|
HİCRƏT ETMƏK VACİBDİRMİ?
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:28 | Yazı # 1 |
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| 
بسم الله الرحمن الرحيم
Hicrət etmək kimə vacibdir?
Hicrət hardan hara olar?
Dini izhar edə bilmək nədir?
Allahın izni və yardımı ilə bu mövzunu elm əhlinin görüşləri işığında aydınlatmağa çalışacayıq…
Şafi alimlərindən İmam Yahya bin Şərif ən Nəvəvi – rahimahullah – (631-676 h/ 1233-1277 m) Hicrət mövzusunda deyir:
والمسلم بدار الحرب إن أمكنه إظهار دينه استحب له الهجرة، وإلا وجبت إن أطاقها
“Darul Hərbdə olan müsəlman dinini izhar etmək imkanına sahibdirsə, onun üçün hicrət etmək müstəhabdır/bəyənilir.
Əks halda (yəni dinini izhar edə bilmirsə) buna gücü çatırsa, (hicrət eləməsi) vacibdir.”
Qaynaq: Nəvəvi: Minhəcut Talibin: 524
Yazını Muslimah_92 - Cümə, 15.06.2012, 22:30 |
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:30 | Yazı # 2 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Şafi fəqihlərindən, Alləmə Əbu İshaq Əş Şirazi (v. 476 h.) “Əl Muhəzzəb” adlı kitabında hicrət barədə deyir:
من أسلم في دار الحرب و لم يقدر على إظهار دينه و قدر على الهجرة و جبت عليه الهجرة لقوله عز و جل : { إن الذين توفاهم الملائكة ظالمي أنفسهم قالوا فيم كنتم قالوا كنا مستضعفين في الأرض قالوا ألم تكن أرض الله واسعة فتهاجروا فيها فأولئك مأواهم جهنم و ساءت مصيرا } [ النساء : 97 ] روي أن النبي صلى الله عليه و سلم قال : أنا بريء من كل مسلم مع مشرك
فإن لم يقدر على الهجرة لم يجب عليه لقوله عز و جل : { إلا المستضعفين من الرجال و النساء و الولدان لا يستطيعون حيلة و لا يهتدون سبيلا * فأولئك عسى الله أن يعفو عنهم و كان الله عفوا غفورا } [ النساء : 98 ] و إن قدر على إظهار الدين و لم يخف الفتنة في الدين لم تجب عليه الهجرة لأنه لما أوجب على المستضعفين دل على أنه لا تجب على غيرهم
و يستحب له أن يهاجر لقوله عز و جل : { لا تتخذوا اليهود و النصارى أولياء بعضهم أولياء بعض } [ المائدة : 51 ] و لأنه إذا أقام في دار الشرك كثر سوادهم و لأنه لا يؤمن أن يميل إليهم ولأنه ربما ملك الدار فاسترق ولده
“Kim Darul Hərbdə müsəlman olub, dinini izhar etməyə qadir deyilsə və bununla yanaşı hicrət etməyə gücü çatırsa Allahın – Azzə və Cəllə - bu kəlamı səbəbilə onun üzərinə hicrət vacibdir:
“Şübhəsiz ki, Mələklər nəfslərinə zülm edənlərin canlarını alərkən, onlara deyərlər: Nəylə məşğul idiniz?
Deyərlər: Biz yer üzündə mustazaflar idik.
Mələklər deyər: Allahın ərzi geniş deyildimi? Ora hicrət etsəydiniz!
Onların duracaqları yer cəhənnəmdir. Nə pis dönüş yeridir!” (Nisa: 4/97)
Nəbidən – sallallahu aleyhi və səlləm – belə dediyi rəvayət olunmuşdur:
“Müşriklə bərabər olan hər Müsəlmandan uzağam”
Əgər hicrət etməyə gücü çatmırsa Allahın – Azzə və Cəllə - bu kəlamı səbəbilə üzərinə hicrət vacib olmaz:
“Ancaq, kişilərdən, qadınlardan və uşaqlardan çarəsizlər və yol tapa bilməyən mustazaflar müstəsna. Umulur ki, Allah onları əhf edər. Allah Ğafur və Rahimdir.” (Nisa: 4/98)
Əgər dinini izhar etməyə qadirdirsə və dinində fitnədən qorxmursa onun üzərinə hicrət vacib deyil.
Çünki, mustazaflara vacib olması, digərlərinə vacib olmadığına dəlalət edir.
Allahın – Azzə və Cəllə - bu kəlamı səbəbilə, onun üçün müstəhəbdir ki hicrət etsin:
“Yəhudi və Nasraniləri vəli etməyin! Onlar bir birinin vəliləridir!” (Maidə: 5/51)
İkinci bir səbəb budur ki: Daruş Şirkdə yaşadığı zaman, onların/kafirlərin sayını çoxaldır.
Üçüncü bir səbəb budur ki: Onlara doğru meyl etməkdən əmin deyil.
Dördüncü bir səbəb budur ki: Bəzən, torpaq işğal edilər və onun uşağı kölələşdirilər.”
Qaynaq: Əbu İshaq Əş Şirazi: Əl Muhəzzəb: 3/265
Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1416/1995
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:32 | Yazı # 3 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Məğribin hafizi, Əbu Ömər ibni Abdil Bərr Əl Qurtubi (368-463 h/978-1071 m) bu barədə deyir:
باب مقام المسلم في دار الكفر وفدائه من أيدي العدو
لا يحل لمسلم أن يقيم في دار الكفر وهو قادر على الخروج عنها ولا ينبغي له ان ينكح حربية ويقيم بدار يجري عليه فيها حكم الكفر ولا بأس بإقامة العسكر في دار الحرب محاربا لهم ما شاء ولا بأس ببقائه الشتوة وأكثر عندهم إذا أمن ورجا الظهور عليهم
“Müsəlmanın darul küfrdə yaşaması və fidyə verilərək düşmən əlindən qurtarılması babı:
Oradan köçməyə qadir olan Müsəlmanın, Darul – Küfrdə yaşaması halal deyildir. Orada onun üzərində küfr hökmləri icra olunduğu halda, orada yaşamaması və hərbi/anlaşmasız bir qadınla evlənməməsi lazımdır.
