrət acısından qurtulmuş olur. Çünkü gözün sərbəst buraxılması həsrətin davamlılığını vacib edər. Ox ovun üzərində nə kimi iz buraxırsa baxışlar da o, izləri buraxır. Öldürməsə də yaralayır.
13. Gözü haramdan qorumaq Cəhənnəmə açılan qapılardan birini bağlar. Çünkü baxmaq əmələ aparan şəhvət qapısıdır.
14. Gözü haramdan qorumaq ağla güc və səbat verir. Ağlın qüvəsinə qüvvət verir. Gözün harama buraxılması isə ağlın bəsit və küt olmasına, həmçinin irəli düşünməsinin qarşısını alır. İnsanın dünya görüşünün olması, onun himməsi, irəlini görməsi ağlın önəmli bir özəlliyidir. Baxışlarına sahib olmayan kimsə bu baxışların onun əleyhinə hansı cinayətləri etdiyini bilsəydi gözünə sahib olardı.
15. Gözü haramdan qorumaq qəlbi şəhvət sərxoşluğundan və qəflət yuxusundan qurtarar. Gözün buraxılması Allahdan və Axirət yurdundan qəflət qalmağa və eşq sərxoşluğuna düşməyə səbəbdir. Həqiqətən baxış bir içki qədəhi, eşq də o, şərabın verdiyi sərxoşluqur. Eşq sərxoşluğu içkinin verdiyi sərxoşluğundan daha təhlükəlidir. İçki sərxoşluğundan ayılan kimsə, eşq sərxoşluğundan ayılmaya bilər. Eşq sərxoşluğundan ayılan azdır. Onlar da gözlərini ölülər diyarında açarlar. Ey qardaşım! Sən İblisin oxundan həzər et. O, səni öldürməsə də qəlbini yaralayar. O, yara da o, qədər çox olar ki, sonda səni həlak edər.
Ey insan! Allahın şiddətli əzabından çəkin. Bu hissiyatları verən onları almağa, cəzalandırmağa və səni bundan məhrum qoymağa da qadirdir. «(Ya Rəsulum!) De ki: Bir deyin görüm, əgər Allah sizin qulaqlarınızı və gözlərinizi əlinizdən alsa, ürəkləri-nizə də möhür vursa, onları sizə Allahdan başqa kim qaytara bilər? Gör biz ayələrimizi onlara necə izah edirik, sonra onlar ondan gör necə üz döndərirlər». (əl-Ənam 46). Göz Allahın verdiyi bir nemətdir. Bəndəyə də lazımdır ki, gözü barəsində Allahdan qorxsun. Onu harama çevirərsə ondan məhrum olmaq cəzasından qorxsun. Şair deyir ki: «Bütün hadisələrin başı baxışdandır, böyük odda balaca qığılcımdan yaranır».
Həmçinin bəndə gözü haramdan qorumaq barəsində Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in vəd vermiş olduğu mükafatı düşünsün. Ubadə b. Sabit - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Kim mənə altı şeyi zəmanət verərsə mən də ona Cənnəti zəmanət verərəm: Danışdığınız zaman doğru danışın, vəd verdiyiniz zaman yerinə yetirin, əmənat verildiyi zaman qaytarın, ayıb yerlərinizi qoruyun, gözlərinizi haramdan çevirin və əllərinizi (haramdan) saxlayın»(İmam Əhməd «Musnəd», əl-Albani «Səhih» 1470. )

İlk növbədə Allahdan bu işimin dolğun, düzgün şəkildə tərcümə edərək toplayıb başa çatdırılmasını diləyirəm. Allahdan əməlimi onun üçün ixlaslı olmasını, məndən qəbul edib onunla müsəlmanları faydalandırmasını diləyirəm. Əgər hardasa xəta etmişəmsə bu nəfsimdən və şeytandandır. Burada düzəldilməsi mühüm olan yerləri tapdıqdan sonra mənə öyüd-nəsihət verməkdən çəkinməyəcəyinizə ümüd edirəm.
Göylərin və yerlərin, aləmlərin yaradıcısı, yarat-dıqlarının keçmişini və gələcəyini bilən Allahım! Bizim dünyamızı və axirətimizi faydalı et. Öyrət-diklərini mənim üçün faydalı et, mənə fayda verəcək şeyləri mənə öyrət və elmimi artır. «Məni yaradan və məni doğru yola yönəldən Odur! Məni yedirdən də içirdən də Odur! Xəstələndiyim zaman mənə yalnız O şəfa verir. Məni öldürəcək sonra dirildəcək də Odur və Qiyamət günü xətamı bağışlayacağına ümüd etdiyim də Odur! Ey Rəbbim! Mənə hikmət bəxş et və məni salehlərə qovuşdur! Sonra gələnlər arasında mənə yaxşı ad qismət et! Məni Nəim Cənnətlərinin varislərindən et» (əş-Şuəra 78-85).
Allahın salat və salamı onun Peyğəmbəri Muhəmməd - səllallahu aleyhi və səlləm - ə, onun ailə üzvülərinə, əshabələrinə və Qiyamətə qədər onun yolu ilə gedən saleh möminlərinə olsun

Добавлено (07.09.2008, 13:04)
---------------------------------------------
ƏXLAQSIZLIĞIN BAŞQA ADI: SIĞƏ VƏ YA MÜVƏQQƏTI NIGAHIN İSLAMDA HÖKMÜ

Rəhmli və Mərhəmətli Allahın adı ilə!
Həmd olsun Allaha – aləmlərin Rəbbinə! Yerə, nuru Qiyamətə qədər sönməyəcək haqq bir tə'lim gətirən Məhəmməd Peyğəmbərə, həmçinin onun ailəsinə və mö'min əshabələrinə Allahın salamı və salavatı olsun!
Ailə – müsəlman cəmiyyətinin vacib hissəsidir və buna görə Allahın şəriətində ona xüsusi yer ayrılıb. İnsan şəriətə uyğun nigah sayəsində öz təbii ehtiyaclarını ən gözəl şəkildə ödəmək imkanı qazanaraq sakitlik və əminamanlıq əldə edir, nəslini davam etdirib Allahın mükafatına sahib olur, öz həyatını nizamlayır, onda öz ailəsinə və uşaqlarının tərbiyəsinə görə mə'suliyyət hissi oyanır. Amma öz həyatını başqa insanın həyatı ilə bağlayarkən gərək bunu ömürlük edəsən.

Bütün dünyada müsəlmanlar müvəqqəti nigahı qəbuledilməz hesab edirlər. Bununla yalnız cəfərilər razılaşmır.

İxtilafların səbəbi nədədir?

Cəfəri alimlər öz baxışlarına Məhəmməd Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- nəslinə, bə'zi imamların adına yazılan hədislərlə bəraət qazandırırlar. Onlardan yalnız bir misal göstərək:

Əhməd bin İsa rəvayət edir ki, Əbu Basır imam Əbu Cəfərdən –radıyallahu anhu- müvəqqəti nigah barədə soruşduqda o deyib: “Qur' anda ayə var: «… İstifadə (yaxınlıq) etdiyiniz qadınların mehrlərini lazımı qaydada verin! Mehr müəyyən edildikdən sonra aranızda razılaşdığınız şeydən ötrü sizə heç bir günah yazılmaz. Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!» (ən-Nisa, 24).

Bu hədisi əl-Kuleyni “əl-Kafi”də 5/448, ət-Tusi “Təhzib əl-Əhkam”da 2/186, əl-Məclisi “Bihar əl-Ənvar”da 103/315 təqribən 20 hədis və bir çox başqa cəfəri alimlər bildirmişlər.

Cəfəri ədəbiyyatında belə hədislər çoxdur, amma isnad – yə'ni bu hədisi bir nəsildən o birisinə ötürən alimlər zəncirinin heç biri Allahın Rəsuluna -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm-, hətta onun əshabələrinə belə gedib çatmır. Buna görə də əhli-sünnə fəqihləri bu cür hədisləri qəbul etmir, səhih hesab etmir, hətta çox vaxt onları sadəcə uydurma hesab edirlər. Ona görə ki, müsəlman icmasında Uca Allahdan vəhy alan və Onun şəriətini yerdə bərqərar edən yeganə insan Məhəmməd Peyğəmbər -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- idi. Onun tə'limini onun öz dilindən qəbul edib Allahın Qur'anda təsdiq edilmiş razılığını qazanan insanlar isə Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- mö'min əshabələridir. Əhli-sünnə hədis alimləri yalnız Qur'ana və Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- özünün dediklərinə əsaslanırlar. Buna bir neçə misal çəkək:

1) Məhəmməd bin Əli Əli bin Əbu Talibdən –radıyallahu anhu- bunu eşidib: “Allahın Rəsulu -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- Xeybər günü müvəqqəti nigahı və eşşək ətini yeməyi qadağan etdi” (əl-Buxari 5/172; Müslim 4/134-135 və 6/63; Malik, səh 335; ət-Tirmizi 1121 və 1794; ən-Nəsai 6/125; Əhməd 1/79; əd-Darimi 1996).

2) Ər-Rabi bin Subra əl-cuhani atasının belə dediyini rəvayət edib: “Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- Məkkə fəth olunan il müvəqqəti nigahı qadağan etdi” (Müslim 4/133; Əbu Davud 2072-2073; ən-Nəsai “əl-Kubra”da 3809; Əhməd 3/404; əd-Darimi 2202).

3) Ər-Rabi bin Subra əl-cuhani rəvayət edir ki, onun atası Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- belə dediyini eşidib: “camaat, mən sizə qadınlarla müvəqqəti nigah balamağa icazə vermişdim. Həqiqətən, indi Allah Qiyamət gününə qədər bunu qadağan etdi. Əgər sizlərdən kimsə bu cür nigahdadırsa, o qadını buraxsın və ona verdiyini geri almasın” (Müslim və İbn Macə rəvayət ediblər. Bax, “Müxtəsər Müslim”, 813 və şeyx əl-Albani “Səhih əl-cami əs-Saqir”, 7887).

