La İlahe İllallah'ın manası:

Tek ilah'tan başka kulluk edilecek başka bir ilah yoktur. O tek olan ilah da, şeriki olmayan Yüce Allah'tır. Çünkü ibadete layık olan, ancak O'dur.

Bu kelimenin gereği, Allah'ın (c.c.) dışındaki bütün sahte ilahları reddetmektir.

Zira Allah (c.c.) dışındaki mabutların ilahlık iddiası batıldır. Çünkü O'ndan başka bir şey ibadete (dua edilmeye, emir ve yasak koymaya, nizam tespit etmeye) layık değildir.

Uluhiyetin başkaları için reddedilmesi, ilahlığı sadece ortağı olmayan Allah'a (c.c.) ait kılmayı ve O'nun yanında ikinci bir ilah edinmemeyi gerektirir.

Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:

"Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi şirk (ortak) koşmayın..." (Nisa: 4/36)

Bütün rasullerin kavimlerini davet ettikleri söz şudur:

"...Ey kavmim! Allah'a kulluk edin. Sizin O'ndan başka ilahınız yoktur..." (A'raf: 7/59)

İbn-i Receb (Allah ona rahmet eylesin) şöyle demiştir:

"İlah; yüceliğiyle, aşk ve muhabbetiyle korku ve ümidiyle kendisine güvenilen, tevekkül edilip dayanılarak kendisinden istenilen, kendisine dua ve yakarışta bulunulan, itaat edilip isyan edilmeyendir. Tüm bunlar ancak aziz ve celil olan yüce Allah'a yaraşır."

Xahish edirem, islam ve quran hagginda genish melumati olan qardash ve bacilarimiz ashaghidaki link uzre "Qurani Kerim" ile "Incilin" müqayisəsinə həsr olunmuş forumda öz cavablarını bildirsinlər.
Forumda "Qurani-kərim"də yazılanlar geniş şəkildə təhrif olunur.

Forum rus dilindədir.

http://www.evangelie.ru/forum/t7923.html

Hamınıza qabaqcadan təşəkkür edirəm.

Salam Aleykum.

Linkə görə təşəkkür edirəm. İnşallah, vaxt edib mütləq oxuyacağam.

Allah razı olsun.

Vəs-səlamu Aleykum və rəhmətullah.

Bu kəlimə hər iki hissəsi ilə, yəni inkar mənasında olan (Lə iləhə) və isbat mənasında olan (illəllah) kəliməsi uca Allahın təkliyinə dəlalət edir. İkinci cümlə isə Məhəmmədin – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – Elçi olmasına dəlalət edir. (Bütün bunları hansı kitabda tapa bilərəm? Bunlar Allahın kitabında və Peyğəmbərin – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – hədislərində olsa da bu iki hissədən ibarət sözü başqa hansı kitabda tapmaq olar? (Bu cümlələri başa düşə bilmirəm).

Cavab: İslamın birinci rüknü hər iki hissəsi ilə Quran Kərimin bir çox yerlərində varid olmuşdur. Buna bir neçə misal gətirmək olar.

Uca Allah buyurur: “Allahdan başqa heç bir ilah yoxdur. Əbədidir, qəyyümdür”.
[əl-Bəqərə 2:255]

Digər bir ayədə isə Allah Təal belə buyurur: “Bil ki, Allahdan başqa heç bir ilah yoxdur”. [Məhəmməd 47:19]

“O Allah Rəbbinizdir! Ondan başqa heç bir ilah yoxdur. Hər şeyi yaradan Odur”. [əl-Ənam 6:102]

İkinci hissəyə dəlil olaraq misal kimi növbəti ayələri göstərmək olar.