Əsgərlərin, Darul – Hərbdə kafirlərə qarşı savaşçı olaraq dilədiyi qədər qalmasında bəis yoxdur.
Həmçinin, əmin olduğu və onlara qalib gələcəyini umduğu halda orada qışlamasında və ya daha çox qalmasında bəis yoxdur.”
Qaynaq: İbni Abdil Bərr: Əl Kafi fi Fiqhi Əhlil Mədinə: 210
Beyrut: 1413/1996: İkinci Nəşr
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:33 | Yazı # 4 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Əndəlus Alimlərindən Əbu Muhamməd İbni Hazm (384-456 h/ 994-1064 m) hicrət barədə:
وقد علمنا أن من خرج عن دار الإسلام إلى دار الحرب فقد أبق عن الله تعالى، وعن إمام المسلمين وجماعتهم، ويبين هذا حديثه - صلى الله عليه وسلم " أنه بريء من كل مسلم يقيم بين أظهر المشركين " وهو عليه السلام لا يبرأ إلا من كافر، قال الله تعالى والمؤمنون والمؤمنات بعضهم أولياء بعض
قال أبو محمد رحمه الله: فصح بهذا أن من لحق بدار الكفر والحرب مختارا محاربا لمن يليه من المسلمين، فهو بهذا الفعل مرتد له أحكام المرتد كلها: من وجوب القتل عليه، متى قدر عليه، ومن إباحة ماله، وانفساخ نكاحه، وغير ذلك، لأن رسول الله - صلى الله عليه وسلم - لم يبرأ من مسلم
وأما من فر إلى أرض الحرب لظلم خافه، ولم يحارب المسلمين، ولا أعانهم عليهم، ولم يجد في المسلمين من يجيره، فهذا لا شيء عليه، لأنه مضطر مكره
وقد ذكرنا أن الزهري محمد بن مسلم بن شهاب: كان عازما على أنه إن مات هشام بن عبد الملك لحق بأرض الروم، لأن الوليد بن يزيد كان نذر دمه إن قدر عليه، وهو كان الوالي بعد هشام فمن كان هكذا فهو معذور
وكذلك: من سكن بأرض الهند، والسند، والصين، والترك، والسودان والروم، من المسلمين، فإن كان لا يقدر على الخروج من هنالك لثقل ظهر، أو لقلة مال، أو لضعف جسم، أو لامتناع طريق، فهو معذور
فإن كان هناك محاربا للمسلمين معينا للكفار بخدمة، أو كتابة: فهو كافر - وإن كان إنما يقيم هنالك لدنيا يصيبها، وهو كالذمي لهم، وهو قادر على اللحاق بجمهرة المسلمين وأرضهم، فما يبعد عن الكفر، وما نرى له عذرا - ونسأل الله العافية
وليس كذلك: من سكن في طاعة أهل الكفر من الغالية؛ ومن جرى مجراهم، لأن أرض مصر والقيروان، وغيرهما، فالإسلام هو الظاهر، وولاتهم على كل ذلك لا يجاهرون بالبراءة من الإسلام، بل إلى الإسلام ينتمون، وإن كانوا في حقيقة أمرهم كفارا
وأما من سكن في أرض القرامطة مختارا فكافر بلا شك، لأنهم معلنون بالكفر وترك الإسلام - ونعوذ بالله من ذلك
وأما من سكن في بلد تظهر فيه بعض الأهواء المخرجة إلى الكفر، فهو ليس بكافر، لأن اسم الإسلام هو الظاهر هنالك على كل حال، من التوحيد، والإقرار برسالة محمد - صلى الله عليه وسلم - والبراءة من كل دين غير الإسلام وإقامة الصلاة، وصيام رمضان، وسائر الشرائع التي هي الإسلام والإيمان - والحمد لله رب العالمين
وقول رسول الله - صلى الله عليه وسلم - " أنا بريء من كل مسلم أقام بين أظهر المشركين " يبين ما قلناه، وأنه عليه السلام إنما عنى بذلك دار الحرب، وإلا فقد استعمل - عليه السلام - عماله على خيبر، وهم كلهم يهود
وإذا كان أهل الذمة في مدائنهم لا يمازجهم غيرهم فلا يسمى الساكن فيهم - لإمارة عليهم، أو لتجارة - بينهم: كافرا، ولا مسيئا، بل هو مسلم حسن، ودارهم دار إسلام، لا دار شرك، لأن الدار إنما تنسب للغالب عليها، والحاكم فيها، والمالك لها
ولو أن كافرا مجاهدا غلب على دار من دور الإسلام، وأقر المسلمين بها على حالهم، إلا أنه هو المالك لها، المنفرد بنفسه في ضبطها، وهو معلن بدين غير الإسلام لكفر بالبقاء معه كل من عاونه، وأقام معه - وإن ادعى أنه مسلم - لما ذكرنا
وأما من حملته الحمية من أهل الثغر من المسلمين فاستعان بالمشركين الحربيين، وأطلق أيديهم على قتل من خالفه من المسلمين، أو على أخذ أموالهم، أو سبيهم، فإن كانت يده هي الغالبة وكان الكفار له كأتباع، فهو هالك في غاية الفسوق، ولا يكون بذلك كافرا، لأنه لم يأت شيئا أوجب به عليه كفرا: قرآن أو إجماع، وإن كان حكم الكفار جاريا عليه فهو بذلك كافر على ما ذكرنا، فإن كانا متساويين لا يجري حكم أحدهما على الآخر فما نراه بذلك كافرا - والله أعلم - وإنما الكافر الذي برئ منه رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم هو المقيم بين أظهر المشركين - وبالله تعالى التوفيق
“Şübhəsiz bildik ki, kim Darul – İslamdan Darul – Hərbə gedərsə, Uca Allahdan, Müsəlmanların İmamından və camaatlarından qaçmışdır.