4) İyas bin Sələmə atasının belə dediyini rəvayət edib: “Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- döyüş illərində üç dəfə müvəqqəti nigaha icazə verdi, sonra isə bunu qadağan etdi” (Müslim, 4/131 və Əhməd, 4/55).

5) Bir dəfə Ömər bin əl-Xəttab –radıyallahu anhu- xəlifə olarkən xütbə zamanı deyib: “Həqiqətən, Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- bizə üç dəfə müvəqqəti nigaha icazə vermişdi, amma sonra o, bunu qadağan etdi. Allaha and olsun ki, kim evli olaraq müvəqqəti nigah bağlayıb Rəsulullahın -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- bunu qadağan etdikdən sonra yenidən icazə verdiyini təsdiq edən dörd şahid gətirməsə, mən onu daşqalaq (zinaya görə cəza) edəcəm” (İbn Macə, 1963).

6) Səlim bin Abdullahın rəvayətinə görə Abdullah bin Ömərə –radıyallahu anhu- deyiblər ki, İbn Abbas –radıyallahu anhu- müvəqqəti nigaha icazə verir. İbn Ömər –radıyallahu anhu- deyir: “Subhənallah! Güman etmirəm ki, İbn Abbas belə edə”. Adamlar bunu təsdiq edirlər. Onda İbn Ömər –radıyallahu anhu- deyir: “Rəsulullahın -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- sağlığında İbn Abbas hələ uşaq idi. Allahın Rəsulu -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- bunu qadağan etdi və biz zinakar olmadıq” (Abdur-Rəzzaq, “əl-Müsənnəf”, 7/502).

7) Cüveyra Malikin ona Əli bin Əbu Talibin –radıyallahu anhu- İbn Abbasa –radıyallahu anhu- belə dediyini rəvayət edib: “…Allahın Rəsulu Xeybər günü bizə müvəqqəti nigahı və eşşək ətini haram buyurdu” (Müslim, “əl-cami əs-Səhih”,1407).

Cəfərilər bu hədislərlə razılaşmır və öz növbəsində bunun əksini göstərən çoxlu hədis gətirirlər. Onlar böyük əshabə və imam Əli bin Əbu Talibə –radıyallahu anhu- əsaslanırlar. Amma gəlin görək bu hədislər elə onların özlərində qəbul olunmuş hədis elminə əsasən səhih sayıla bilərmi?

Əl-Kuleyni “əl-Kafi”də İbn Miskənin Abdullah bin Süleymandan nəql olunan belə bir hədisini rəvayət edir ki, imam cəfər deyib: “Əli deyib: “Əgər məni İbn Xəttab qabaqlamasaydı ən bədbəxtlərdən başqa heç kəs zina etməzdi”.

Hətta cəfərilərə görə bu, qondarma hədisdir. Əl-Məclisi kitablarında bunu namə'lum adlandırıb (Əl-Məclisi, “Mulaz əl-Əhyar” 12/29, hədis 5; və “Mirat əl-Uqul”, 20/227, hədis 2).

Əl-Məclisi “Bihar əl-Ənvar” kitabında Mufaddal bin Ömərdən imam cəfərin belə dediyini göstərən uzun bir hədis rəvayət edir:

“ … Bəli. Mö'minlərin əmiri Əli deyib: “İbn əl-Xəttaba lə'nət olsun! Əgər o olmasaydı ən bədbəxtlərdən başqa heç kəs zina etməzdi, axı müsəlmanlarda böyük ne'mət – müvəqqəti nigah var idi». Bu, qondarma hədisdir (Əl-Məclisi, “Bihar əl-Ənvar”, 103/105).
Şiə alimi ən-Nəcaşi hədisləri rəvayət edənlər haqqında “Ər-Rical” kitabında əl-Mufaddal (yuxarıdakı hədisin rəvayətçisi) haqqında yazır: “Onun baxışları qüsurlu, hədisləri isə dolaşıqdır, onlara əhəmiyyət vermək lazım deyil” (ən-Nəcaşi,“Ər-Rical”, 2/359-360).
Əl-Kahbai “Məcmuə ər-Rical” kitabında onun barəsində yazır: “O, hədislərə çox şeylər əlavə edir və həddini aşır. Onun hədislərini rəvayət etmək olmaz” (Əl-Kahbai, “Məcmuə ər-Rical”, 6/131).

Əl-Ərdəbili “cami ər-Ruvat”, əl-Hulyi “ər-Rical” və başqaları da onun barəsində elə bu fikirdədirlər (Əl-Ərdəbili, “cami ər-Ruvat”, 2/258-259; əl-Hulyi, “ər-Rical”, səh. 258).
Beləliklə, cəfəri alimlərinin özləri, imam Əlinin –radıyallahu anhu- müvəqqəti nigaha icazə verildiyini göstərən hədislərini inkar edirlər.

Bundan əlavə, onların ədəbiyyatında imam Əli bin Əbu Talibin –radıyallahu anhu- bu cur nigaha baxışlarını aydın şəkildə əks etdirən hədislərə rast gəlmək olar.

Qazi əl-Məqribi (Şiə-ismaili) kitabında Əli bin Əbu Talibin –radıyallahu anhu- sözlərini xatırladır: “Gəlinin vəlisi və iki şahid olmasa nigah bağlamaq olmaz. Bir və ya iki dirhəmə, bir və ya iki günlük nigah bağlamaq olmaz. Bu – əxlaqsızlıqdır və nigahda əvvəlcədən heç bir şərt ola bilməz” (əl-Məğribi, “Daaim əl-İslam”, 2/227-229, hədis 858).
Şeyx Məhəmməd ət-Tusi (cəfəri–şiə) özünün kitablarında, həmçinin cəfəri alim əl-Hur əl-Amili “Vəsail əş-Şiə” kitabında Amr bin Xalidin Zeyd bin Əlidən onun atası imam Əlinin –radıyallahu anhu- belə dediyini göstərən hədis rəvayət edib: “Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- Xeybər günü ev eşşəyinin ətini və müvəqqəti nigahı qadağan etdi” (Məhəmməd ət-Tusi, “əl-İstibsar”, 3/142 və “Təhzib əl-Əhkam”, 2/186).

Zeydi şiələrin kitablarından “Musnəd imam Zeyd ibn Əli”ni göstərmək olar ki, burada onun atasından və babasından imam Əlinin –radıyallahu anhu- belə dediyini göstərən hədis verilir: “Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- Xeybər günü müvəqqəti nigahı qadağan etdi” (əs-Siyaqi, “ər-Raud ən-Nadir şərh məcmu əl-Fiqh əl-Kəbir”, 4/23).
Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- İbn əl-Hənəfiyə, imam Baqir, imam Zeyd, imam cəfər kimi digər ailə üzvlərinin (əhli-Beyt) –radıyallahu anhum- baxışlarına gəldikdə isə, onlar da müvəqqəti nigahı qadağan edirdilər. Bu barədə əhli sünnə və şiə alimlərinin kitablarından bir neçə misal gətirək.

İmam əl-Beyhəqi (əhli sünnə və əl-cəmaə) “əs-Sünən əl-Kubra” kitabında Busama əs-Sırfidən onun imam cəfərdən müvəqqqəti nigah haqqında soruşub, onu ona təsvir edib. O isə deyib: “Bu zinakarlıqdır” (əl-Beyhəqi, “əs-Sünən əl-Kubra”, 7/207).

Əs-Siyaqi (zeydi-şiə), “Raud ən-Nadir” kitabında yazırdı: “İraq ilahiyyatçısı əl-Həsən bin Yəhya bin Zeyd, rəvayət edir ki, Rəsulullahın -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- ailə üzvləri (əhli-Beyti) müvəqqəti nigahın qadağan edilməsində həmrəy idilər” (Əs-Siyaqi, “Raud ən-Nadir”, 4/26)

Cəfəri şeyxlər İbn İdris (“əs-Sərair əl-Hava”, səh 483), əl-Hur əl-Amili (“Vəsail əş-Şiə”, 14/456) və əl-Məclisi (“Bihar əl-Ənvar”, 100/318), İbn Əbu Umeyrin Xişam bin əl-Hakəmdən imam cəfərin müvəqqəti nigah haqqında bu cür dediyini göstərən hədis rəvayət ediblər: “Yalnız əxlaqsızlar belə edirlər”.

İbn İdris (“əs-Sərair əl-Hava”, səh. 66) və əl-Hur əl-Amili (“Vəsail əş-Şiə”, 14/450) həmçinin rəvayət ediblər ki, İbn Sinan imam cəfərdən müvəqqəti nigah barəsində soruşduqda o deyib: “Bununla öz ruhunuzu murdarlamayın”.

Əl-Məğribi (ismaili-şiə) “Daaim əl-İslam”, kitabında rəvayət edir ki, imam cəfərdən müvəqqəti nigah haqda soruşurlar. O xahiş edir ki, bunu təsvir etsinlər, ona deyirlər: “Kişi qadına rast gəlib ona bir-iki dirhəmə, bir cinsi akt və ya bir-iki günlük müvəqqəti nigah bağlamağı təklif edir”. İmam deyir: “Bu – zinakarlıqdır və yalnız əxlaqsızlar bu cür hərəkət edirlər” (Əl-Məqribi, “Daaim əl-İslam”, 2/259, hədis 859).
Buna görə bütün mö'min müsəlman alimlər müvəqqəti nigahın Qiyamətə qədər qadağan edilməsində yekdildirlər.

Əl-Məzari yazırdı: “Müsəlman alimlər ittifaq etdilər ki, müvəqqəti nigah şəriətlə qadağan olunub. Bununla yalnız Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- sonradan ləğv etdiyi hədislərə əsaslanan bə'zi yolunu azmışlar razılaşmır. Bu hədislər dəlil ola bilməz” (Bax. “əl-Muallam”, 2/131).