“Muhəmməd Allahın Peyğəmbəridir. Onunla birlikdə olanlar kafirlərə qarşı sərt, bir-birinə isə mərhəmətlidirlər”. [əl-Fəth 48:29]

“Muhəmməd ancaq bir peyğəmbərdir. Ondan əvvəl də peyğəmbərlər gəlib-getmişlər”. [Ali İmran 3:144]

Sünnədən dəlil isə İmam Buxari və İmam Müslimin hər ikisinin “Səhih” əsərlərində İbn Ömərdən–Allah hər ikisindən də razı olsun – rəvayət etdiyi bu hədisdir: “Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – demişdir: 'İslam beş əsas üzərində qurulmuşdur: Allahdan başqa ibadətə layiq məbud olamamasına və Məhəmmədin Onun elçisi olmasına şahidlik etmək, namaz qılıb zəkat vermək, Allahın evinə həcc edib Ramazan ayında oruc tutmaq”.

İmam Müslimin Ömərdən rəvayət etdiyi hədisdə deyilir: “Bir gün Peyğəmbərin – ona Allahın salavatı və salamı olsun – yanında oturmuşduq. Birdən bəmbəyaz paltarlı, qap-qara saçlı bir kişi içəri daxil oldu. O, səfərdən gələnə oxşamasa da bizdən heç kim onu tanımırdı. O gəlib Peyğəmbərin – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – qarşısında oturdu və dizlərini Peyğəmbərin dizlərinə söykəyib əllərini dizlərinin üzərinə qoydu və dedi: “Ey Məhəmməd! Mənə İslam haqqında xəbər ver!” Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – dedi: “İslam Allahdan başqa ibadətə layiq tanrının olmadığına və Məhəmmədin onun elçisi olduğuna şahidlik etmək, namaz qılıb zəkat vermək və Ramazan ayında oruc tutub imkanın olduqda Allahın evinə həcc etməkdir.” O dedi: “Doğru dedin.” Biz onun soruşub təsdiqləməsinə təəccübləndik.

Sonra o dedi: “Mənə iman haqqına xəbər ver.” Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – dedi ki, Allaha, mələklərə, kitablara, elçilərə, axirət gününə və qədərə onun xeyrinə və şərinə iman gətirməkdir. O dedi: “Doğru dedin. Mənə ehsan haqqında xəbər ver.” Dedi ki, Allaha Onu görürmüş kimi ibadət et və bil ki, sən Onu görməsən də O səni görür. O dedi: “Doğru dedin.

Mənə qiyamət günü haqqında xəbər ver.” Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – bunun cavabında dedi: “Soruşulan bu haqda heç də soruşandan artıq bilmir.” O dedi: “Onda mənə onun əlamətləri haqqında xəbər ver.” Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – dedi: “Kənizin öz ağasını doğması və ayaq yalın, paltarsız kasıb qoyun otaranların (çobanların) hündür binalar tikməkdə bir-birləri ilə yarışması”. Sonra həmin şəxs çıxıb getdi. Bir neçə gündən sonra Peyğəmbər –Ona Allahın salavatı və salamı olsun – dedi: “Ay Ömər! Sual verənin kim olduğunu bildinmi?” Dedim ki, Allah və Rəsulu daha yaxşı bilər. Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – dedi: “O Cəbaryıl idi. Sizə dininizi öyrətməyə gəlmişdi”.

Buxari və Müslim “Səhih” əsərlərində Übadə ibn Samitdən – Allah ondan razı olsun – rəvayət etdiyi hədisdə Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – buyurmuşdur: “Kim Allahdan başqa ibadətə layiq ilahın olmadığına və Məhəmmədin Allahın qulu və rəsulu olduğuna, İsanın Allahın qulu və rəsulu, Məryəmə çatdırdığı bir söz və Onun tərəfindən olan bir ruh olmasına, Cənnət və Cəhənnəmin haqq (həqiqət) olmasına şahidlik edərsə Allah onu etdiyi əmələ müvafiq şəkildə Cənnətə daxil edər”.