Nəbinin - sallallahu aleyhi və səlləm - “Mən müşriklərin arasında olan hər müsəlmandan bəriyəm/uzağam” hədisi bunu bəyan edir.
Nəbi – aleyhissəlam – ancaq kafirdən bəri olar. Uca Allah buyurur: “Mömin kişilər və mömin qadınlar bir birilərinin vəliləridir” (Tövbə: 71)
Əbu Muhamməd (İbni Hazm) – rahimahullah – dedi: Bununla doğru olur ki, kim darul küfrə və darul hərbə öz istəyiylə iltihaq etsə/getsə və yaxınlığında olan Müsəlmanlarla savaşsa, o şəxs bu əməli səbəbilə mürtəddir və ona mürtədlərə aid bütün hökmlər tətbiq edilər: Güc yetirildiyi zaman öldürülməsi, malının mübah olması, nigahının fəsx edilməsi və s.
Çünki, Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm – müsəlmandan bəri olmaz.
Ancaq, kim qorxduğu bir zülm səbəbilə darul hərbə qaçarsa və müsəlmanlara qarşı savaşmazsa, onlara qarşı kafirlərə yardım etməzsə və müsəlmanlar arasında onu qoruyacaq kimsə yoxdursa, ona bir şey/günah yoxdur çarəsiz və mukrəh/məcbur edilmişdir.
Qeyd etmişdik ki, Zuhri Muhamməd bin Muslim bin Şihab, Hişam bin Abdul Malikin ölməsi halında Rum diyarına getməyə əzm etmişdi. Çünki, Valid bin Yezid əgər güçü yetərsə onun qanını tökməyi nəzr etmişdi. O, Hişamdan sonra vali/idarəçi idi. Kim bu halda olarsa mazurdur/üzrlüdür.
Eyni şəkildə, Müsəlmanlardan kim Hind, Sind, Çin, Türk, Sudan və Rum torpaqlarında məskundursa və borcundan, malının azlığından, bədəninin zəifliyindən və ya yol məşəqqətindən dolayı ordan çıxa bilmirsə mazurdur/üzrlüdür. Əgər, bu yerdə Müsəlmanlarla savaşar, xidmət və ya yazı ilə kafirlərə yardım edərsə o kafirdir.
Lakin, orada sadəcə qazanacağı dünya üçün yaşayırsa və Müsəlmanların camaatına və ölkələrinə qatılmaq imkanı varsa, onların yanında zimmi kimidir, küfrdən uzaq deyil. Onun üçün bir üzr görmürük. Allahdan afiyət diləyirik.
Əhli Küfrdən hədlərini aşmış olanların torpaqlarına məskun olan və məcralarıyla axan isə belə deyil. Çünki, Misir, Qayravan və başqa yerlərdə İslam üstündür. Bütün bunlara baxmayaraq, valiləri İslam dinindən uzaq olduqlarını açıq şəkildə söyləmirlər. Həqiqətdə kafir olduqları halda, əksinə özlərini İslama nisbət edirlər.
Qaramita firqəsinin torpaqlarına, öz istəyilə məskun olana gəlincə o şəksiz kafirdir! Çünki, Qaramita küfrü və İslamı tərki açıqdan elan edir. Bundan Allaha sığınırıq.
Küfrə götürən bəzi hava və rəylərin üstün olduğu bölgədə sakin olana gəlincə, o kafir deyildir. Çünki, orada İslam bütün bu hallarda üstündür: Tövhid, Muhammədin - sallallahu aleyhi və səlləm - risalətinin iqrarı, İslamdan başqa bütün dinlərdən bəraət, namazın qılınması, ramazan orucu və s. İslam və iman olan şüarlar. Həmd Aləmlərin Rəbbi olan Allahadır.
Rəsulullahın - sallallahu aleyhi və səlləm - “Mən müşriklərin arasında olan hər müsəlmandan bəriyəm/uzağam” sözü, bizim dediyimizi bəyan edir. O - aleyhissəlam - bununla sadəcə darul hərbi qəsd edib.
O özü - aleyhissəlam – Xeybərə idarəçilər təyin eləmişdi və Xeybər əhalisinin hamısı yəhudilər idi.
Əhli zimmə öz şəhərlərində olub, digərlərinə qarışmadığı zaman, orada onları idarə eləmək və ya ticarət üçün sakin olan kafir və asi adlandırılmaz. Əksinə o yaxşı bir Müsəlmandır. Onların torpaqları Darul – İslamdır, darul şirk deyildir. Çünki, torpaq sadəcə onun üzərində qalib olana, hakim olana və sahib/malik olana nisbət edilər.
Əgər, kafir bir savaşçı, İslam torpaqlarından birinə sahib olarsa, Müsəlmanları öz hallarına buraxar, lakin oranın sahibi olub bütün idarəni öz əlində cəmləyərsə, bununla yanaşı İslamdan başqa bir din elan edərsə, ona yardım edən hər kəs onun yanında qalmaqla, orada yaşamaqla şübhəsiz kafir olar. Özünün müsəlman olduğunu iddia etsə belə o kafirdir. Bunun səbəbi zikr etdiyimiz dəlillərdir.