Əl-Xəttabi “Məalim əs-Sünən” kitabında yazır: “Müvəqqəti nigahın qadağan olunmasıyla bə'zi şiələrdən başqa bütün müsəlman alimlər razılaşır. Buna hətta mübahisəli suallarda onların imam Əliyə –radıyallahu anhu- və Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- ailə üzvlərinə istinad etmələri ilə də bəraət qazandırmaq olmaz. Belə ki, imam Əli bin Əbu Talibin –radıyallahu anhu- müvəqqəti nigahın sonradan qadağan edildiyini xəbər verdiyi dəqiq mə'lumdur. Bundan əlavə, əl-Beyhəqi imam cəfərin müvəqqəti nigahı əsil zinakarlıq adlandırdığı sözləri rəvayət edib”.

Qazi İbn İyad deyib: “cəfəri-şiələrdən başqa bütün müsəlman alimlər müvəqqəti nigahın qadağan olunmasında yekdildirlər” ( İmam ən-Nəvəvi, “Şərh əs-Səhih Müslim”, 9/181 və s.).

Amma gəlin ədalətli olaq. Yalnız cəfəri ədəbiyyatı oxumuş və bu baxışlara şərik olmayanlara münasibətdə qərəzçilik ruhunda tərbəyə olunan və ümumiyyətlə, “Sünnə” (Məhəmməd Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- yolu) sözünə qarşı ikrah hissi keçirən insana öz alimlərinin istinad etdikləri hədislərin səhih olmadığını təsəvvür etmək çox çətindir.

Hədis elminin əsaslarını bilməyən müsəlman onların yalan olmasına sərbəst əmin olmaq iqtidarında deyil. Belə hallarda bir qayda olaraq, İslamın ilk mənbəyinə – Müqəddəs Qur'ana müraciət etmək lazımdır ki, Uca Allahın hər hansı bir məsələ barədə çıxardığı qərarı öyrənə biləsən.

Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- hədislərinin mövcudluğuna və onların Axirətə qədər qorunub qalacağına baxmayaraq, gafirlər onun və əshabələrinin kəlamlarına çoxlu yalanlar əlavə ediblər. Peyğəmbərin -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- əsil davamçılarının müvəqqəti nigah haqqında qondarma hədisləri rədd etmələrində göründüyü kimi, müsəlman ilahiyyatçıları üçün onların qeyri-səhih olmasını başa düşmək heç də çətin deyil.

Amma nabələd adam yolunu aza bilər. Hədisləri qərəzlə araşdıranları cəfəri alimlərin başına gələn məhz belə bir bədbəxtçilik gözləyir.

Əgər siz hələ də Allahın müvəqqəti nigahı icazə verməsinə inanırsınızsa, Qur'anın bu barədə nə dediyini öyrənin. Axı Allahın axırıncı vəhyini heç kəs təhrif edə bilməz. Buna qərəzli yanaşmayın, axı həqiqətdən qiymətli heç nə ola bilməz.

Добавлено (07.09.2008, 13:06)
---------------------------------------------
QURAN MÜVƏQQƏTI NIGAH BARƏDƏ NƏ DEYIR?

Müqəddəs Quran kişiyə yalnız öz arvadı və cariyələri ilə cinsi əlaqəyə girməyi icazə verir: «O kəslər ki, ayıb yerlərini (zinadan) qoruyub saxlayarlar; Ancaq zövcələri və cariyələri istisna olmaqla. Onlar (zövcələri və cariyələri ilə gördükləri bu işdən ötrü) qınanmazlar» (əl-Muminun, 5-6).

«Sizdən azad mömin qadınlarla evlənməyə maddi imkanı olmayanlar sahib olduqları mömin cariyələrdən (kənizlərdən) alsınlar…» (ən-Nisa, 25).
Müvəqqəti nigah bağlayan qadın nə zövcə, nə də cariyə adlanmır. Ona icarəyə götürülən qadın (“mustacirə”) deyilir.

Zurara rəvayət edir ki, o, imam cəfər əs-Sadiqdən müvəqqəti nigah bağlanılan qadınların icazə verilmiş dörd qadına aid olub-olmamasını soruşduqda, o belə cavab verib: “İstəyirsən lap mini ilə evlən, axı bunlar icarəyə götürülən qadınlardır” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/446-447).

Cəfəri alim Məhəmməd Həsən ən-Nəcəfi izah edir ki, müvəqqəti nigah bağlanılan qadın –icarəyə götürülən qadındır, ona görə ki, kişi öz ehtirasını ödəmək üçün onun bədənini icarəyə götürür. O deyir: “Şübhəsiz ki bu cür icarəyə icazə verilir” (“cəvahir əl-Kəlam”, 30/192 və 202-203).

Cariyə – cihad zamanı əsir götürülən qul qadındır. İcarə edilən qadın isə azad da ola bilər. Təkcə bu fakt onu cariyələr sırasından xaric edir.

Barələrində Quranda danışılan zövcələrə gəldikdə isə, Allahın onlara aid etdiyi çoxsaylı qanunlar sübut edir ki, icarə edilən qadınlar istənilən halda onlara adi deyil.
Əgər Tanrı övrət yerlərini zövcələrdən və cariyələrdən başqa bütün qadınlardan qorumağı buyurursa, bu o deməkdir ki, cinsi əlaqəyə görə qadını icarə etmək olmaz.
Quran arvadlar üçün mirasdan pay təyin edir:
«(Ey kişilər!) Əgər (vəfat etmiş) arvadlarınızın uşağı yoxdursa, onların vəsiyyəti yerinə yetirildikdən və ya borcu ödənildikdən sonra qoyub getdikləri malın yarısı sizindir. Onların övladları olduqda isə mirasın dördə biri sizə çatır. Əgər sizin uşaqlarınız yoxdursa, vəsiyyətiniz yerinə yetirildikdən və ya borcunuz ödənildikdən sonra qoyub getdiyiniz malın dörddə biri arvadlarınızın payına düşür. Övladınız olduqda isə mirasın səkkizdə biri onlara çatır…» (ən-Nisa, 12).

İcarə edilən qadın vərəsəlik hüququndan məhrumdur:
Əhməd bin Məhəmməd rəvayət edir ki, imam Əbu əl-Həsən Rza deyib: “Müvəqqəti nigahı əvvəlcədən kəsilmiş şərtdən asılı olaraq, həm vərəsəlik hüququ ilə, həm də onsuz bağlamaq olar”.

Məhəmməd bin Müslim rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən müvəqqəti nigah zamanı veriləcək mehrin qədəri haqqında soruşanda o, deyib: “Öz aralarında danışdıqları qədər… Əgər onlar vərəsəlik barədə razılığa gəlsələr, buna də əməl etməlidirlər”.

Səid bin Yasər rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən müvəqqəti nigah bağlayarkən qadınla vərəsəlik haqqında heç nə şərtləşməyən kişi haqqında soruşur. İmam deyir: “Danışılıb, ya yox– onların buna ixtiyarları çatmır” (əl-Hur əl-Amili, “Vəsail əş-Şiə”, fəsil 18, müvəqqəti nigah və şərtləri barədə; əl-Xomeyni,“Zubdat əl-Əhkam”, səh. 248; Mirzə ən-Nuri, “cəvahir əl-Kəlam”, 30/190; əl-Həsən əl-Hulyi, “Təbsira əl-Mutəallimin fi Əhkam”,səh.258).

Diqqət yetirin ki, Cəfərilərin sözlərini nöqsansız və düzgün saydıqları imam Rza və cəfər arasında ziddiyət var. Bundan başqa, imam cəfərin özünün iki müxtəlif fikri olub.
Quran nigaha boşanma ilə son qoyulmasını tələb edib (eyni qadınla) üç dəfə boşandıqdan sonra yenidən evlənməyi qadağan edir:
«(Ya Peyğəmbər!) Örvətləri boşadığınız zaman onları gözləmə müddətlərində (heyzdən pak olduqdan sonra) boşayın… » (ət-Talaq,1).

«Talaq vermə (boşama) iki dəfə mümkündür, ondan sonra yaxşı dolanmaq (qadını yaxşı saxlamaq), ya da xoşluqla ayrılmaq (buraxmaq) gərəkdir… Əgər kişi övrətini yenə də (üçüncü dəfə) boşarsa, o zaman qadın başqa ərə getməmiş ona (əvvəlki ərinə) halal olmaz…» (əl-Bəqərə, 229-230).

Müvəqqəti nigaha boşanmadan son qoyulur:
Zurarə rəvayət edir ki, Əbu cəfər müvəqqəti nigah barədə deyib: “Onun müddəti bitdikdə boşanmadan ayrılmaq lazımdır” (Bax. Şeyx Mirzə əl-Nuri, “Müstədrak əl-Vəsail”, 14/473, hədis 2).
Əli bin cəfər rəvayət edir ki, qardaşı imam Musadan kişinin bir qadınla neçə dəfə müvəqqəti nigaha girə bilməsi haqda soruşduqda o deyib: “Nə qədər istəsən” (Bax: “Vəsail əş-Şiə”, 14/480, hədis 3,14/466-470; ət-Tusi, “Təhzib əl-Əhkam”, 8/33-34; Abdullah Niam, “Ruh ət-Təşəyyu”).

Bütün bunlar sübut edir ki, müvəqqəti nigah bağlanılan qadınların Allahın Kitabında barələrində danışılan qadınlara aidiyyatı yoxdur.

Quran arvadı ilə cinsi əlaqədə olmuş kişiyə boşanarkən onu kəbin haqqından məhrum etməyi icazə vermir. Əgər onlar buna qədər boşansalar onda qadına haqqın yarısı çatır:
«Kəbin haqlarını təyin etmiş qadınları yaxınlıq etmədən əvvəl boşarsınızsa, təyin olunmuş kəbin haqqının yarısını onlara verməlisiniz!...» (əl-Bəqərə, 237).