İmam Buxarinin “Səhih” əsərində Ənəsdən –Allah ondan razı olsun – rəvayət etdiyi hədisdə Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – belə demişdir: “Mənə əmr olundu ki, insanlar Allahdan başqa ibadətə layiq ilah yoxdur deyənə qədər onlarla vuruşum. Əgər bunu deyib bizim qıldığımız namazı qılar, qibləmizə dönər və kəsdiyimizdən kəsərsə (yeyər), qanı və malı, haqqı istisna olmaqla, bizə haram olar. Onları hesaba çəkmək isə Allaha aiddir”.

Buxari və Müslimin hər birinin “Səhih” əsərlərində Ütbəndən – Allah ondan razı olsun – rəvayət etdikləri hədisdə isə Peyğəmbər – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – demişdir: “Allah Onun razılığını qazanmaq üçün Lə iləhə illəllah deyəni Cəhənnəmə haram etmişdir”.

Alimlər bu və buna bənzər hədisləri növbəti şəkildə izah etmişlər:

'Kəlmeyi şəhadəti deyib onun haqlarına, yəni fərz əməllərinə riayət edən, haramlardan çəkinərək ibadətləri sırf Allah üçün edəni Allah birbaşa Cənnətə daxil edəcək. Amma şirkdən başqa günahlara batan və bunlardan tövbə etməyərək vəfat edən şəxs Allahın istəyi altında olacaq. Yəni, istəsə günahkar bəndəsini bağışlayıb etdiyi əməllərə uyğun Cənnətə salar və ya etdiyi günahlara müvafiq şəkildə cəzalandlrdıqdan sonra Cənnətə daxil edər. Bu haqda Peyğəmbərimizdən – Ona Allahın salavatı və salamı olsun – mütəvatir olaraq hədislər varid olmuşdur. Quranın ayələri kimi Sünnə də biri-birini izah edir.

Uca Allah buyurmuşdur: “Şübhə yoxdur ki, Allah Özünə şərik qoşanları əvf etməz, amma istədiyi şəxsin bundan başqa olan günahlarını bağışlar”. [ən-Nisa 4:48]

Bu ayə tövbə etməyənlər haqqındadır. Uca Allahın “De: “Ey Mənim (günah törətməklə) özlərinə zülm etməkdə həddi aşmış bəndələrim! Allahın rəhmindən ümidsiz olmayın. Allah bütün günahları bağışlayar” [əz-Zümər 39:53] ayəsi isə bütün alimlərin yekdil rəyinə əsasən tövbə edənlər haqqındadır. Bu həm də Əhli Sünnə və Camaatın; Peyğəmbərin əshabələri, onların ardıcılları olan iman və elm sahibləri, o cümlədən dörd məzhəb alimlərinin və onların davamçılarının məzhəbidir.

Allah müvəffəq etsin! Peyğəmbərimiz Məhəmmədə, onun ailəsinə və əshabələrinə Allahın salavatı və salamı olsun!

Rəis: Əbdüləziz ibn Abdulla ibn Bəz.
Rəis müavini: Əbdürrəzzaq əl-Əfifi.
Üzv Abdulla ibn Ğudeyyan.

“Göyləri, yeri və onların arasındakıları altı gündə yaradan, sonra da Ərşə ucalan Allahdır. Sizin Ondan başqa nə bir haminiz, nə də bir şəfaətçiniz vardır. Məgər düşünərək ibrət götürməyəcəksiniz?” [Səcdə 32:4]

Allah Təala buyurur: “Şübhəsiz ki, Rəbbiniz göyləri və yeri altı gündə yaradan, sonra da Ərşə ucalan Allahdır. İşləri yoluna qoyan Odur.” [Yunus 10:3]

“Gözəl söz Ona tərəf yüksəlir və onu ucaldan yaxşı əməldir.” [Fatir 35:10]

“Əvvəl də, Axır da, Zahir də, Batin də Odur.” [əl-Hədid 57:3]

Peyğəmbər (Ona Allahın salavatı və salamı olsun) demişdir: “Sən Zahirsən və Səndən uca heç bir şey yoxdur…”