Müsəlmanlardan Əhli sərhəd olan kimsəyə hamiyət/təsübkeşlik duyğuları üstün gələrsə və hərbi müşriklərdən yardım istəyərsə, onlara özünə müxalif olan müsəlmanları öldürmək və ya mallarını almaq yaxud da əsir etmək izni verərsə, bununla yanaşı hakimiyyət onun əlindədirsə və kafirlər ona tabedirsə, bu halda o fasiqliyin zirvəsindədir. Lakin, bu əməliylə kafir olmaz.
Çünki, Quran və İcmada onun küfrünü vacib qılacaq heç nə gəlməyib.
Lakin, onun üzərində kafirlərin hökmü caridirsə, bu əməlinə görə o, zikr etdiyimiz üzrə kafirdir.
Əgər hər iki qrup da hökm baxımından bərabərdirsə, birinin hökmü digəri üzərinə icra edilmirsə, bu səbəblə onu kafir görmürük. Allah bilir.
Kafir sadəcə, Rəsulullahın - sallallahu aleyhi və ala alihi və səlləm – bəraət etdiyi, müşriklər arasında yaşayan kimsədir. Müvəffəqiyyət Allahdandır.”
Qaynaq: İbni Hazm: Əl Muhalla bil Əsər: 11/199-201: Məsələ 2198
Təhqiq: Əhməd Şakir (1352 hicri nəşri)
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:33 | Yazı # 5 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Hənbəli fəqihlərinin böyüklərindən Əbu Muhamməd, Abdullah ibni Əhməd bin Qudamə Əl Maqdisi (541-620 h/ 1146-1223 m) bu haqda deyir:
فصل في الهجرة :وهي الخروج من دار الكفر إلى دار الاسلام قال الله تعالى : { إن الذين توفاهم الملائكة ظالمي أنفسهم قالوا فيم كنتم قالوا كنا مستضعفين في الأرض قالوا ألم تكن أرض الله واسعة فتهاجروا فيها } الآيات وروي عن النبي صلى الله عليه و سلم أنه قال : [ أنا بريء من مسلم بين مشركين لا تراءا ناراهما ] رواه أبو داود ومعناه لا يكون بموضع يرى نارهم ويرون ناره اذا أوقدت في آي واخبار سوى هذين كثيرة وحكم الهجرة باق لا ينقطع إلى يوم القيامة في قول عامة أهل العلم وقال قوم : قد انقطعت الهجرة لأن النبي صلى الله عليه و سلم قال : [ لا هجرة بعد الفتح ] وقال : قد انقطعت الهجرة ولكن جهاد ونية
وروي أن صفوان بن أمية لما أسلم قيل له : لا دين لمن لم يهاجر فأتى المدينة فقال له النبي صلى الله عليه و سلم : ما جاء بك أبا وهب ؟ قال : قيل : إنه لا دين لمن لم يهاجر قال : ارجع أبا وهب الى أباطح مكة أقروا على مساكنكم فقد انقطعت الهجرة ولكن جهاد ونية ] روى ذلك كله سعيد
ولنا ما روى معاوية قال : سمعت رسول الله صلى الله عليه و سلم يقول : [ لا تنقطع الهجرة حتى تنقطع التوبة ولا تنقطع التوبة حتى تطلع الشمس من مغربها ] رواه أبو داود وروي عن النبي صلى الله عليه و سلم أنه قال : [ لا تنقطع الهجرة ما كان الجهاد ] رواه سعيد وغيره مع اطلاق الآيات والاخبار الدالة عليها وتحقق المعنى المقتضي لها في كل زمان وأما الاحاديث الأول فأراد بها : لا هجرة بعد الفتح من بلد قد فتح وقوله لصفوان : إن الهجرة قد انقطعت يعني من مكة لأن الهجرة : الخروج من بلد الكفار فاذا فتح لم يبق بلد الكفار فلا تبقى منه هجرة وهكذا كل بلد فتح لا يبقى منه هجرة وإنما الهجرة إليه إذا ثبت هذا فالناس في الهجرة على ثلاثة اضرب
أحدها : من تجب عليه وهو من يقدر عليها ولا يمكنه اظهار دينه ولا تمكنه اقامة واجبات دينه مع المقام بين الكفار فهذا تجب عليه الهجرة لقول الله تعالى : { إن الذين توفاهم الملائكة ظالمي أنفسهم قالوا فيم كنتم قالوا كنا مستضعفين في الأرض قالوا ألم تكن أرض الله واسعة فتهاجروا فيها فأولئك مأواهم جهنم وساءت مصيرا } وهذا وعيد شديد يدل على الوجوب ولأن القيام بواجب دينه واجب على من قدر عليه والهجرة من ضرورة الواجب وتتمته وما لا يتم الواجب به فهو واجب
الثاني : من لا هجرة عليه وهو من يعجز عنها إما لمرض أو اكراه على الاقامة أو ضعف من النساء والولدان وشبههم فهذا لا هجرة عليه لقول الله تعالى : { إلا المستضعفين من الرجال والنساء والولدان لا يستطيعون حيلة ولا يهتدون سبيلا * فأولئك عسى الله أن يعفو عنهم وكان الله عفوا غفورا } ولا توصف باستحباب لأنها غير مقدور عليها
الثالث : من تستحب له ولا تجب عليه وهو من يقدر عليها لكنه يتمكن من اظهار دينه واقامته في دار الكفر فتستحب له ليتمكن من جهادهم وتكثير المسلمين ومعونتهم فيتخلص من تكثير الكفار ومخالطتهم ورؤية المنكر بينهم ولا تجب عليه لإمكان إقامة واجب دينه بدون الهجرة وقد كان العباس عم النبي صلى الله عليه و سلم مقيما مع إسلامه و [ روينا أن نعيم النحام حين أراد أن يهاجر جاءه قومه بنو عدي فقالوا له : أقم عندنا وأنت على دينك ونحن نمنعك ممن يريد أذاك واكفنا ما كنت تكفينا وكان يقوم بيتامى بني عدي وأراملهم فتخلف عن الهجرة مدة ثم هاجر بعد فقال له النبي صلى الله عليه و سلم : قومك كانوا خيرا لك من قومي لي قومي أخرجوني وأرادوا قتلي وقومك حفظوك ومنعوك فقال : يا رسول الله بل قومك أخرجوك إلى طاعة الله وجهاد عدوه وقومي ثبطوني عن الهجرة وطاعة الله ] أو نحو هذا القول
“Hicrət Fəsli:
Hicrət – darul küfrdən, darul İslama getməkdir. Uca Allah buyurur:
“Şübhəsiz ki, Mələklər nəfslərinə zülm edənlərin canlarını alərkən, onlara deyərlər: Nəylə məşğul idiniz?