«Əgər bir arvadın yerinə başqa bir arvad almaq istəsəniz, onlardan birinə (birinciyə) çoxlu mal vermiş olsanız da, ondan heç bir şey geri almayın! Məgər bu malı böhtan atmaq və aşkar bir günah iş görməklə geri alacaqsınız?!» (ən-Nisa, 20).
Kişi qadına verəcəyi haqqın bir hissəsini verməyə bilər:

Ömər bin Xanzələ imam cəfərdən soruşur: “Mən qadınla bir aylıq evlənmişdim. O, mənim yanıma bu ayın yalnız müəyyən hissəsini gəlirdi”. O dedi: “O səndən nə qədər kəsibsə, sən də onun haqqından bir o qədər kəs, ancaq qanaxma günlərini sayma. Onlar ona bağışlanır” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/481-482, fəsil 27).

Quran boşanmış ər-arvada, əgər arvad bundan sonra başqa kişiyə ərə gedib boşanıbsa, yenidən həmin kişi ilə evlənməyə icazə verir:
«Əgər (kişi) övrətini yenə də (üçüncü dəfə) boşarsa, o zaman (qadın) başqa bir ərə getməmiş ona (əvvəlki ərinə) halal olmaz. (İkinci əri) onu boşadıqdan sonra Allahın (ər-arvadlıq haqqındakı) hökmlərini yerinə yetirəcəklərinə inamları olduğu tədqirdə, (həmin qadının əvvəlki əri ilə) təkrar evlənmsində günah yoxdur. Bunlar anlayan bir qövm üçün Allahın bəyan etdiyi hökmlərdir...» (əl-Bəqərə, 230).
Müvəqqəti nigahın müddəti qurtardıqdan sonra qadın daimi nigahda olduğu əvvəlki ərinin yanına qayıda bilməz.

Məhəmməd bin Müslim rəvayət edir ki, ya imam cəfərdən, ya da imam Baqirdən soruşurlar: “Kişi öz arvadından üç dəfə boşanıb. Sonra başqa kişi onunla müvəqqəti nigah bağlayır. Əvvəlki əri onunla yenidən evlənə bilər?” O, cavab verir: “Yox” (Əl-Küleyni, “əl-Kafi”, 5/425, hədis 2).

Quran ər-arvada məhəbbət və anlaşma şəraitində yaşamağı tövsiyə edir:
«Sizin üçün onlarla ünsiyyət edəsiniz deyə öz cinsinizdən zövcələr xəlq etməsi, aranızda (dostluq) sevgi və mərhəmət yaratması da Onun qüdrət əlamətlərindəndir…» (ər-Rum, 21).

İcarə edilmiş qadına ehtram bəsləmək vacib deyil.
Əl-Qasım bin Məhəmməd deyir ki, kimsə (!) ona imam cəfərdən bir cinsi akt müddətinə nigah bağlamağın mümkünlüyü barədə soruşduqda onun belə cavab verdiyini rəvayət edib: “Olar. Amma kişi, cinsi əlaqədən sonra üzünü qadından çevirməlidir ki, onu görməsin” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/479-480, fəsil 25).
Qurana əsasən kişi qadını evlə təmin etməlidir:
«Onları (boşadığınız, lakin gözləmə müddətləri sona yetməmiş qadınları) imkanınız çatdığı qədər öz yaşadığınız yerdə sakin edin…» (ət-Talaq, 6).
İcarə edilmiş qadın öz evində yaşayır.

İshaq bin Əmmar imam Rzadan soruşur: “Qadın müvəqqəti nigaha girərkən öhdəlik götürür ki, o hər gün gəlib öz vəzifəsini yernə yetirəcək… Kişi, qadının onun yanına gəlmədiyi günlərə görə onun haqqını kəsə bilərmi?” O cavab verir: “Bəli” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/481-482, fəsil 27).

Quran dörddən artıq qadınla evlənməyi qadağan edir:
«… o zaman sizə halal olan başqa qadınlardan iki, üç və dörd nəfərlə nigah bağlayın!…» (ən-Nisa, 3).
Müvəqqəti nigahı isə eyni zamanda istnənilən sayda qadınla bağlamaq olar.
Əbu Basır rəvayət edir ki, imam cəfərdən dörd qadınla kifayətlənməyin vacibliyi bərədə soruşublar. O deyib: “Nə dörd, hətta yetmişlə” (“Vəsail əş-Şiə”, fəsil 4).

Quran təyin edilmiş İDDƏ müddəti bitdikdən sonra boşanmağa icazə verir.
«Boşanan qadınlar üç dəfə (heyz görüb təmizlənincəyə qədər – başqa ərə getməyib) gözləməlidirlər» (əl-Bəqərə, 228);
«Ey iman gətirənlər! Əgər mömin qadınlarla evlənib onlara toxunmadan əvvəl talaqlarını versəniz, artıq onlar üçün sizə gözləmə müddəti saymağa ehtiyac yoxdur» (əl-Əhzab, 49);
«Sizdən ölənlərin qoyub getdiyi qadınlar dörd ay on gün (başqa ərə getməyib) özlərini gözləməlidirlər» (əl-Bəqərə, 234).

Müvəqqəti nigahlarda İDDƏ müddəti şəriətə uyğun nigahlardakından iki dəfə qısadır.
İmam Rza rəvayət edir ki, Əbu cəfər deyib: “Müvəqqəti nigah zamanı İDDƏ müddəti 45 gündür. Ehtiyat üçün 45 gecə gözləmək olar”.
Zurara rəvayət edir ki, Əbu cəfər deyib: “Əgər onda aybaşı olursa, o zaman İDDƏ – bir aybaşı müddəti, olmursa – 45 gündür”.
Əli bin Yaktın rəvayət edir ki, imam Rza deyib: “Əgər qadınla müvəqqəti nigah bağlamış kişi ölübsə, o zaman qadın 45 gün gözləməlidir”.

Əli bin Ubeydullah rəvayət edib ki, onun atası kimdənsə (!) imam cəfərin müvəqqəti nigahda olan, əri ölmüş qadının nə qədər gözləməli olduğu haqda soruşduqda onun belə cavab verdiyini eşidib: “65 gün” (“Vəsail əş-Şiə” 14/473, fəsil 22).
Quran ərdə olan qadınla evlənməyi qadağan edir.

«(cihad vaxtı əsir olaraq) sahib olduğunuz (cariyələr) müstəsna olmaqla ərli qadınları almaq Allahın yazısı (hökmü) ilə sizə (haram edildi) (ən-Nisa, 24).
Kişi ərdə olduğunu gizlədən qadınla müvəqqəti nigah bağladığına görə məsuliyyət daşımır.

Məysar rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən soruşub: “Əgər mən kimsəsiz bir səhrada qadın görüb ondan ərdə olub-olmadığını soruşsam və o mənə “yox” cavabını versə, mən onunla evlənə bilərəm? (Mətndən hiss olunur ki, söhbət müvəqqəti nigahdan gedir). O, cavab verir: “Bəli. Belə ki, sən ona inanmalısan” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/456-457).
Fazil imam cəfərə deyib: “Mən, qadınla müvəqqəti nigah bağladım və mənə elə gəldi ki, onun əri var. Mən onun haqqında öyrəndim və aydın oldu ki, həqiqətən, onun əri var”. O dedi: “Sən onun barəsində niyə öyrənirdin ki?”

Mehran bin Məhəmməd rəvayət edir ki, kimlərsə (!) ona imam cəfərə– “Bir kişi müvəqqəti nigah bağlayarkən qadından ərinin olub-olmadığını soruşur”– deyəndə, onun belə dediyini çatdırıblar: “O, bunu niyə soruşurdu ki?” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/456-457; əl-Məclisi, “Bihar əl-Ənvar”, 100 və ya 103/10).

Diqqət yetirin ki, cəfəri toplularında göstərilən hədislərin çoxu «hansısa adamlardan» rəvayət olunur. Bu, o deməkdir ki, onları danışan məlum deyil. O, yalançı, hətta İslamın düşməni də ola bilər. Sünnü alimlər bu cür hədisləri qətiyyən qəbul etmirlər.
Qurana əsasən arvadını xəyanətdə günahlandıran kişi, bu barədə dörd dəfə and içməli və haqlı olduğunu təsdiq etmək üçün bir dəfə yalan danışına lənət deməlidir.
«Arvadlarına zina isnad edib özlərindən başqa şahidləri olmayanların hər biri sözünün doğru olduğuna dair dörd dəfə Allahın adı ilə (Əşhədu billəhi – Allahı şahid gətirirəm, deyə şəhadət verməlidir). Beşinci dəfə: “Əgər yalan deyirsə, Allah ona lənət eləsin!” (– deməlidir). Qadının da (hakimin hüzürunda) ərinin yalan deməsi barədə dörd dəfə Allahı şahid tutması əzabı ondan dəf edər. Beşinci dəfə: “Əgər yalan deyirsə, Allah ona lənət eləsin!” (– deməlidir)» (ən-Nur, 6-9).
Bunlar müvəqqəti nigaha aid deyil.

İbn Əbi Yafur rəvayət edir ki, imam cəfər deyib: “Müvəqqəti nigahda olan kişi və qadın günahsız olduqlarını təsdiq etmək üçün xüsusi and içməməlidirlər” (əl-Hulyi, “Şərai əl-İslam”, səh 2/306; “cəvahir əl-Kəlam”, 30/189 və s.)
Quran arvadlarını analarına oxşadaraq bununla onlardan imtina edən şəxslər bərədə bəzi qaydalar müəyyən edib.