Bu mənada ayə və hədislər çoxdur. Bununla belə Allah Sübhənahu bizə xəbər verir ki, harda olurlarsa-olsunlar O hər zaman qulları ilə bərabərdir:

“Məgər Allahın göylərdə və yerdə olan hər şeyi bildiyini görmürsən? Üç nəfərin arasında gedən elə bir xəlvəti söhbət yoxdur ki, (onların) dördüncüsü, beş nəfərin də altıncısı O olmasın. İstər bundan az, istərsə də çox olsunlar – harada olursa olsunlar, (Allah) onların yanındadır.” [əl-Mücadilə 58:7]

Allah Təala Ərşin üzərində istiva etməsi ilə qulları ilə birgə (məiyyət) olmasını bir ayədə cəm edərək bildirir:

“Göyləri və yeri altı gündə yaradan, sonra da Ərşə ucalan Odur. O, yerə girəni də, oradan çıxanı da, göydən enəni də, oraya qalxanı da bilir. Siz harada olsanız belə, O sizinlədir.” [əl-Hədid 57:4]

Allah təalanın bizimlə birgə olması Onun Öz məxluqları ilə qarışdığı (və yaxud onların arasında olduğu) mənasına gəlmir; Əksinə, O qulları ilə Öz elmi ilə bərabərdir. O, Ərşinin yuxarısındadır və qullarının etdiklərindən Ona heç bir şey gizli qalmır.

“Biz ona şah damarından da yaxınıq.” [Qaf 50:16] ayəsi barədə təfsir alimlərinin əksəriyyəti bildirmişdirlər ki, bu ayədə qəsd olunan məna insanların əməllərini yazmaqla vəzifələndirilən mələkləri ilə Allah Sübhənahu və təalanın yaxın olmasıdır.

Digər alimlər isə ayədən qəsd olunan mənanın Allahın Öz elmi ilə qullarına yaxın olduğu deyə təfsir etmişdirlər. Necə ki, Allah Təalanın qulları ilə bərabər olduğunu Onun Elmi ilə olduğunu söyləmişdirlər.

Bu Əhli Sünnə vəl Camaatın məzhəbidir. Allahın Öz məxluqlarından Uca və həmçinin Öz qulları ilə bərabər olduğunu təsdiq edirlər, Allah Təalanın Öz məxluqları arasında olmaqdan (hülul etməsindən) tənzih edirlər, uzaq tuturlar. Cəhmiyyə və onların ardıcılları kimi Allah Təalanın bütün ilahi sifətlərini inkar edənlərə gəldikdə, onlar Allah Təalanın Zatı ilə məxluqlarından yuxarı olduğunu və Ərşə istiva etdiyini inkar edirlər və deyirlər ki, Allah Öz Zatı ilə hər yerdədir. Allahdan müsəlmanları doğru-dürüst yola yönəltməyini diləyirik.

Şeyx Abdürrəhman Bərak

Muhammad Saleh əlMunəccid

Eyni zamanda bu kəlimə inkar və təsdiq ifadə edir.

“Lə iləhə illəllah” Allahdan başqalarına edilən bütün ibadətlərin inkar edilməsidir.

“İllə Allah” heç bir şərik olmadan, şərik qoşmadan ibadətin hamısının Allah üçün təsdiq olunmasıdır.

“Muhəmmədun rəsulullah” ifadəsinin mənasına gəldikdə, bunun mənası Muhəmməd sallallahu aleyhi və səlləmin gətirdiyini təsdiq etmək, ona iman gətirmək və söz, əməl, etiqadla buna sadiq olmaq, buna qarşı olan hər bir şeydən çəkinmək, istər sözdə, əməldə, istərsə də niyyətdə olsun...Digər sözlə, onun sallallahu aleyhi və səlləm əmr etdiklərinə tabe olmaq və onun söylədiklərinə, nəql etdiklərinə iman gətirmək, onun qadağan etdiklərindən, inkar etdiklərindən çəkinmək, Allaha yalnız onun əmr etdiyi şəkildə ibadət etmək.