Deyərlər: Biz yer üzündə mustazaflar idik.
Mələklər deyər: Allahın ərzi geniş deyildimi? Ora hicrət etsəydiniz!” (Nisa: 4/97)
Nəbidən - sallallahu aleyhi və səlləm - rəvayət edilmişdir: “Mən müşriklərin arasında olan müsəlmandan bəriyəm. Onların atəşi bir birini görməz.” Bu hədisi, Əbu Davud rəvayət etmişdir.
Mənası budur ki, atəş tutuşdurulduğu zaman bu onların, onlar bunun atəşlərin görəcəkləri mövqeydə olmazlar.
Bu ikisindən başqa ayə və xəbərlərdə çox dəlillər var.
Hicrətin hökmü baqidir/qalıcıdır. Qiyamət gününə qədər kəsilməyəcək. Alimlərin çoxunun görüşü belədir.
Bir qrup isə dedi:
Hicrət kəsilmişdir. Çünki, Nəbi - sallallahu aleyhi və səlləm - buyurmuşdur: “Fəthdən sonra hicrət yoxdur”
Yenə buyurmuşdur: “Hicrət kəsilmişdir, lakin cihad və niyyət vardır.”
Rəvayət edildi ki: Safvan bin Umeyyə Müsəlman olduğu zaman, ona deyildi: “Hicrət etməyənin dini yoxdur” və o Mədinəyə gəldi. Nəbi - sallallahu aleyhi və səlləm – ona dedi:
- Səni bura nə gətirdi Əbu Vəhb?
- Deyildi ki, hicrət etməyənin dini yoxdur.
- Əbu Vəhb! Məkkə vadisinə dön! Məskənlərinizdə qərar tutun. Hicrət kəsilmişdir. Lakin, cihad və niyyət vardır”
Bütün bunları Said rəvayət etmişdir.
Bizim dəlilimiz, Muaviyyənin rəvayət etdiyi bu hədisdir: Rəsulullahın - sallallahu aleyhi və səlləm - belə buyurduğunu eşitdim:
“Tövbə kəsilmədikcə, hicrət kəsilməz. Günəş batdığı yerdən doğmadıqça tövbə kəsilməz” Bunu Əbu Davud rəvayət edib.
Yenə, Nəbidən - sallallahu aleyhi və səlləm – rəvayət edilmişdir: “Cihad olduqca, hicrət kəsilməz” Bunu Said və digərləri rəvayət etdi.
Ayə və xəbərlərin mütləqliyi və bütün zamanlarda bunu tələb edən səbəbin ortaya çıxması da buna dəlalət edir.
(Müxaliflərin dediyi) Birinci hədis… Bu hədislə qəsd edilən, fəth edilmiş bölgədən hicrətin olmamasıdır.
Aleyhissəlatu vəssəlamın Safvana dediyi: “Hicrət kəsilmişdir” sözünün mənası budur ki, Məkkədən hicrət kəsilmişdir. Çünki, hicrət kafirlərin diyarından çıxışdır. Bölgə fəth edildiyi zaman isə kafirlərin olmur. Beləliklə, oradan hicrət də olmur.
Fəth olunmuş bütün bölgələr də belədir. Onlardan hicrət yoxdur. Hicrət sadəcə onlaradır.
Bu sabit olunca… İnsanlar hicrət mövzusunda 3 qismdir:
Birincisi: Üzərinə hicrətin vacib olduğu şəxs. Bu, o şəxsdir ki, hicrət etməyə qadirdir və kafirlərlə bərabər yaşadığı zaman dinini izhar edə bilmir, dininin vaciblərini yerinə yetirə bilmir. Bu halda, onun üzərinə hicrət vacibdir. Çünki, Uca Allah buyurur:
“Şübhəsiz ki, Mələklər nəfslərinə zülm edənlərin canlarını alərkən, onlara deyərlər: Nəylə məşğul idiniz?
Deyərlər: Biz yer üzündə mustazaflar idik.
Mələklər deyər: Allahın ərzi geniş deyildimi? Ora hicrət etsəydiniz!
Onların duracaqları yer cəhənnəmdir. Nə pis dönüş yeridir!” (Nisa: 4/97)
Bu şiddətli bir vaid/əzab vədi bu işin vacib olduğuna dəlalət edir.
Həmçinin, gücü çatan hər kəsə dininin vaciblərinə yerinə yetirmək vacibdir. Hicrət, vacibin zərurəti və tamamlayıcısıdır. Vacibin ancaq onunla tamamlandığı şey də vacibdir.
İkinci qism: Üzərinə hicrət etmək düşməyən şəxs. Bu, hicrətdən aciz olan kimsədir. Qadın, uşaq və bənzərlərindən xəstəlik, orada qalmağa məcbur edilmə və ya zəiflik səbəbilə aciz olan… Bu halda olanın üzərinə hicrət düşməz. Çünki, Uca Allah buyurur:
“Ancaq, kişilərdən, qadınlardan və uşaqlardan çarəsizlər və yol tapa bilməyən mustazaflar müstəsna. Umulur ki, Allah onları əhf edər. Allah Ğafur və Rahimdir.” (Nisa: 4/98)
İstihbabla vəsf edilmədilər. Çünki, onlar buna qadir deyildilər.