«Sizdən öz qadınları ilə zihar (qanuni nigahlarını özlərinə haram edib) edən kimsələrin zövcələri (əslində) onların anaları deyillər. Onların anaları ancaq özlərini doğan qadınlardır…» (əl-Mücadələ, 2).

Ayədə ondan danışılır ki, kişi öz arvadını özü üçün anası kimi toxunulmaz elan edir. İslama qədər bütpərəstlər məhz belə boşanırdılar. Uca Allah deyib ki, bu cür hərəkət edən hər kəs, arvadıyla qovuşmazdan qabaq, bir qul azad etməli və ya iki ay fasiləsiz oruc saxlamalıdır və ya əgər bunu bacarmasa, 60 kasıbı yedizdirməlidir.
Bu da, həmçinin müvəqqəti nigaha aid deyil.

Əl-Fudalın dediyinə görə kimsə (!) ona agah edib ki, imam cəfər belə deyib: “Öz arvadını anasına oxşadan ondan boşanmış olur”. “Vəsail əş-Şiə” kitabının 16-cı fəslində deyilir: “Öz arvadlarını analarına bənzədənlər haqqında olan qərar müvəqqəti nigaha şamil edilmir” (“Vəsail əş-Şiə”, 19 və 20-ci fəsillər; “cəvahir əl-Kəlam”, 30/189; Abdullah Niam, “Ruh ət-Təşəyyu”, səh. 460).
Quran kişinin üzərinə arvadıyla yaşadığı müddətdə və boşandıqdan sonra gözləmə müddətində onu saxlamaq məsuliyyətini qoyur.

«Kişilər qadınlar üzərində ixtiyar sahibləridirlər. Bu, Allahın onlardan birini digərinə üstün etməsi və (kişilərin) öz mallarından (qadınlar üçün) sərf etməsinə görədir…» (ən-Nisa, 34);
«Varlı-karlı olan öz varına görə (südd haqqı) versin. İmkanı az olan isə Allahın ona verdiyindən versin…» (ət-Talaq, 7).

Kişi icarəyə götürdüyü qadının qayğısını çəkməyə məcbur deyil.
Hişam bin Səlim rəvayət edir ki, imam cəfər müvəqqəti nigah haqqında deyib: “Sən onun saxlanılmasına heç nə xərcləməməli və İDDƏ-ni gözləməməlisən” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/495-496, hədis 1; “cəvahir əl-Kəlam”, 30/303).

Quran cinsi münasibətləri yalnız cinsi orqanlar vasitəsilə qurmağa icazə verir.
«Səndən heyz (aybaşı) barəsində sual edənlərə söylə: “Heyz əziyyətli bir haldır. Heyz zamanı qadınlardan kənar olun, (heyzdən) təmizlənməyənə qədər onlarla yaxınlıq etməyin, təmizləndikdən sonra isə Allahın sizə əmr etdiyi yerdən (buyurduğu qayda üzrə) onlara yaxınlaşın!…”» (əl-Bəqərə, 222).
İcarə edilmiş qadın intim münasibətdən imtina edə bilər.

Əmmar bin Mərvan rəvayət edir ki, imam cəfərdən müvəqqəti nigah bağlayarkən qadının ona belə dediyi kişi haqqında soruşurlar: “Mən, yalnız o şərtlə sənə gedərəm ki, sən istədiyin yerə toxuna və baxa bilər, kişilərin öz arvadlarından aldıqları istənilən həzzi məndən ala bilərsən, yalnız bir şeydən başqa,– sən mənim uşaqlıq yoluma toxunmamalısan, mən biabırçılıqdan qorxuram». İmam deyir: “Sənə yalnız şərtləşdiyiniz şeylərə icazə verilir” (“Vəsail-əş Şiə”,15/45; Yusif əl-Bəhrani, “əl-Hədaiq ən-Nadıra fi Əhkam əl-İtra ət-Tahira”, 24/197).

Quran bütün insanlara öz ismətlərini gözləməyi tövsiyyə edir.
«Sizdən azad mömin qadınlarla evlənməyə maddi imkanı olmayanlar sahib olduqları mömin cariyələrdən alsınlar…» (ən-Nisa, 25);

«Evlənməyə qüvvəsi çatmayanlar (maddi imkanı olmayanlar) Allah Öz lütfü ilə onlara dövlət verənə qədər iffətlərini qoruyub (özlərini zinadan) saxlasınlar…» (ən-Nur, 33).
İcarəyə götürülmüş qadın, hətta o müvəqqəti nigahda olsa belə, istədiyi kişi ilə yata bilər.
Həfs əl-Buxtari rəvayət edir ki, kimsə (!) ona imam cəfərdən qadının müvəqqəti nigahda ikən ismətini qorumasının (yəni ərinə xəyanət etməməyin) vacibliyi haqda soruşarkən onun belə cavab verdiyini deyib: “Yox. Bu yalnız daimi nigaha aiddir” (“Vəsail əş-Şiə”, 18/351-355).

Quran çoxallahlılarla evlənməyi qadağan edir.
«Allaha şərik qərar verən qadınlar imana gəlməyincə onlarla evlənməyin!…» (əl-Bəqərə, 221).

Onlara görə hətta atəşpərəstlə də müvəqqəti nigah bağlamq olar.
İbn Sənan rəvayət edir ki, Mansur əs-Seykaldan imam cəfərin belə dediyi rəvayət olunuır: “Kişi, atəşpərəst qadınla müvəqqəti nigah bağlaya bilər” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/462, hədis 5).

Cəfəri şeyx Cəfər bin əl-Həsən əl-Hulyi, “Şərai əl-İslam fi əl-Həlal və əl-Həram” kitabında yazır: “Müvəqqəti nigahın şərtlərindən biri də budur ki, gərək qadın müsəlman və ya Kitab əhlindən – yəni yəhudi, xaçpərəst və ya atəşpərəst (!) olsun” (“Şərai əl-İslam fi əl-Həlal və əl-Həram”, 2/303).

Atəşpərəstlər çoxallahlılar kimi, heç vaxt Kitab əhlinə aid edilməyiblər. Alimin belə deməsi çox təəccüblüdür. Görəsən o harda oxuyub ki, atəşpərəstlər Kitab əhlindəndir? Güman ki, onun niyyəti öz xalqından olan atəşpərəstləri yüksəltmək olub. Axı məlumdur ki, İslama qədər farslar atəşpərəst olublar.

Quran zinakar qadınla evlənməyi qadağan edir.
«Zinakar kişi ancaq zinakar, yaxud müşrik bir qadınla evlənə bilər. Zinakar qadən da yalnız zinakar, yaxud müşrik bir kişiyə ərə gedə birər. Bu (belə bir evlənmə), möminlərə haram edilmişdir» (ən-Nur, 3).
Amma onlarla müvəqqəti nigah bağlamaq olar.

İshaq rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən soruşub: “Bizim Kufədə bir əxlaqsız qadın yaşayır. Mən onunla evlənə bilərəmmi?”. O soruşur: “O, bayraq asıb (özünün zina ilə məşğul olduğunu bəyan etmək üçün)?”. Mən dedim: “Yox. Əgər o bayraq assaydı sultan onu həbs edərdi”. Bu zaman imam dedi: “Onda onunla müvəqqəti evlən”. Sonra o nökərinə tərəf əyilib ona nə isə dedi. Sonralar mən o nökəri görüb ondan soruşdum: “O sənə nə demişdi?”. Nökər dedi: “O, mənə dedi ki, əgər qadın bayraq assa da, onunla evlənməkdə günah yoxdur. Axı sən bununla onu haramdan qurtarıb halala təhrik edirsən” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/454-455, fəsil 9).

Bu fətvanı təsdiq edən cəfəri alimlər çoxdur (“Hədaiq ən-Nadıra”, 24/133; “cəvahir əl-Kəlam”, 30/159-160; əl-Məclisi, “Mulaz əl-Əhyar”, 20/35; əl-Xomeyni, “Təhrir əl-Vəsilə”, 2/261; İbn İdris əl-Hulyi, “əs-Sərir əl-Hava li təhrir əl-Fətava”, 2/621).
Şəriət qadına vəli və iki şahid olmadan nigaha girməyi qadağan edir.

Allahın Rəsulu -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- edib: “Qadının vəlisi olmadan kəbin kəsdirmək olmaz. Vəlisi olmayan gəlinə isə əmir vəlidir”. Bu səhih hədisi İbn Abbasdan və Əbu Musa əl-Əşaridən -radıyallahu anhum- Əhməd rəvayət edib. (Bax: Həmçinin şeyx əl-Albani, “İrvə əl-Qəlil”, 1839).

Rəsulullah -səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- həmçinin deyib: “Qadının vəlisi və iki ədalətli şahid olmadan kəbin olmaz”. Bu səhih hədisi Beyhəqi “əs-Sünən”də rəvayət edib (Bax: Həmçinin şeyx əl-Albani, “İrvə əl-Qəlil”, 1839, 1858, 1860).
Qadın hətta o bakirə olsa belə, atasının razılığı və iki şahidi olmasa da müvəqqəti nigaha girə bilər.

Əbu Səid əl-Qulam rəvayət edir ki, kimsə (!) ona imam cəfərdən belə soruşulduğunu deyib: “Əgər kişi tanımayan qız, valideynlərindən gizli məni öz yanına çağırırsa, mən onun yanına gedə bilərəmmi?” (Müvəqqəti nigah nəzərdə tutulur). O deyib: “Bəli, amma cinsi əlaqədən çəkin”. Ondan soruşurlar: “Əgər o razıdırsa?”. İmam deyir: “O razıdırsa, bu – qız üçün biabırçılıqdır” (“Şərai əl-İslam fi əl-Halal və əl-Haram”, 2/306, “cəvahir əl-Kəlam”, 30/186; Şeyx Məhəmməd bin əl-Həsən ət-Tusi, “ən-Nəhayə”, səh. 490).
Məysar rəvayət edir ki, o, imam cəfərdən soruşub: “Əgər mən kimsəsiz bir səhrada qadın görüb ondan ərdə olub-olmadığını soruşsam və o mənə “yox” cavabını versə, mən onunla evlənə bilərəm? (Mətndən hiss olunur ki, söhbət müvəqqəti nigahdan gedir). O, cavab verir: “Bəli. Belə ki, sən ona inanmalısan” (“Vəsail əş-Şiə”, 14/456-457).
Bütün bunlardan ancaq bir nəticə çıxarmaq olar:
- müvəqqəti kəbinli qadın nə cariyə, nə də daimi arvaddır.