Və sallallahu və səllim alə nəbiyyinə Muhəmmədin və əlihi və səhbih. (Allahın salamı və salavatı peyğəmbərimiz Muhəmmədin sallallahu aleyhi və səlləm və onu ailəsinin, səhabələrinin üzərinə olsun.)

Muhammad Saleh əlMunəccid

1. Rububiyyə tovhidində. Uca Allah buyurur: "Həmd olsun aləmlərin Rəbbi Allaha" (əl-Fatihə, 2). Digər bir ayədə buyurur: "Göyləri və yeri Yaradan, mələkləri iki, üç və dörd qanadlı elçilər edən Allaha həmd olsun!" (əl-Fatir, 1).

2. Uluhiyyə tovhidində. Uca Allah buyurur: "De: “Özünə heç bir övlad götürməyən, mülkündə heç bir şəriki olmayan, aciz qalmamaqdan ötrü Özünə
kömək edəcək heç bir dosta möhtac olmayan Allaha həmd olsun!” Onu tərifləyərək Uca tut" (əl-İsra, 111). Həmçinin bu ayə üçüncü növədə dəlildir.

3. Ad və sifətlər tovhidində. Uca Allah buyurur: "Qüdrət sahibi olan Rəbbin pakdır, müşriklərin Ona aid etdikləri sifətlərdən uzaqdır" (əs-Saffat, 180).

4. Kovni qədərində. “Beləliklə də zalım camaatın kökü kəsildi. Həmd olsun aləmlərin Rəbbi Allaha” (əl-Ənam, 45).

5. Şərii qədərində. Uca Allah buyurur: "Kitabı Öz quluna nazil edən və onda heç bir nöqsana yol verməyən Allaha həmd olsun!". (əl-Kəhf,1). Digər bir ayədə buyurur: "Onların arasında ədalətlə hökm veriləcək və onlara haqsızlıq edilməyəcəkdir" (əz-Zumər, 69).

- İslamdan əvvəl olmuş dinlərdən gələn xəbərlər üç qismə bölünür. 1. Quran və sünnəyə müvafiq olanlar. Bu növdən olan xəbərləri təqdir edirik. 2. Quran və sünnəyə zid olan xəbərlər. Bu növdən olan xəbərlər şəriətə zid olduğu üçün inkar edirik. 3. O xəbərlər ki, Quran və sünnə təsdiq etməsədə inkar etmir. Bu növdən olan xəbərləri nə təsdiq edirik, nə də ki inkar edirik.

- Varlı şükr edən əfzəldir, yoxsa kasıb səbr edən? Bu məsələdə alimlər ixtilaf etmişlər. Düzgün rəy odur ki, şükr edən varlı səbr edən kasıbdan daha əfzəldir.

- Seçim arasında qaldıqda şəriət ilk olaraq nəyi qorumağı bizə bildirmişdir? Bunları ardıcıllıqla qeyd edirik. 1. Dini qorumaq. 2. Nəfsi qorumaq. 3. Ağlı qorumaq. 4. (Qeyrəti mail) qorumaq. 5. Nəsəbi qorumaq.