Üçüncü qism: Üzərinə hicrətin vacib deyil, müstəhab olduğu şəxs. Lakin o, darul küfrdə yaşaya bilən, dinini izhar etməklə yanaşı hicrətə də qadir olan kimsədir. Onlarla cihad etmək, Müsəlmanların sayını çoxaltmaq, onlara yardım etmək, kafirlərin sayını çoxaltmaqdan xilas olmaq, onlar tərəfindən tutulmaqdan, və onlar arasındakı münkəri görməkdən xilas olmaq üçün, Hicrət etmək ona müstəhəbdir. Lakin, vacib deyil. Səbəbi isə budur ki, hicrətsiz də dinin vacibləri yerinə yetirilə bilir.
Nəbinin - sallalahu aleyhi və səlləm - əmisi Abbas, Müsəlman olmasına rağmən Məkkədə yaşayırdı.
Biz rəvayət etdik ki, Nueym Ən Nəhham, hicrət etmək istədiyi zaman, qövmü Bənu Adiy onun yanına gəldi və dedi: Yanımızda dinin üzrə qal, biz səni incidənə mane olarıq. Bizə yetərli olduğun zaman, biz də sənə yetərliyik. O, Banu Adiyin yetimlərinə və dullarına baxırdı və bir müddət hicrəti gecikdirmişdi. Daha sonra hicrət etdi. Nəbi - sallalahu aleyhi və səlləm – ona dedi:
- Qövmünün sənə münasibəti, qövmümün mənə münasibətindən xeyirli oldu. Qövmüm məni yurdumdan çıxardı, öldürmək istədi, sənin qövmün səni hifz edib qorudu.
- Ya Rəsul Allah! Əksinə qövmün səni Allaha itaətə və onun düşmənlərilə cihada təşviq etdi. Qövmüm isə, məni hicrətdən, Allaha itaətdən yayındırdı… Yaxud da buna bənzər sözlər dedi.”
Qaynaq: Əbu Muhamməd Əl Maqdisi: Əl Muğni: 13/149-152
Riyad: Daru Aləmil Kutub
Təhqiq: Abdullah Ət Turki
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:34 | Yazı # 6 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Maliki fəqihlərindən Qadi Əbu Valid İbni Rüşd Əl Cədd (450-520 h /1058-1126 m) Hicrət və darul küfrə ticarət üçün girmək barədə deyir:
فرض الهجرة غير ساقط، بل الهجرة باقية لازمة إلى يوم القيمة، واجب بإجماع المسلمين على من أسلم بدار الحرب أن لايقيم بها حيث تجري أحكام المشركين، وأن يهجرها ويلحق بدار المسلمين، إلا أن هذه الهجرة لا يحرم على المهاجر بها الرجوع إلى وطنه إن عاد دار إيمان وإسلام كما حرم على المهاجرين من أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم الرجوع إلى مكة، الذي ادخره الله لهم من الفضل في ذلك، قال: فإذا وجب بالكتاب وإجماع الأمة على من أسلم بدار الحرب أن يهجره ويلحق بدار المسلمين ولا يثوي بين المشركين ويقيم بين أظهرهم لئلا تجري عليهم أحكامهم، فكيف يباح لأحد الدخول إلى بلادهم حيث تجرى عليه أحكامهم في تجارة أوغيرها؟ وقد كره مالك رحمه الله أن يسكن أحد ببلد يُسبُّ فيه السلف فكيف ببلد يكفر فيه بالرحمن؟ وتعبد فيه من دونه الأوثان؟ لا تستقر نفس أحد على هذا إلا مسلم مريض الإيمان
“Hicrətin fərziyyəti qalxmamışdır. Əksinə, anidən ortaya çıxan çətin vəziyyət səbəbilə Qiyamət gününə gədər baqidir/davamlıdır.
Müsəlmanların icmasıyla, darul hərbdə müsəlman olana vacibdir ki, müşriklərin hökmləri icra olunduğu halda orada yaşamasın və müsəlmanların torpaqlarına hicrət etsin. Ancaq, bu hicrət mühacirə, Allah Rəsulunun - sallallahu aleyhi və səlləm - əshabının Məkkəyə dönməsinin haram olduğu kimi, vətəninin darul iman və darul islam olması halında ora dönməsini haram qılmaz. O Məkkə ki, Allah bu mövzudakı fəzlindən onlar üçün onu hazırlamışdı.
Dedi: Darul hərbdə müsəlman olanın üzərinə darul İslama hicrət etməsi və müşriklər arasında özünə yer etməməsinin, onun üzərində küfr hökmlərinin icra olunmaması üçün onların arasında yaşamamasının vacibliyi Kitab, Sünnət və İcmayla sabit olunca, Hərhansı bir kimsəyə onların torpaqlarına getmək necə mübah ola bilər ki, o torpaqlarda ticarət və digər məsələlərdə onun üzərində küfr hökmləri icra olunacaq?
İmam Malik - rahimahullah - hər hansı bir kimsənin, sələfə söyülən torpaqlarda məskun olmasını məkruh görür/pis qarşılayırdı. Bəs görəsən Rahmana küfr edilən bölgədə necə olar? Bütlərə ibadət edilən torpaqlarlarda necə olar?
İmanı xəstə olan müsəlmandan başqa heç kimin nəfsi bu halda qərar tutmaz/rahat olmaz.”