Uca Allah deyib: «O kəslər ki, ayıb yerlərini (zinadan) qoruyub saxlayarlar; Ancaq zövcələri və cariyələri istisna olmaqla. Onlar (zövcələri və cariyələri ilə görəcəkləri bu işdən ötrü) qınanmazlar. Bundan artığını istəyənlər (halaldan harama addayaraq) həddi aşanlardır (Allahın əmrini pozanlardır)...» (əl-Muminun, 5-7).

Beləliklə, müqəddəs Quran müvəqqəti nigahı müsəlmanlara qadağan edir, ona görə ki, bununla insan Tanrının icazə verdiklərinin həddini aşmış olur.

Levililərin 20-ci fəslində aşağıdakı hökmlər vardır:

10 - “Bir şəxs başqa birisinin arvadıyla, yə’ni, qonşusunun arvadıyla zina etsə, həm onun özü, həm də zina etdiyi qadın mütləq öldürülməlidir”.

11 - “Atasının arvadı ilə cinsi əlaqəyə girən şəxs atasının namusuna ləkə vurur. İkisi də mütləq öldürülməlidir. Ölümə layiqdirlər”.

12 - “Bir adam öz gəliniylə cinsi əlaqəyə girsə, ikisi də mütləq öldürülməlidir. Rüsvayçılıq ediblər və ölümə layiqdirlər”.

13 – “Bir kişi başqa bir kişi ilə cinsi əlaqə qursa, onların ikisi də iyrənclik edir. Mütləq öldürülməlidirlər. Ölümə layiqdirlər”.

17 - “Bir şəxs ana və ya ata tərəfindən öz ögey bacısı ilə evlənib, onunla cinsi əlaqəyə girsə, bu bir utancdır. Açıq-aşkar biabır edilib, xalq arasından qovulmalıdırlar. Bir adam öz bacısıyla cinsi əlaqəyə girdiyinə görə günahının cəzasını çəkməlidir”.

19 - “Öz xalanla ya da bibinlə cinsi əlaqəyə girmə. Çünki yaxın qohumunun namusudur. İkiniz də öz günahınızın cəzasını çəkməlisiniz”. ve s.

İNCİLİN ZİNAYA VERDİYİ CƏZA

Yuhanna İncilinin 8-ci fəslində belə bir əhvalat vardır:

Din xadimləri və Ferisilər zina edərkən yaxalanmış bir qadın gətirdilər. Qadını meydana çıxarıb İsaya: “Müəllim, bu qadın zina etdiyi vaxt yaxalandı. Musa qanunda bizə bu cür qadınların daşqalaq edilməsini buyurdu, sənin fikrin nədir?”, - dedilər. Onlar bütün bunları İsanı sınamaq məqsədilə deyirdilər; onu təqsirləndirmək üçün bir səbəb axtarırdılar. İsa isə əyilib barmağı ilə torpağa yazı yazırdı. Onların fasiləsiz bir şəkildə eyni sualı soruşmasının üstündən qamətini düzəltdi və: “O qadına ilk daşı sizin aranızda günahsız olan şəxs atsın!”, - dedi. Sonra yenə əyildi və torpağa yazı yazmağa davam etdi. Onlar da bunu eşidən kimi başda yaşlılar olmaqla, hamısı bir-bir çıxıb getdilər və İsanı tək buraxdılar. Qadın isə ortalıqda dayanmışdı. İsa doğrulub qadına: “Qadın, onlar haradadır? Heç biri səni mühakimə etmədimi?”, - dedi. Qadın: “Heç biri, ağam!”, - deyə cavab verdi. İsa qadına: “Mən də səni mühakimə etmirəm. Get! Artıq bundan sonra günah etmə!”, - dedi.

İsa əleyhissəlam bu sözü ilə rəcm[2] cəzasını ləğv etməmiş, sadəcə olaraq günahkar insanların verdiyi xəbərə və onların şahidliyinə əsaslanmayıb, qadına bu qədər ağır bir cəza verməmişdir. Matta İncilində onun belə bir sözünə yer ayrılıb (Matta İncili, 5-ci fəsil).

Qadınlarınızdan zina edənlərə qarşı öz aranızdan [mö’min şəxslərdən] dörd şahid gətirin! Əgər onlar şahidlik etsələr, qadınları ölənə qədər, ya da Allah onlara bir yol açanadək evlərdə həbs edin!

Sizin içərinizdən belə qəbahətli bir iş görənlərin hər ikisinə əziyyət verin. Əgər onlar tövbə edib, özlərini düzəltsələr, buraxın. Şübhəsiz ki, Allah tövbələri qəbul edən və bağışlayandır (Ən-Nisa, 4/15-16)!
Ey insanlar! Artıq Allahın qoyduğu məhdudiyyətlərdən qaçınıb çəkinməyin vaxtı gəldi! Kim bu pis işlərdən birini görsə, Allahın pərdəsi ilə pərdələnsin (Allahın örtüyünə bürünsün, yə’ni, bunu büruzə verməsin)! Çünki üzünü bizə göstərənə Allahın kitabındakı hökmü tətbiq edirik.[10]

Burada günahkara onun evli, yaxud subay olduğuna baxılmadan 100 çubuq vurulması və beləliklə, Allahın kitabındakı hökmün tətbiq edildiyinin ifadə edilməsi mahiyyət e’tibarilə bu məsələ barəsindəki bütün şübhələri aradan qaldırır. Çünki Allahın kitabında 100 çubuq vurma cəzasından başqa bir cəza yoxdur.

Əş-Şeybani rəvayət edir ki, bir gün Abdulla ibn Əbu Əvfadan belə bir sual soruşdum: “Allahın elçisi rəcm cəzası tətbiq etdimi?”. Abdulla ibn Əbu Əvfa: “Bəli”, - deyə cavab verdi. Mən: “Ən-Nur surəsindən əvvəl, yoxsa o nazil olduqdan sonra?”, - deyə soruşdum və o: “Bilmirəm”, - dedi. Əl-Buxari, Hüdud, 21.

Arvadının zina etdiyini iddia edən kişi ilə əlaqədar ayələr:

Arvadlarına zina suçu atıb, özlərindən başqa şahidləri olmayanların hər birinin şahidliyi özünün doğru dediyinə dair dörd dəfə Allahın adına and içərək şahidlik etməsi, beşinci dəfədə isə əgər yalan deyirsə, Allahın lə’nətinin öz üzərinə olmasını diləməyidir.

Qadının isə ərinin yalan deməsi barədə dörd dəfə Allahı şahid tutması və beşinci dəfədə əgər əri doğru deyirsə, Allahın qəzəbinin öz üzərinə olmasını istəməsi o cəzanı öz üstündən götürür (Ən-Nur, 24/6-9).

Peyğəmbərin xanımları ilə əlaqədar ayə:

Ey peyğəmbərin xanımları! Sizdən hansı biriniz açıq-aşkar bir həyasızlıq [çirkin iş, günah] etsə, onun üçün o əzab [əl-əzab] ikiqat olar (Əl-Əhzab, 33/30).

Təbii ki, peyğəmbərin xanımları evlidir; onların əri peyğəmbər əleyhissəlamdır. Onlara verilən cəza da dözülməsi mümkün olan bir cəza olmalıdır. Ölüm cəzasının isə iki qatı olmur, lakin 100 çubuq cəzası ikiqat ola bilər.

(Zinaya yaklaşmayın! O; hayasızlık, çirkin, aşağı bir iş, kötü bir yoldur.) [İsra 32]

(Müminlere söyle, harama bakmasınlar ve avret yerlerini haramdan korusunlar!) [Nur 31, 32]

(Müminler, namazlarını huşu içinde kılar, boş, lüzumsuz şeylerden yüz çevirir, zekatlarını verir, iffetlerini korur, emanet ve ahidlerine riayet ederler.) [Müminun 1-8]

(Fuhşun açığına da, gizlisine de yaklaşmayın!) [Enam 151]
Buradaki yaklaşmayın demek, zinaya götürecek sebeplerden, hareket ve işlerden sakının, yabancı kadınları düşünmeyin, onlarla konuşmayın, onların seslerini dinlemeyin, onlara bakmayın, onlarla tokalaşmayın demektir.

Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Allah indinde zinadan büyük günah yoktur.) [R. Nasıhin]

(Sizin için en çok korktuğum şey zinadır.) [Taberani]

(Zina etmeyin, kadınlarınızın cazibesi [güzelliği, çekiciliği, albenisi] ve sevgisi gider, soğukluk başlar.) [İ. Neccar]

(Rüyamda, heladaki necaset gibi pis kokan kimseler gördüm. Sonradan bunların zina edenler olduğunu öğrendim.) [İ.Hibban]

(Zina fakirliğe yol açar.) [Beyheki]

(Gençliğini zinadan koruyan [mümin] Cennete girer.) [Beyheki]

(Bir kadın, beş vakit namazını kılar, namusunu korur, kocası ile iyi geçinirse, dilediği kapıdan Cennete girer.) [İbni Hibban]

(Bir yerde, zina ve riba çoğalırsa, o yerin halkı, belaya maruz kalır.) [Hakim]

(Zina fakirlik getirir.) [Buhari]

(Zinaya devam eden, putperest gibidir.) [Harâiti]

(Zina edenin yüzü Cehennemde ateşle yanar.) [Taberani]

(Yedi kat gök ve yer, zina eden ihtiyarlara devamlı lanet eder.) [Bezzar]

(Zina edenlerin avretlerinin kokusu, bütün Cehennem halkına eza verir.) [Bezzar]

(Kötü kadınlar, çoğalıp, zina toplum içinde yayılırsa, halk, daha önce görülmemiş bulaşıcı hastalıklara maruz kalır) [Beyheki]

(Bir facire [kötü] kadının fücuru [kötülüğü] bin erkeğin fücuru gibi ve bir iyi kadının iyiliği, yetmiş sıddıkın iyiliği gibidir.) [Ebu Nuaym]

(Siz iffetli olursanız, kadınlarınız da iffetli olur.) [Hakim]

(Namusunuzu koruyun, zina etmeyin! Namusunu koruyana Cennet vardır.) [Hakim]

(Kötülükten korunmak için, nikahlı yaşayın ve iffetli olun!) [İbni Asakir]

(Onun bunun karısını, kızını ayartan bizden değildir.) [İ. Ahmed]

(Zina eden, aynı şeye maruz kalır.) [İ.Neccar]
["Çalma elin kapısını, çalarlar kapını", "Eden bulur" denmiştir

Kadına, şehvetle bakanın, gözlerine erimiş kurşun dökülüp, Cehenneme atılır.) [M. Enhür]

(Gözlerin zinası harama bakmak, kulakların zinası zinaya götürecek sözleri dinlemek, dilin zinası zinaya sebep olacak sözleri konuşmak, ellerin zinası namahremi tutmak, ayakların zinası günah olan yerlere gitmektir.) [Buhari]

(Azab-ı İlahiden korkarak, başını yabancı kadından çevirene, Allahü teâlâ ibadetin tadını duyurur.) [Hakim]

(Harama bakmayan gözler, Cehennem ateşi görmez.) [İsfehani]

(Komşu kadına, arkadaş hanımına şehvet ile bakmak, yabancı kadına bakmaktan on kat daha günahtır. Evli kadınlara bakmak, kızlara bakmaktan bin kat daha günahtır. Zina günahları da böyledir.) [Taberani]

(Avret yerini açana, başkasının avret yerine bakana Allah lanet etsin!) [Beyheki]

(Kadının yüzünden ve iki eli ayasından başka bütün bedeni avrettir.) [M. Enhür]

(Ey kadınlar, ancak mahreminiz olan erkeklerle konuşun, mahreminiz olmayanlarla konuşmayın!) [İbni Said] (Ramuz’un 469. sayfasında yazılıdır.)

(Elbette ben kadınlarla tokalaşmam.) [Nesai, İbni Mace, Taberani]

(Yemin ederim ki, kişinin başına demirden bir şişin, bir çivinin çakılması, yabancı bir kadına dokunmasından daha hafif kalır.) [Taberani]

(Kadınlarla bir arada yalnız kalmaktan sakının. Allahü teâlâya yemin ederim ki, bir kişi bir kadınla yalnız kalınca, aralarına şeytan girer. Bir kimsenin çamurlu bir domuzla sıkışmış durumda olması, o kimse için kendine helâl olmayan bir kadına dokunmasından daha hafif kalır.) [Taberani]

Hazret-i Âişe validemiz buyurdu ki:
(Peygamber efendimiz, kendisine helâl olan kadınlardan başka, hiçbir kadınla tokalaşmadı.) [Buhari, Müslim]

Kadınların, Kur'an-ı kerim, mevlid, ilahi okuyarak seslerini erkeklere duyurmaları haramdır. [Hoparlör, radyo ve TV ile duyurmaları ise mekruh olur.] (Tergibüssalat, Hadika)

Heqiqeten şükür ve terif yalnız Allaha mexsusdur! Biz Ona hemd edirik, Onu kömeye çağırırıq, Ondan bağışlan­ma ve bizi doğru yola yöneltmeyi dileyirik, nefs­­lerimizin şerin­den ve pis emel­­­lerimiz­den qorunmaq üçün yalnız Ona penah apa­rı­rıq. Allah kime hidayet vererse o, doğru yolda olar, kimi azdırarsa onu doğru yo­la yönelden tapılmaz. Men şahidlik edirem ki, Allahdan başqa ibadete haqqı olan mebud yoxdur, Onun şeri­ki yoxdur ve şahidlik edirem ki, Muhemmed Onun qulu ve elçisi­dir.

«Ey iman getirenler! Allahdan lazımınca qorxun ve ancaq müselman olduğunuz halda ölün!» «Ali İmran» suresi, 102.
«Ey insanlar! Sizi tek bir şexsden [Ademden] xelq eden, ondan da onun üçün zövce [Hevvanı] yaradan ve onlardan da bir çox kişi ve qadın­ [töredib yer üzüne] yayan Rebbi­niz­­den qorxun! Adı ile bir-birinizden [cürbe­cür şeyler] istediyiniz Allahdan qorxun ve qohumluq elaqelerini kes­mekden [hezer edin]! Heqiqeten, Allah si­ze nezaret edendir!» «en-Nisa» suresi, 1.
«Ey iman getirenler! Allahdan qorxun ve doğru söz söyleyin! [Eger bele et­se­­niz] Allah emellerinizi islah eder ve günah­larınızı bağışlayar. Her kes Allaha ve Onun elçisine itaet etse, böyük bir seadete nail olar». «el-Ehzab» suresi, 70-71.
Eziz oxucular, dinde vacib olan bezi meseleleri size xatırlatmaq, özünün de xeberi olmadan yavaş-yavaş şeytanın dalınca addım-addım geden soydaşlarımızı gözleyen tehlükelerden hamınızı xeberdar etmek meqsedi ile bu risaleni yazmaq qerarına geldik. Bu defeki mövzumuz indiki dövrümüzde evvelki vaxtlara nisbeten daha da aktuallaşan, tarixde sayı bize melum olmayan qeder cemiyyetleri daxilden sarsıdıb mehv eden bir mesele barede olacaq. Size olan bu defeki müracietimizle milletimiz, dövletimiz, cemiyyetimiz en nehayet ve en esası müselman ümmetimiz üçün dehşetli silahlardan da qorxulu olan exlaqsızlıqdan ve zinakarlıqdan söhbet açacaq, bu emelin törede bileceyi fesadlar haqqında sizi bir daha melumatlandıracağıq. Hemişe olduğu kimi bu defe de toxunduğumuz problemin meydana gelme sebeblerini ortaya qoyacaq ve onun aradan qaldırılması yollarını sizlere çatdıracağıq. Hemişe olduğu kimi bu risalede de meselelere subyektiv deyil, yalnız Quran ayeleri ve Peyğemberimizden sellallahu aleyhi ve sellem bize gelib catan delillerle cavab verilecekdir. Hesab edirik ki, bu risalede yazılanların bizim şexsi fikrimiz deyil, hamımızı Yaradanın emr ve tövsiyeleri olduğunu nezere alıb onları qulaq ardına vurmayacaq, hamılıqla birlikde bele pis emellerle mübarize aparmağa qalxacağıq; yalnız bir meqsedle - Uca Allahın razılığını qazanmaq namine. Beli, yalnız Allahın razılığını qazanmaq. Ve bu yazını yazmaqda yene de kömeyi Ondan dileyirik

Zina etmeyin ne cür çirkin bir iş olduğunu Peyğemberimizden sellallahu aleyhi ve sellem bize gelib çatan bir hedisden de görmek olar. «Qureyşli bir genc Peyğemberin sellallahu aleyhi ve sellem yanına gelib dedi: «Ey Allahın elçisi, izn ver zina edim». Sehabeler ona yaxınlaşıb, sus-sus deyerek kenara çekdiler. Peyğember sellallahu aleyhi ve sellem dedi: «Yaxın gel!» O yaxına geldikde Peyğember sellallahu aleyhi ve sellem dedi:

– Öz anana reva bilersen?

– Allaha and olsun ki, yox. Allah meni sene feda etsin!

– Hemçinin insanlar da öz analarına bunu reva bilmirler. Bunu öz qızına isteyersen?

– Allaha and olsun ki, yox. Ey Allahın elçisi Allah meni sene feda etsin!

– Hemçinin insanlar bunu öz qızlarına istemezler. Bunu öz bacın üçün isteyersen?

– Allaha and olsun ki, yox. Ey Allahın elçisi Allah meni sene feda etsin!

– Hemçinin insanlar bunu öz bacıları üçün istemezler. Bunu öz bibin üçün isteyersen?

– Allaha and olsun ki, yox. Ey Allahın elçisi Allah meni sene feda etsin!

– Hemçinin insanlar da öz bibilerine bunu istemezler. Bunu öz xalan üçün isteyersen?

– Allaha and olsun ki, yox. Ey Allahın elçisi Allah meni sene feda etsin!

– Hemçinin insanlar da bunu öz xalaları üçün istemezler.

Peyğember sellallahu aleyhi ve sellem elini onun çiynine qoyub dedi: «Allahım, Onun günahını bağışla, qelbini temizle ve ismetini qoru!»

Bu hadiseden sonra o genc heç bir şeye (zinaya) meyl etmedi». Ehmed «Musned» 5/256; «Mecmeuz-Zevaid» 1/129; Silisile, 370.

Diqqet edin, bu hedisde düşünen insanlar üçün kifayet qeder ibretler vardır. Her şeyden önce sevimli Peyğemberimizin sellallahu aleyhi ve sellem başa salma üslubu, hikmeti ve mövzu haqqında açıq danışması diqqeti celb edir. Bu an o esebileşmir ve çox mülayimdir. Onun izahına gelince ise Rasulullah sellallahu aleyhi ve sellem zina etmek isteyen insanlara her şeyden önce öz yaxınlarını gözünün qabağına getirmesini demekle onları töretmek istedikleri emellerden çekindirir.

Yaxşı, bir halda ki, insan özü de anlayır ki, bu emele Uca Allah ve Onun Resulu sellallahu aleyhi ve sellem icaze vermemişdir, bes onda onu bu işe ceken nedir? Ne üçün insan halal olan heyat yoldaşı ile qane olmayıb, haram işlere de baş vurur? İsterdik ki, bu suala bir qeder etraflı cavab verek.
Zina etmek her şeyden önce insan nefsinin bir telabatıdır. Yeni, insandakı nefs onu şeytanın diqtesi ile halal olanla (heyat yoldaşı ile) kifayetlenmeyib, zinaya sövq edir. Bu zaman şeytan hemin insanın dinsizliyi ve ya dini elminin zeifliyinden, tüğyan etdiyi cemiyyetin ve oradakı bezi insanların azğınlığından da istifade edir. Yeni şeytan insanı yoldan çıxartmaq üçün öz dostlarından lazımınca yararlanır. Zina üçün kifayet qeder zemin olduğunu gören ve nefsinin qulu olan insan ondan yayına bilmir. Demeli, zinaya sebeb insandakı nefs ve bunun üçün yaradılan şeraitdir. Bunların her ikisi ise, yeni nefsin xarablığı ve zina mühitinin insanlar terefinden formalaşdırılması inamsızlıq ve ya Allah qorxusunun lazımınca olmamasından ireli gelir. Meselen, ailede dünyaya gelen uşaq sözsüz ki, daim qayğı ile ehate olunur. Bu zaman valideynle övlad arasında olan ünsiyyetde ona Allah qorxusu, Yaradana sevgi, Onun emrlerine itaet uşağın seviyyesine uyğun çatdırılması evezine yeni neslin davamçısına fani dünyanın sevgisi, eylenmek, kişilerin qarşısında reqs etmek, qız uşaqalarına ise bezilerinin geyindikleri abırsız geyimlerin kiçik variantı geyindirilir ve s. buna benzer hallar müşahide olunur. En dehşetlisi ise bu işler o qeder sevinerek, şadlanaraq heyata keçirilir ki, sanki gelecekde böyüyecek uşağı bu qeyd edilenler xoşbext edecekdir. Eger bele valideynler Axiret heyatına inansaydılar, himayesinde olanlara göre sorğu-suala çekileceklerine şübhe etmeseydiler, sözsüz ki, onlar doğulan körpelerine Allahı razı salan emelleri telqin ederdiler. Pey­ğember sellallahu aleyhi ve sellem demişdir: «Hamınız himayeçisiniz ve hamınız himayeniz altında olanlara göre mesuliyyet daşıyırsınız!» Muslim, 4701. Bunu möminlerin sevimlisi Eli ibn Ebu Talib radiyallahu anhu tesdiqlemiş ve Uca Allahın: «Ey iman getirenler! Özünüzü ve ailenizi yanacağı insanlardan ve daşlardan olan Oddan qoruyun!» («et-Tehrim», 6.) ayesinin tefsirinde bele söylemişdir: «Özünüzü ve ailenizi yaxşı işler görmeye tehrik edin ve onları terbiyelendirin» «ed-Durrul-Mensur», 6/244.
Gelin görek biz bu cür menalı kelamlardan ne cür ders alır, onlara ne cür emel edirik? Bir çoxları özleri ile beraber uşaqlarını da ucuz ve seviyyesiz teleserial seyriçilerine çevirir, bezileri de o qeder “qabaqgören” olur ki, övladlarını seherden axşamadek ders oxumaq, gelecek üçün gözel mütexessis olmaq kimi ümde vezifenin dalınca düşmesi evezine gözellik müsabiqeleri ve başqa bu kimi dinimize ve exlaqımıza zidd sahelerin mütexessisine çevrilmelerine revac verirler. Yaxşı, deyek ki, indiki cavanlar qeyret ve namus, baş ucalığı üstünde hetta qan tökmekden bele çekinmeyen dede-babalarımızın dövrünü görmeyibler. Bes sen nece, sene deyirem, ey özünü ağsaqqal, dünya görmüş sayan soydaşım, bes sen nece, sen ki, o dövrü görmüsen. Meger sen bilmeyirsen ki, qızın, xanımın, dünya qeder malı olsa bele eger qayğısında durduğu ailesi olmazsa, o qadın özünü heç vaxt xöşbext saymayacaqdır. Sen bunu bilmeyirsen meger? Meger bu gün bezi müğennilerin exlaqsız geyimleri, sehnede gördükleri “böyük” işler neticede ailelerin dağılmasına sebeb olmurmu? Axı bunların hamısı xalqın gözü qabağındadır. Sen bunumu arzulayırsan öz körpe qız balana? Buna şerait yaradanların vay halına! Yeni siz düşünürsüz ki, bu milletin istedadlı hekimden, müellimden, mühendisden, memardan, ziyalıdan çox bu cür müğenniyemi ehtiyacı var? Eger eledirse onda ne üçün xestelendiyiniz zaman xarici dövletlere, ecnebi hekimlere üz tutursunuz? Ele ise ne üçün her hansısa bir mürekkeb şehersalma işleri üçün kenardan mütexessis getirirsiniz? Son anda taleleri onu-bunu eylendirmekle keçecek qızların müsabiqelerini keçirmek evezine pullarınızı tehsilin adı çekilen sahelerine yöneltseniz pis olarmı?
Qayıdıram fikrimin evveline ki, bele veriliş ve müsabiqeler, genclerin hedden artıq eylenceye celb olunması bize yaxşı heç ne ved etmir. Bu gün bu cılız ve bayağı tesirler cemiyyet üçün gözel mütexessis evezine şou eqideli, teleserial tesirli insanlar formalaşdırır. İndi ise diqqetinize insanların en xeyirlisi olan Peyğemberimizin sellallahu aleyhi ve sellem qadın exlaqı, kişi qeyreti baresinde dediyi gözel kelamları çatdırıram. Pey­ğember sellallahu aleyhi ve sellem demişdir:
«En yaxşı qadın o qadındır ki, eri ona nezer saldıqda sevinsin, buyurduqda itaet etsin, erinin xoşuna gelmeyen işleri görmekle, habele onun malını lazımsız yere serf etmekle ona asi olmasın!» «Silsiletul-Ehadisis-Sehihe», 1838.
«Qadınlarınızın en xeyirlisi erini seven, ondan dünyaya uşaq getiren, erine gözel terzde teselli veren, Allahdan qorxan qadındır. Onların en yaramazı ise exlaqsız geyinen ve xülyalara dalandır!» «Silsiletul-Ehadisis-Sehihe», 1849.

«Sizi yollarda oturmaqdan çekindirirem». Sehabeler dediler: «Ey Allahın elçisi, bizim başqa duracaq yerimiz yoxdur. Biz orada oturub sadece söhbet edirik». Peyğember sellallahu aleyhi ve sellem dedi: «Madam ki, sizler üçün oralarda oturmaq zeruridir, onda yolun haqqını ödeyin». Sehabeler dediler: «Ey Allahın elçisi yolun haqqı nedir?» O dedi: «Gözleri aşağı dikmek (namehreme baxmamaq), eziyyet vermemek, salamı almaq, yaxşılıqları emr etmek ve pisliklerden çekindirmek». el-Buxari, 5/2300.
«Allah Öz kölgesinden başqa heç bir kölgenin olmayacağı bir günde yeddi sinif insanı Öz kölgesi altında kölgelendirecekdir: Edaletli rehber, Rebbine ibadet etmekle böyüyen cavan, qelbi mescidlere bağlı olan kişi, Allah xatirine bir-birini seven, buna göre birleşen ve ayrılan iki kişi, gözel ve zadegan qadın terefinden (zinaya) celb edildikde, «men Allahdan qorxuram!» deyen kişi, sağ eli ile verdiyi sedeqeni sol elinden gizleden kişi ve xelvetde Allahı yad edib göz yaşı axıdan kişi». el-Buxari, 1357; Muslim, 1031.
Eziz oxucu, bax bize bele eqideli qızlar ve oğlanlar gerekdir. Bu gün bütün cemiyyetin her addımda zinaya devet olunması çox tehlükelidir. Zinakarlıq o qeder yayılmışdır ki, hetta bezileri öz qonşusuna bele etibar etmirler. Halbuki, dede-babalarımız qonşunu özüne destek hesab etmiş ve onu aile üzvlerinden ayırmamışlar. Qonşunun xeyaneti baresinde Peyğember sellallahu aleyhi ve sellem bele buyurub: «Vallahi iman getirmiş olmaz! Vallahi iman getirmiş olmaz! Vallahi iman getirmiş olmaz!» Ondan: «Kim, ya Rasulullah?”- deye soruşdular. O dedi: «O kimse ki, qonşusu onun şerinden (dili ve emeli ile ona eziyyet vermeyeceyinden) emin deyil». el-Buxari, 6016.
«Qonşusu şerinden emin olmayan kimse Cennete daxil olmaz». Muslim, 1/68.
«Zina baresinde ne deye bilersiniz?» Sehabeler dediler: «Haramdır! Bunu Allah ve Onun elçisi haram etmişdir ve o, Qiyamet gününe qeder haramdır!» Peyğember sellallahu aleyhi ve sellem dedi: «Kişinin on qadınla zina etmesi (günah baxımından) onun üçün qonşusunun qadını ile zina etmesinden daha yüngüldür. Bes oğurluq baresinde ne deye bilersiniz?» Sehabeler dediler: «Haramdır! Bunu Allah ve Onun elçisi haram etmişdir ve o, Qiyamet gününe qeder haramdır!» O dedi: «Kişinin on evden oğurluq etmesi (günah baxımından) onun üçün qonşusunun evinden oğurluq etmesinden daha yüngüldür». Ehmed «Musned», 6/8.