- Üç halda edilən tövbə qəbul olunmur və düzgün deyildir.
Birinci hal: Əzab nazil olduqda. Uca Allah buyurur: "Onlar əzabımızı daddıqda: “Biz Vahid Allaha iman gətirdik, Ona ortaq qoşduqlarımızı isə inkar edirik! Lakin o zaman əzabımızı gördükdə iman gətirmələri onlara heç bir fayda vermədi" (Gafir 84-85). Digər bir ayədə Firon barədə buyurur: "Nəhayət Firon dənizdə batdığı vaxt dedi: “İsrail oğullarının iman gətirdiklərindən başqa ilah olmadığına inandım. Mən də müsəlmanlardanam!". Uca Allah ona dedi: "Firona deyildi: “İndimi? Sən ki əvvəllər asilik etmiş və fəsad törədənlərdən olmuşdun" (Yunus 90-91).
Uca Allah bu halda yalnız Yunus peyğəmbərin qövmünü istisna etmişdir. Uca Allah buyurur: "Əzab gəldiyi an, Yunusun qövmündən başqa, iman gətirib imanı özünə fayda verən bir məmləkət əhli olubmu? Yunusun qövmü iman gətirəndə onlardan dünya həyatında rüsvayçılıq əzabını sovuşdurduq və onlara müəyyən vaxta qədər fani nemətlərdən faydalanmaq imkanı verdik" (Yunus, 98).
İkinci hal: Ruh hulquma yetişdikdə. Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) buyurur: "Uca Allah bəndənin tövbəsini ruhu hulquma yetişdikdə qəbul eləmir".
Üçüncü hal: Günəş batdığı yerdən çıxdıqda artıq tövbələr qəbul olmur. Uca Allah buyurur: "Yoxsa onlar ancaq ya mələklərin, ya Rəbbinin və yaxud da Rəbbinin bəzi əlamətlərinin gəlməsini gözləyirlər? Rəbbinin bəzi əlamətləri gələcəyi gün əvvəlcə iman gətirməmiş və ya imanında bir xeyir qazanmamış kimsəyə iman gətirməsi fayda verməyəcəkdir. De: “Gözləyin, şübhəsiz ki, Biz də gözləyirik" (əl-Ənam, 158).
Burada "Rəbbinin bəzi əlamətləri" deyildikdə günəşin batdığı yerdən çıxması nəzərdə tutulur. Həmçinin peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) buyurmuşdur: "Günəş məğribdən çıxdığı zaman insanlar hamısı iman gətirəcəklər. Ancaq əvvəlcədən iman gətirmədikləri üçün onların imanı heç bir fayda verməyəcəkdir"

- Musa (Allahın ona salamı olsun) iki dənizin qovuşduğu yerə Yuşa ibn Nuh ilə gedir. O, həmin şəxsdir ki, Musa və Harunun ölümündən sonra Beytul-Məqdisi fəth edir. O həmin şəxsdir ki, Uca Allah günəşin batmağını onun üçün qoymur. (Hədis Səhih əl-Buxaridə zikr olunur).

- Yəqinliyin üç növü vardır. Hər biri o biri növündən üstündür.
Birinci növ: Elmlə yəqin etmək. İnsanın şərii dəlillə və ya əqli dəlillə bildiyi şeyə deyilir.
İkinci növ: Gözlə görməklə yəqin etmək. İnsan bir şeyə yəqin etdikdən sonra onu görməsinə deyilir.
Üçüncü növ: Haqq olan yəqin. İnsan elmlə yəqin edib onu birbaşa özü görməsinə deyilir. Bu ən üstün dərəcəsidir. İbrahim peyğəmbər (Allahın ona salamı olsun) Allaha belə xitab etdikdə (Ey Rəbbim, ölüləri necə diriltdiyini mənə göstər) yəqinlik elmindən gözlə görünən yəqinliyə keçməsini istəmişdi. Məhz ona görə Rəbbi ondan (Məgər sən inanmırsan) deyə soruşduqda o, (Əlbəttə inanıram! Amma istəyirəm ki, qəlbim rahat olsun) deyə cavab verir (əl-Bəqərə, 260).

- Allahın xəlili İbrahim (Allahın ona salamı olsun) və Muhəmməd (Allahın ona salavat və salamı olsun) peyğəmbərdir. Allahın bir başa danışdığı peyğəmbər Musa (Allahın ona salamı olsun) və Muhəmməddir (Allahın ona salavat və salamı olsun).

- Əqidə və xəbər məsələlərində nəsx olmur. Nəsx ancaq hökmlərdə olur. Böyük şirk və tovhid məsələlərində nəsx olmur. Bunlardan ancaq kiçik şirk istisnadır. Necə ki, Allahdan qeyrisinə and içmək İslamın əvvəllərində caiz oldusa sonradan qadağan olunmuşdur.