Qaynaq: İbni Rüşd: Muqaddimat: 212-213
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:35 | Yazı # 7 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Şafi fəqihlərindən, Alləmə Əbu İshaq Əş Şirazi (v. 476 h.) “Ət Tənbih fi Fiqhiş Şafi” adlı kitabında hicrət barədə deyir:
باب قتال المشركين
من لا يقدر على إظهار الدين في دار الحرب وقدر على الهجرة وجب عليه ان يهاجر ومن قدر على إظهار الدين إستحب له أن يهاجر
“Müşriklərlə savaşma babı:
Kim darul hərbdə dinini izhar etməyə qadir deyilsə və hicrətə gücü çatırsa, hicrət etməsi ona vacibdir!
Kim dinini izhar etməyə qadirdirsə hicrət etmək onun üçün müstəhəbdir”
Qaynaq: Əbu İshaq Əş Şirazi: Ət Tənbih fi Fiqhiş Şafi: 1/231
Təhqiq: İmaduddin Əhməd Heydər
Beyrut: 1403
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:35 | Yazı # 8 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Fələstinli, zahid və fəqih Əhməd bin Həmzə Şihabuddin Ər Rəmli Əl Ənsari Əş Şafi (v 957 h/1550 m) öz fətvalarında hicrət barədə deyir:
باب الأمان
سئل عن المسلمين الساكنين في وطن من الأوطان الأندلسية يسمى أرغون وهم تحت ذمة السلطان النصراني يأخذ منهم خراج الأرض بقدر ما يصيبونه فيها ولم يتعد عليهم بظلم غير ذلك لا في الأموال ولا في الأنفس ولهم جوامع يصلون فيها ويصومون رمضان ويتصدقون ويفكون الأسارى من أيدي النصارى إذا حلوا بأيديهم ويقيمون حدود الإسلام جهرا كما ينبغي ويظهرون قواعد الشريعة عيانا كما يجب ولا يتعرض لهم النصراني في شيء من أفعالهم الدينية ويدعون في خطبهم لسلاطين المسلمين من غير تعيين شخص ويطلبون من الله نصرهم وهلاك أعدائهم الكفار وهم مع ذلك يخافون أن يكونوا عاصين بإقامتهم ببلاد الكفر فهل تجب عليهم الهجرة .
وهم على هذه الحالة من إظهار الدين نظرا إلى أنهم ليسوا على أمان أن يكلفوهم الارتداد والعياذ بالله تعالى أو على إجراء أحكامهم عليهم أو لا تجب نظرا إلى ما هم فيه من الحال المذكور ، ثم إن رجلا من الوطن المذكور جاء إلى أداء فريضة الحج من غير إذن أبويه مخافة أن يمنعاه منه فأداها فهل حجه صحيح أو لا لإيقاعه بغير إذن أبويه وهل يجوز رجوعه إلى أبويه في الوطن المذكور ؟ ( فأجاب ) بأنه لا تجب الهجرة على هؤلاء المسلمين من وطنهم لقدرتهم على إظهار دينهم به ولأنه صلى الله عليه وسلم بعث عثمان يوم الحديبية إلى مكة لقدرته على إظهار دينه بها بل لا تجوز لهم الهجرة منه ؛ لأنه يرجى بإقامتهم به إسلام غيرهم ولأنه دار إسلام فلو هاجروا منه صار دار حرب وفيما ذكر في السؤال من إظهارهم أحكام الشريعة المطهرة وعدم تعرض الكفار لهم بسببها على تطاول السنين الكثيرة ما يفيد الظن الغالب بأنهم آمنون منهم من إكراههم على الارتداد عن الإسلام أو على إجراء أحكام الكفر عليهم
وَاللَّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وأما خروج الرجل لحج الفرض بغير إذن أبويه فلا حرج عليه فيه إذ ليس لأبويه منعه من الحج الفرض لا ابتداء ولا إتماما كالصلاة والصوم ويجوز له بعد أداء نسكه رجوعه إلى أبويه بالوطن المذكور ، وحجه صحيح معتد به في إسقاط الفرض
“Əman Babı:
Sual: Əndəlus bölgəsində Arağun (İspaniyanın vilayəti) adlı yerdə məskun olan Müsəlmanlar vardır. Onlar, Nasrani/xristian sultanın zimmətindədirlər. Onlardan torpaqdan qazandıqları qədər torpaq xəracı alır. Bundan başqa onlara nə malda nə də canda zülmlə təcavüz etmir.
Onların namaz qıldıqları məscidləri var, ramazan orucunu tuturlar, sədəqə verirlər, nəsranilərin əlinə düşən əsirləri azad edirlər, İslam hədlərini lazım olduğu şəkildə və açıqdan yerinə yetirirlər, vacib olduğu şəkildə İslam şəriətinin əsaslarını izhar edirlər. Nasranilər, heç bir dini məsələdə onların işinə qarışmırlar. Müsəlmanlar, xütbələrində isim zikr etmədən ümumi şəkildə Müsəlman sultanlar üçün dua edir və Allahdan onların qələbəsini və kafir düşmənlərin həlakını istəyirlər.
Bununla yanaşı onlar qorxurlar ki, küfr ölkəsində yaşamaqla asi/üsyankar olarlar.
Kafirlər tərəfindən irtidada məcbur edilmə - Allah qorusun – və ya kafirlərin hökmlərinin onlar üzərində icra edilməyəcəyindən əmin olmadıqlarına nəzərən, dinlərini izhar etmə halındaykən, onların üzərinə hicrət vacibdirmi?
Yoxsa, zikr edilən hala nəzərən vacib deyildir?
Bu, zikr edilən ölkədən bir kişi, onların buna icazə verməyəcəyindən qorxaraq, valideynlərinin izni olmadan Həc fərzini yerinə yetirmək üçün gəldi və onu əda etdi/yerinə yetirdi.
Onun həcci səhihdirmi/doğrudurmu? Yoxsa valideynlərinin izni olmadan həyata keçirdiyi üçün səhih deyil? Zikr edilən ölkədəki, valideynlərinin yanına qayıtması ona caizdirmi?