- Qəbirdə olanlar dirilərin səslərini eşitmirlər. Uca Allah buyurur: "Sözsüz ki, sən nə ölülərə eşitdirə bilərsən" (ən-Nəml 80). Digər bir ayədə belə buyurur: " Dirilərlə ölülər də eyni deyillər. Şübhəsiz ki, Allah istədiyinə haqqı eşitdirir. Sən isə qəbirlərdə olanlara eşitdirə bilməzsən" (Fatir, 22)

Bundan yalnız üç hal istisnadır. 1. Bədr döyüşündə peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) xitab etdiyi vəfat etmiş kimsələr 2. Meyiti dəfn edib gedərkən qəbirdə həmin insanların ayaq səslərini eşidir.3. Qəbirdə mələklər tərəfindən onlara verilən suallar və ya bu kimi şeyləri eşidirlər.

- Əgər insan diri və qadirdirsə o insandan kömək istəmək olar. Yox əgər insan ölüdürsə və yaxud diridir ancaq kömək etməyə qadir deyilsə ondan kömək istəmək şirkdir.

- Kim "Lə İləhə İllə Allah" kəliməsini deyib o halda ölərsə onun hökmü nədir? 1. Ruh hulquma yetişdikdən sonra deyərsə o kəlimə sahibinə fayda vermir. Firon kimi. 2. Əgər ruh hulquma yetişməzdən əvvəl təsdiq etməyərək, iman gətirməyərək deyərsə yenə həmin kəlimə sahibinə fayda verməz. 3. Əgər ruh hulquma yetişməzdən əvvəl təsdiq edərək iman gətiribsə həmin kəlimə sahibinə fayda verər. 4. Kim ki şirkdən və bütün günahlardan töbvə edərək deyərsə ilk məqamda Cənnətə girənlərdən olar Allahın izni ilə. 5. Kim ki şirkdən tövbə edərək günahlardan isə çəkinmədən deyərsə həmin şəxs Qiyamət günü Allahın istəyi altında olacaqdır. Uca Allah bu xüsusda buyurur: "Şübhəsiz ki, Allah Özünə şərik qoşulmasını bağışlamaz, bundan başqa günahları isə dilədiyi kimsəyə bağışlayar". (ən-Nisə, 48)

- Ərşi daşıyan mələklər barəsində insanlar iki rəyə bölünurlər.
Birincisi: Mələklər yalnız ərşi daşıyacaqlar.
İkincisi: Ərşi və onun üzərində olan hər şeyi daşıyacaqlar. İkinci rəy daha düzgündür. Doğrusunu Allah bilir.

- Kiçik şirk böyük günahlardan (şirkdən başqa) da böyükdür. Cünki kiçik şirk Allahdan qeyrisinə bağlanmaq və qəlblə əlaqədərdir. Böyük günahlar isə (şirkdən başqa) nəfsin zəif olmasından, şeytandan irəli gəlir.

- Abdullah ibn Abbas, İkrimə, Əhməd və s. alimlər buyurmuşlar: "Şəkil ancaq baş sayılır. Şəkildən başı sildikdə kifayət edir".

- Bütün Əhli Sünnə alimləri kafirlərin Qiyamət günü Allahı görməyəcəkləri barədə ittifaq etmişlər. Uca Allah buyurur: "Xeyr, həmin gün onlarla Rəbbi arasına pərdə çəkiləcək!". (əl-Mutaffifin, 15)