Şeyx Rəmlinin cavabı: Sözügedən o müsəlmanlara ölkələrindən hicrət etmək vacib deyildir. Çünki, onlar orada dinlərini izhar etməyə qadirdilər və Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm – Hudeybiyə günü Osmanı, orada dinini izhar etmə gücünə sahib olduğu üçün Məkkəyə göndərdi.
Əksinə, onlara oradan hicrət etmək caiz deyildir. Çünki, onların orada yaşaması ilə başqalarının da müsəlman olmaları umulur və ora darul İslamdır. Əgər oradan hicrət etsələr ora darul hərbə çevrilər.
Sualda zikr edilənlərə görə, Müsəlmanların təmiz şəriətin hökmlərini izharı, çox illər keçməsinə baxmayaraq bu səbəblə kafirlərin onlara müdaxilə etməməsi, ifadə edir ki: “Zənni Qalibə” görə Müsəlmanlar, Kafirlərin onları irtidada məcbur etməsindən və ya onlar üzərində küfr hökmlərini icra etmələrindən əmindirlər/qorxmurlar.
“Allah fəsad çıxaranı, islah edənlən ayırır” (Bəqərə: 2/220)
Sözügüdən adamın fərz olan Həcc üçün, valideynlərinin izni olmadan çıxmasına gəlincə ona bir günah yoxdur! Çünki, valideynlərinin onun fərz olan Həcci yerinə yetirməsinə nə başdan nə də bu ibadəti tamamladığı zaman mane olma haqqı yoxdur. Necəki, namaz və orucda belə haqları yoxdur.
O adama caizdir ki, ibadətini yerinə yetirdikdən sonra sözügedən ölkədəki valideynlərinin yanına dönsün. Onun, Həcci səhihdir, fərzin düşməsi üçün yetərlidir.”
Qaynaq: Əhməd bin Həmzə Ər Rəmli: Fətava Ər Rəmli: 4/52-54
İbn Həcərin “Əl Fətaval Kubra” kitabının haşiyəsində
Qahirə 1392
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:36 | Yazı # 9 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Muslim şarihlərindən Əbul Abbas Qurtubi (578-656/1182-1258) “Fəthdən sonra Hicrət yoxdur” hədisinin şərhində dedi:
قلتُ : ولا يختلفُ في أنه لا يحلّ لمسلم المقامٌ في بلاد الكفر مع التمكٌّن الخروج منها ؛ لجريان أحكام الكفر عليه ، ولخوف الفتنة على نفسه.
وهذا حكم ثابتُ مؤيَّد إلى يوم القيامة . وعلى هذا فلا يجوز لمسلم دخول بلاد الكفر لتجارة ، أو غيرها مما لا يكون ضروريًّا في الدِّين ، كالرُّسل ، وكافتكاك المسلم . وقد أبطل مالك رحمه الله شهادة من دخل بلاد الهند للتجارة
“Deyirəm: Küfr ölkəsində yaşayan və ordan çıxmaq imkanı olan Müsəlmanın, orada yaşamasının halal olmadığında ixtilaf edilməmişdir. Çünki, orada onun üzərində küfr hökmləri icra edilir və özünün də fitnəyə düşmə qorxusu var.
Bu, sabit və Qiyamət gününə qədər təyid edildmiş/dəstəklənmiş hökmdür. Bunun üzərinə, Müsəlmanın istər ticarət məqsədilə, istərsədə Dini zəruriyyətdən olmayan başqa bir şey üçün küfr ölkəsinə girməsi caiz deyildir. Dini zəruriyyətin örnəkləri: Elçilik və Müsəlman əsiri qurtarmaq.
İmam Malik - rahimahullah - Hindistana ticarət məqsədilə gedənin şəhadətinin keçərsiz olduğuna hökm verdi.”
Qaynaq: Əbul Abbas Qurtubi: Əl Mufhim limə Əşkələ min Təlxisi Kitabi Muslim: 4/69-70
Daru İbni Kəsir: 1417/1996
|
| |
| |
| Muslimah_92 | Tarix: Cümə, 15.06.2012, 22:36 | Yazı # 10 |
|
UXTI
Qrup: İdarəçilər
Yazı: 522
Reputasiya: 6
Status: Saytda deyil
| Hənəfi fəqihlərindən Əbu Bəkr Əl Cəssas (305-370 h /917-980 m) bu barədə digər alimlərdən nəql edir:
وقال الحسن بن صالح : من أقام في أرض العدو وإن انتحل الإسلام وهو يقدر على التحول إلى المسلمين فأحكامه أحكام المشركين ، وإذا أسلم الحربي فأقام ببلادهم وهو يقدر على الخروج فليس بمسلم يحكم فيه بما يحكم على أهل الحرب في ماله ونفسه
وقال الحسن : إذا لحق الرجل بدار الحرب ولم يرتد عن الإسلام فهو مرتد بتركه دار الإسلام
“Həsən bin Salih dedi: Kim, İslamı qəbul etdikdən sonra, Müsəlmanların yanına köçməyə gücü varsa və düşmən/kafir toprağında yaşayırsa, onun haqqındakı hökm müşriklərin hökmüdür. Əgər anlaşmasız bir kafir müsəlman olar və bununla yanaşı ordan çıxmağa da gücü varsa, ancaq yenədə kafirlərin ölkəsində yaşamağa davam edərsə, o müsəlman deyildir! Canı və malı haqqında uyğulanacaq hökm, hərb əhlindən olan kafirlərə uyğulanacaq hökmdür.
Həsən dedi: Bir adam darul hərbə gedər, lakin İslamdan irtidad etməzsə, darul İslamı tərk etməsi səbəbilə mürtəddir.”
Qaynaq: Əbu Bəkr Əl Cəssas: Əhkəmul Quran: 3/126
|
| |
| |
|