- Kiçik yaşda vəfat edən müsəlman və kafirlərin uşaqlarının hara düşməsi barəsində alimlər ixtilaf etmişlər. Alimlər müsəlmanların uşaqlarının Cənnətə düşməsi barəsində ittifaq etsələrdə, kafirlərin uşaqları barəsində ixtilaf etmiş və yeddi rəy irəli sürmüşlər. Bunlar ən məhşuru iki rəydir.
Birinci rəy: Onlar Cənnətə düşəcəklər. Dəlil Buxarinin rəvayət elədiyi hədisdə Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) buyurmuşdur: Atam İbrahimi Cənnətdə gördüm və ətrafında müsəlmanların uşaqları var idi. Səhabələr "müşrüklərin övlarları necə?"-deyə soruşduqda Peyğəmbər(Allahın ona salavat və salamı olsun) "Müşrüklərin övladları da vardı-deyə cavab verir".
İkinci rəy: Qiyamət günü onlar fitrət əhli kimi təzədən imtahan olunacaqlar. Uca Allah buyurur: "Biz elçi göndərməmiş heç kəsə əzab vermirdik". (əl-İsra, 15)
Bu iki rəydən birincisi daha doğru görünür. Düzünü Allah bilir.

Əlhəmdulilləh həmdən kəsiran, tayyibən mubərakən fih, vassalətu vassələmu alə Rasulihil-Kərim, lə nəbiyyə badəhu, vassələmu alə əlihi va əshəbihi əcməin.

Alimlərdən bir qrup isə deyir ki, bu hədislərlə qəsd olunan budur ki, “lə iləhə illə Allah” Cənnətə girməyin və atəşdən qurtulmağın səbəbidir və bunu tələb edir. Lakin şərtlər yerinə yetmədən və maneələr aradan qalxmadan tələblər keçərli sayılmaz. Şərtlərdən birinin yerində olmamasına görə və ya hər hansı bir maneənin mövcud olmasına görə tələb öz vəzifəsini itirmiş olur və bu, Əbu Said əl-Həsən bin Yəsar əl-Basrinin və Vəhb bin Munəbbih əl-Əbnəvi əs-San’anin görüşüdür. Doğru olan da bu görüşdür.

Şeyx Abdur-Rahmən əl-Bərrak bu sözlərin şərhində deyir: “Müəllif deyir ki, bu görüş səhihdir və bu görüşü əl-Həsən əl-Basri və Vəhb bin əl-Munəbbih’ə nisbət etmişdir. Həqiqətdə bu görüşü onlara nisbət etmək bu görüşün yalnız bu iki alimə məxsus olması anlamına gəlməz, lakin onlardan bu barədə əsərlərin gəldiyini göstərir.”

əl-Fərazdəq həyat yoldaşını dəfn edərkən əl-Həsən ona dedi: “Bu günə nə hazırlamısan?” Dedi: “Yetmiş ildən bəri “lə iləhə illə Allah” şəhadətini.” əl-Həsən dedi: “Bəli, “lə iləhə illə Allah” şəhadətinin şərtləri vardır. İffətli qadınlara ləkə yaxmaqdan əl çək!”
(əl-Fərazdəq’in adı Humməm bin Ğalib bin Sasaə bin Naciyə ət-Təmimi əl-Basri’dir. Əsrinin şairidir. Hicri 110-cu ildə vəfat etmişdir. (bax: “Siyər Əaləm ən-Nubələ”, 4/590).

əl-Fərazdəq həyasız bir şair olmuşdur. İnsanları ələ salar və şerlərində qadınlara söz atar, onlara sataşarmış. Buna görə də müasirlərindən bəziləri ona “İffətli qadınlara ləkə atdığına görə Allahdan qorxmursan?” deyərək onu danlayardılar. (bax: İbn Kəsir, “əl-Bidayə van-Nihayə”, 9/299).)

əl-Hafiz Əhməd əl-Həkəmi – rahiməhullah – “Bəli, “lə iləhə illə Allah” şəhadətinin şərtləri vardır” – kəlməsinə gözəl şəkildə bir neçə beytdə nəzmə almışdır və orada tövhid kəliməsinin şərtlərini qeyd etmişdir. Bu şərtlərin haqqını verməyən kəsə tövhid kəliməsi fayda verməz. Həqiqətdə bütün bu şərtlər Allahın Elçisindən – salləllahu aleyhi va səlləm – varid olmuş hədislərdə mövcuddur. O, - rahiməhullah – deyir: